الزمر ١٨

الَّذِينَ‌ يَسْتَمِعُونَ‌ الْقَوْلَ‌ فَيَتَّبِعُونَ‌ أَحْسَنَهُ‌ أُولٰئِکَ‌ الَّذِينَ‌ هَدَاهُمُ‌ اللَّهُ‌ وَ أُولٰئِکَ‌ هُمْ‌ أُولُوا الْأَلْبَابِ‌

ترجمه

همان کسانی که سخنان را می‌شنوند و از نیکوترین آنها پیروی می‌کنند؛ آنان کسانی هستند که خدا هدایتشان کرده، و آنها خردمندانند.

|همان‌هايى كه به سخن گوش فرا مى‌دهند و بهترين آن را پيروى مى‌كنند. اينانند كه خدايشان هدايت كرده و هم اينانند خردمندان

به سخن گوش فرامى‌دهند و بهترين آن را پيروى مى‌كنند؛ اينانند كه خدايشان راه نموده و اينانند همان خردمندان.

آن بندگانی که سخن بشنوند و به نیکوتر آن عمل کنند، آنان هستند که خدا آنها را (به لطف خاص خود) هدایت فرموده و هم آنان به حقیقت خردمندان عالمند.

آنان که سخن را می شنوند و از بهترینش پیروی می کنند، اینانند کسانی که خدا هدایتشان کرده، و اینان همان خردمندانند.

آن كسانى كه به سخن گوش مى‌دهند و از بهترين آن پيروى مى‌كنند، ايشانند كسانى كه خدا هدايتشان كرده و اينان خردمندانند.

همان کسانی را که قول [نیک و حق‌] را می‌شنوند و آنگاه از بهترین آن پیروی می‌کنند، اینانند که خداوند هدایتشان کرده است و اینانند که خردمندانند

آنان كه سخن را مى‌شنوند و بهترين آن را پيروى مى‌كنند، اينانند كسانى كه خداوند راهشان نموده، و ايشانند خردمندان.

آن کسانی که به همه‌ی سخنان گوش فرا می‌دهند و از نیکوترین و زیباترین آنها پیروی می‌کنند. آنان کسانیند که خدا هدایتشان بخشیده است، و ایشان واقعاً خردمندند.

کسانی که به سخن گوش فرا می‌دهند، پس بهترینش را پیروی می‌کنند. اینانند که خدایشان راه نموده و ایشانند، (هم)اینان اندیشمندان خالص.

آنان که می‌شنوند سخن را پس پیروی می‌کنند بهترش را آنانند که رهبریشان کرده است خدا و آنانند دارندگان خردها

الزمر ١٧	آیه ١٨	الزمر ١٩
سوره : سوره الزمر نزول : ١ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الْقَوْلَ»: مراد هر گونه سخن و گفتاری است. چرا که این آیه بیانگر آزاداندیشی مسلمانان و انتخابگری ایشان در مسائل مختلف است. به مؤمنان اجازه می‌دهد سخنان دیگران را مطالعه و بررسی کنند و اهل تحقیق باشند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ کَتَبْنَا لَهُ‌ فِي‌ الْأَلْوَاحِ‌... (۱) وَ يَسْتَجِيبُ‌ الَّذِينَ‌ آمَنُوا وَ... (۰)

تفسیر

• آيات ۱۱ - ۲۰ سوره زمر
• بيان جمله امرت لان اكون اول المسلمين و اينكه پيامبر صلى الله عليه و آله نيز پيشاپيش ديگران مكلف و ماءمور به اسلام وعبادت مخلصانه است
• مقصود از خسران نفس و اهل ، و اينكه چنين زيانى خسران مبين است
• مفاد جمله الذين يستمعون القول فيتبعون احسنه كه در وصف بندگان خود فرموده است
• چند روايت درباره خسران نفس و اهل ، اطاعت جباران ، و...

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - پیامبر(ص)، مأمور ابلاغ بشارت الهى به بندگانى که به سخنان دیگران گوش فرا مى دهند و آن گاه از بهترین آنها پیروى مى کنند. (فبشّر عباد . الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه)

۲ - سخن فاقد حسن و خوبى، شایسته استماع و گوش سپردن نیست. (الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه) به کار رفتن تعبیر «أحسن» (بهترین)، مى تواند گویاى این حقیقت باشد که سخنانى شایسته شنیدن است که در آنها حسنى وجود داشته باشد. در این صورت مى توان از میان آنها، احسن و بهترین را برگزید و از آن پیروى کرد.

۳ - استماع سخنان و برگزیدن آنها، باید به منظور عمل به مقتضیات آنها باشد; نه براى صرف دانایى، سرگرمى فکرى و... . (الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه) خداوند پس از طرح مسأله استماع سخنان، مسأله اتباع و پیروى کردن از بهترین آنها را یادآور شده است. این مطلب مى تواند گویاى حقیقت یاد شده باشد.

۴ - عمل، فلسفه هرگونه گفت وگوهاى علمى و نظریه پردازى ها است. (الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه)

۵ - آزادى و اختیار انسان، در عرضه افکار و عقاید و انتخاب صحیح آنها (الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه) برداشت یاد شده به خاطر این نکته که لازمه شنیدن سخنان، وجود افکار و عقاید گوناگون و آزادى در بیان آنها است و لازمه گزینش بهترین سخنان و پیروى از آنها، وجود آزادى انتخاب است.

۶ - محتواى سخن، ملاک ارزیابى و داورى است، نه گوینده آن. (الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه) از این که خداوند فرمود: از بهترین سخن پیروى کنید نه از بهترین گوینده، مى توان برداشت یاد شده را به دست آورد.

۷ - لزوم جست وجو و نقد و بررسى سخنان و گزینش بهترین آنها (الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه)

۸ - انسان، داراى توان تحلیل افکار و عقاید گوناگون و تشخیص و انتخاب بهترین آنها (الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه)

۹ - اسلام، برترین عقیده و بهترین سخن در باب دین (الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه) مقصود از سخن در آیه شریفه و گزینش بهترین سخنان، آن سخنى است که درباره مسائل دینى است. بنابراین مصداق اصلى و مورد نظر بهترین سخن، مکتب اسلام خواهد بود که دین منتخب قرآن است.

۱۰ - انتخاب بهترین عقیده و برترین سخن در باب تعالیم دینى، از ویژگى هاى مؤمنان و خردمندان است. (الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه) برداشت یاد شده از آن جا است که آیه شریفه در توصیف مؤمنان و خردمندان مى باشد (که در ذیل آیه از آن یاد شده است).

۱۱ - لزوم اجتناب از هرگونه تقلید کورکورانه در علوم و معارف الهى و در گزینش آنها (الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه)

۱۲ - لزوم سعه صدر در گفت وگوهاى علمى و در عرصه تضارب افکار و بیان اندیشه هاى گوناگون (الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه)

۱۳ - تنها، برگزیدگان و پیروى کنندگان بهترین سخن، از هدایت الهى برخوردارند. (الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه أُولئک الذین هدیهم اللّه)

۱۴ - شنیدن سخنان و برگزیدن بهترین آنها، تنها راه مطمئن و خردورزانه براى دستیابى به حقایق الهى (الذین یستمعون القول ... أُولئک الذین هدیهم اللّه و أُولئک هم أُولوا الألبب)

۱۵ - بهره مندى از هدایت خاص خداوند، در گرو تلاش و کوشش مناسب براى دریافت حقایق (الذین یستمعون القول ... أُولئک الذین هدیهم اللّه) برداشت یاد شده به خاطر این نکته است که خداوند انسان هایى که به تلاش براى شنیدن و برگزیدن بهترین سخنان مى پردازند، هدایت یافتگان خود شمرده است. گفتنى است مقصود از هدایت در آیه شریفه، هدایت خاص الهى است; نه هدایت عام که براى همه انسان ها خواهد بود.

۱۶ - تنها، برگزیدگان و پیروى کنندگان بهترین سخن، صاحبان عقل سلیم و خرداند. (الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه ... و أُولئک هم أُولوا الألبب) «لُبّ» (مفرد «ألباب») به معناى عقل سلیم و خرد ناب است. گفتنى است تعریف دو جزء مبتدا (أُولئک) و خبر (هُم) مفید حصر است.

۱۷ - گوش سپردن به سخنان و برگزیدن بهترین آنها، نشانه عقل سلیم و خرد ناب است. (الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه ... و أُولئک هم أُولوا الألبب)

۱۸ - بهترین و برترین سخن، نشانه حقانیت آن و الزام آور براى انسان (الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه ... و أُولئک هم أُولوا الألبب) توصیه خداوند به اهل ایمان مبنى برگزیدن و پیروى کردن بهترین سخن، بیانگر این حقیقت است که هرگاه مؤمنان به چنین سخنى دست یافتند، براى آنان حجت و الزام آور خواهد بود.

۱۹ - عقل و خرد ناب، از ابزار و راه هاى شناخت حقایق (الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه ... و أُولئک هم أُولوا الألبب)

۲۰ - بشارت خداوند به حق پذیران و صاحبان عقل و خردناب، به داشتن آینده سعادتمندانه (فبشّر عباد . الذین یستمعون القول ... و أُولئک هم أُولوا الألبب)

۲۱ - گوش نسپردن به سخنان و پیروى نکردن از بهترین آنها، موجب خسران و تباهى عمر و خانواده است. (إنّ الخسرین الذین خسروا أنفسهم و أهلیهم ... الذین یستمعون القول فیتّبعون أحسنه ... و أُولئک هم أُولوا الألبب) آیات گذشته در توصیف خاسران بود و آیه مورد بحث، درباره کسانى است که در قطب مخالف زیان کنندگان قرار داشته و در سایه گوش فرا دادن به سخنان و گزینش بهترین آنها، به سعادت نایل شده اند. بنابراین از ارتباط میان آیات یاد شده، به دست مى آید که استماع سخنان و گزینش بهترین آنها موجب سعادت و ترک آن سبب خسران و بدبختى است.

موضوعات مرتبط

• اسلام: فضیلت اسلام ۹
• انسان: اختیار انسان ۵; استعدادهاى انسان ۸
• اولواالالباب: ۱۶ بشارت به اولواالالباب ۲۰; سعادتمندى اولواالالباب ۲۰; ویژگیهاى اولواالالباب ۱۰
• تقلید: اجتناب از تقلید کورکورانه ۱۱
• حق: بشارت به حق پذیران ۲۰; روش تشخیص حق ۱۴; ملاک تشخیص حق ۱۹; سعادتمندى حق پذیران ۲۰
• خانواده: عوامل تباهى خانواده ۲۱
• خدا: بشارتهاى خدا ۱، ۲۰; هدایتهاى خدا ۱۳، ۱۵
• دین: بهترین دین ۹; روش انتخاب دین ۱۱
• زیان: عوامل زیان ۲۱
• سخن: آثار اعراض از بهترین سخن ۲۱; آثار انتخاب بهترین سخن ۱۳; استماع بهترین سخن ۱۷; استماع سخن ۱، ۱۴; انتخاب بهترین سخن ۷، ۱۰، ۱۴، ۱۷; اهمیت تحلیل سخن ۷; بهترین سخن ۹، ۱۸; پیروى از بهترین سخن ۱; سرزنش استماع سخن ناپسند ۲; سلامتى عقل برگزیدگان بهترین سخن ۱۶; شرایط استماع سخن ۲; عمل به محتواى سخن ۳; فلسفه استماع سخن ۴; ملاک ارزیابى سخن ۶; نشانه هاى حجیت سخن ۱۸; نشانه هاى حقانیت سخن ۱۸; هدف از استماع سخن ۳
• شناخت: ابزار شناخت ۱۹
• عقل: نشانه هاى عقل سلیم ۱۷; نقش عقل ۱۹
• عقیده: آزادى عقیده ۵; انتخاب بهترین عقیده ۸، ۱۰; بهترین عقیده ۹; تحلیل عقیده ۸
• عمر: عوامل تباهى عمر ۲۱
• عمل: زمینه عمل ۴
• مؤمنان: ویژگیهاى مؤمنان ۱۰
• محمد(ص): رسالت محمد(ص) ۱
• مناظره: آداب مناظره ۱۲; شرح صدر در مناظره ۱۲
• مهتدین: ۱۳ تلاش مهتدین ۱۵; حق پذیرى مهتدین ۱۵