عبس ١٢

فَمَنْ‌ شَاءَ ذَکَرَهُ‌

ترجمه

و هر کس بخواهد از آن پند می‌گیرد!

|پس هر كه خواهد آن را ياد كند

تا هر كه خواهد، از آن پند گيرد.

تا هر که بخواهد پند گیرد.

پس هرکه خواست از آن پند گیرد،

پس هر كه خواهد از آن پند گيرد.

هر که خواهد آن را یاد کند

پس هر كه خواهد، آن را ياد كند و پند گيرد.

پس هر که خواهد از آن پند گیرد (و هرکه خواهد سرِ خویش گیرد).

پس هر کس بخواهد، آن را یاد کند.

که هر که خواهد یاد آوردش‌

عبس ١١	آیه ١٢	عبس ١٣
سوره : سوره عبس نزول : ٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«ذَکَرَهُ»: از قرآن پند و اندرز گرفت. ضمیر (هُ) به قرآن برمی‌گردد که مشارٌالیه آیات است. بعضیها آن را به خدا برمی‌گردانند. در این صورت معنی چنین است: هرکه خواهد خدا را یاد کند و به یاد او باشد.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ إِنَّهُ‌ فِي‌ أُمِ‌ الْکِتَابِ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۱ - ۱۶، سوره عبس
• اشاره به شان نزول اين آيات و غرض سوره كه عبارتست از عتاب هر كس كه ثروتمندان
• خبرى عتاب آميز حاكى از روى گرداندن يك مرد نابينا و عنايت و توجه به توانگران
• اشاره به اينكه قرآن كريم ((تذكره )) است
• مقصود از اينكه درباره قرآن فرمود: ((فى صحف مكرمة ...))
• اشاره به اينكه ملائكه اى مخصوص سفراى وحى و تحت امرجبرئيل متصدى حمل و ابلاغ آن به پيامبران بوده اند
• روايتى حاكى از اعراض پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) از ابن ام مكتوم ونزول آيات : ((عبس و تولى ...))
• بيان اينكه آيات عتاب به روشنى متوجه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) نيست ونزول آن در مورد روى گرداندن آن حضرت از ام مكتوم از جهات مختلف مخدوش و مردود است
• روايتى ديگر حاكى از نزول آيات عتاب در مورد مردى از بنى اميه

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - تنها کسانى توان فراگیرى معارف قرآن و به خاطر سپردن آن را دارند که طالب آن بوده و یادگیرى آن را بر خود تحریم نکرده باشند. (فمن شاء ذکره) «ذکر» یعنى شناختى که در ذهن حاضر باشد(بر گرفته از مفردات راغب). و ضمیر مفعولى در «ذکره» به «تذکرة» بازمى گردد. مذکر بودن آن که آخر آیات را هماهنگ ساخته به این اعتبار است که «تذکرة» و «ذکر» به یک معناست.

۲ - آشنایى با معارف قرآن، امرى ضرورى و مورد ترغیب از سوى خداوند (فمن شاء ذکره)

۳ - ابن ام مکتوم، خواهان فراگیرى معارف قرآن بود. (فمن شاء ذکره) آیه شریفه تلویحاً حاضران مجلس پیامبر(ص) را به دو دسته تقسیم مى کند و - به قرینه آیات پیشین - عبارت «من شاء» به ابن ام مکتوم نظر دارد.

۴ - اشراف حاضر در مجلس پیامبر(ص) در ماجراى ابن ام مکتوم، بر اثر بى رغبتى خود، از آموختن و به خاطر سپردن معارف قرآن محروم بودند. (فمن شاء ذکره)

۵ - انسان، در انتخاب دین، داراى اختیار تکوینى است. (فمن شاء ذکره)

۶ - همه انسان ها، استعداد شناخت معارف قرآن را دارند. (فمن شاء ذکره)

موضوعات مرتبط

• اسلام: تاریخ صدر اسلام ۴
• اشراف: محرومیت اشراف صدر اسلام ۴
• انسان: اختیار انسان ۵; استعداد انسان ها ۶
• خدا: تشویقهاى خدا ۲
• دین: آزادى در دین ۵; زمینه تعلیم دین ۶; محرومان از تعلیم دین ۴
• عبدالله بن ام مکتوم: خواسته هاى عبدالله بن ام مکتوم ۳; قصه عبدالله بن ام مکتوم ۴
• علایق: آثار علاقه به قرآن ۱
• قرآن: اهمیت تعلیم قرآن ۲; تشویق به تعلیم قرآن ۲; تعلیم قرآن ۳; زمینه تعلیم قرآن ۱; زمینه حفظ قرآن ۱
• محمد(ص): اشراف در مجلس محمد(ص) ۴