ص ٨١

إِلَى‌ يَوْمِ‌ الْوَقْتِ‌ الْمَعْلُومِ‌

ترجمه

ولی تا روز و زمان معیّن!»

|تا روز وقت معلوم شده

تا روز معين معلوم.»

تا روز معیّن و وقت معلوم (که صلاح نظام عالم می‌دانیم).

تا زمانی معین و معلوم.

تا آن روز معين معلوم.

تا روز آن هنگام معین‌

تا روز هنگامى معلوم.

تا روز زمان معیّن (که پایان عمر جهان و سرآغاز قیامت است).

«تا روز وقت معلوم» [:قیامت مرگ].

تا روز هنگام دانسته‌

ص ٨٠	آیه ٨١	ص ٨٢
سوره : سوره ص نزول : ٣ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ»: (نگا: حجر / ). یَوْمِ الدِّینِ، یَوْمِ یُبْعَثُونَ، و یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ، همه به یک معنی است.

تفسیر

• آيات ۶۵ - ۸۸ ص
• تقرير احتجاجات متعدد بر وحدانيت خداى تعالى كه آيه :قل انما انا منذر و ما من اله الا الله ... متضمن است
• توضيح درباره ارتباط آيه : اذقال ربك للملئكة انى خالق بشرا من طين باقبل
• وجه تسميه انسان به بشر و بيان مبداء خلقت انسان
• وجه اينكه فرمود آدم را با دو دستم آفريدم
• معناى جمله : استكبرت ام كنت من العالين كه استفهام توبيخى از ابليس درباره سجدهنكردنش براى آدم است
• اشاره به اينكه عين خواسته ابليس فانظرنى الى يوم يبعثون اجابت نشده و او الى وقتاليوم المعلوم مهلت داده شده
• مبداء ارتكاب معاصى ، انكار مالكيت مطلقه خدا و حكمت او است
• قضاء الهى درباره ابليس و پيروان او
• قرآن ذكرى است جهانى و اخبار آن اختصاص به زمان معين ندارد
• رواياتى درباره مخاصمه ملا اعلى ، استكبار ابليس و اباء او از سجده بر آدم ، و اوصافمتكلفين

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - مهلت خواهى ابلیس براى تداوم حیاتش تا روز رستاخیز، تنها تا روز معین و مشخصى، مورد اجابت قرار گرفت. (من المنظرین . إلى یوم الوقت المعلوم)

۲ - حیات ابلیس، محدود است و پیش از اتمام عمر دنیا، به پایان مى رسد. * (من المنظرین . إلى یوم الوقت المعلوم)

۳ - خداوند، به ابلیس تا پایان عمر جهان و انسان، مهلت داد و به او عمر طولانى بخشید. (من المنظرین . إلى یوم الوقت المعلوم) بسیارى از مفسران بر این عقیده اند که مقصود از «یوم» مطلق زمان است - نه روز - و مراد از «الوقت المعلوم» نفخه اولى مى باشد که با آن عمر جهان و انسان به سر مى رسد. برپایه این دیدگاه نام گذارى آن به «وقت معلوم»، براى این است که تنها خدا زمان دقیق آن را مى داند.

۴ - پایان عمر دنیا و آغاز جهان آخرت، در نزد خداوند مشخص و معلوم است. (فأنظرنى إلى یوم یبعثون . قال فإنّک من المنظرین . إلى یوم الوقت المعلوم) برداشت یاد شده مبتنى بر این اساس است که مقصود از «الوقت المعلوم» نفخه اولى و پایان عمر دنیا باشد.

۵ - پایان عمر آدمى در دنیا، پایان حیات ابلیس و سرآغاز مرگ او است. (من المنظرین . إلى یوم الوقت المعلوم)

۶ - ابلیس، على رغم نافرمانى از خداوند، از استجابت دعاى خود مأیوس نشد. (قال ربّ فأنظرنى ... قال فإنّک من المنظرین . إلى یوم الوقت المعلوم)

۷ - انسان در هیچ حال نباید از استجابت دعایش به درگاه الهى، مأیوس شود. (قال ربّ فأنظرنى ... قال فإنّک من المنظرین . إلى یوم الوقت المعلوم)

روایات و احادیث

۸ - «و من خطبة له علیه السلام: ...فقال سبحانه: اسجدوا لأدم فسجدوا إلاّ إبلیس ...فأعطاه اللّه النظرة إستحقاقاً للسخطة و استتماماً للبلیة و إنجازاً للعدة فقال: «إنّک من المنظرین إلى یوم الوقت المعلوم»...; [در نهج البلاغه آمده است:] خداى سبحان فرمود: بر آدم(ع) سجده کنید: ...پس ملائکه سجده کردند; مگر ابلیس... پس خدا به او مهلت داد تا استحقاق بیشترى براى سخط پیدا کند و آزمایش او تکمیل گردد و خدا به وعده خود وفا کند; پس فرمود: (إنّک من المنظرین . إلى یوم الوقت المعلوم)».

۹ - «یحیى بن أبى العلا... انّ رجلاً دخل على أبى عبداللّه(ع) فقال: أخبرنى عن قول اللّه عزّوجلّ لإبلیس «فإنّک من المنظرین . إلى یوم الوقت المعلوم» قال: ... و یوم الوقت المعلوم یوم ینفخ فى الصور نفخة واحدة فیموت إبلیس ما بین النفخة الأولى و الثانیة; یحیى بن أبى العلا روایت کرده است: شخصى بر امام صادق(ع) وارد شد و گفت: مرا از سخن خداى عزّوجلّ که به ابلیس فرمود: «فإنّک من المنظرین . إلى یوم الوقت المعلوم» خبر ده; حضرت فرمود: مراد از وقت معلوم، روزى است که یک بار در صور دمیده مى شود، پس ابلیس بین دمیدن اول و دوم مى میرد...».

موضوعات مرتبط

• آخرت: آغاز آخرت ۴
• ابلیس: اجابت دعاى ابلیس ۱، ۶; امیدوارى ابلیس ۶; پایان عمر ابلیس ۵; عصیان ابلیس ۶; عمر طولانى ابلیس ۳; فلسفه مهلت به ابلیس ۸; محدوده حیات ابلیس ۲; مدت مهلت به ابلیس ۱، ۳، ۹; مرگ ابلیس ۵
• انسان: پایان عمر انسان ها ۵
• دعا: آداب دعا ۷; امیدوارى در دعا ۷
• دنیا: پایان دنیا ۴