يس ٧٧

أَ وَ لَمْ‌ يَرَ الْإِنْسَانُ‌ أَنَّا خَلَقْنَاهُ‌ مِنْ‌ نُطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌ‌ مُبِينٌ‌

ترجمه

آیا انسان نمی‌داند که ما او را از نطفه‌ای بی‌ارزش آفریدیم؟! و او (چنان صاحب قدرت و شعور و نطق شد که) به مخاصمه آشکار (با ما) برخاست!

|آيا اين انسان نمى‌داند كه او را از نطفه‌اى آفريديم كه هم اكنون دشمنى آشكار شده است

مگر آدمى ندانسته است كه ما او را از نطفه‌اى آفريده‌ايم، پس بناگاه وى ستيزه‌جويى آشكار شده است.

آیا انسان ندید که ما او را از نطفه ناقابل (چنین آراسته) خلقت کردیم؟ آن گاه (به جای آنکه شکر گزار باشد) دشمن آشکار ما گردید.

آیا انسان ندانسته که ما او را از نطفه ای [پست و ناچیز] آفریده ایم و اینک ستیزه گری آشکار است؟

آيا آدمى كه اكنون خصمى آشكار است، نمى‌داند كه او را از نطفه‌اى آفريده‌ايم؟

آیا انسان نیندیشیده است که ما او را از نطفه‌ای آفریده‌ایم، آنگاه او جدل‌پیشه‌ای آشکار است‌

آيا آدمى نديده- ندانسته- است كه ما او را از نطفه‌اى آفريديم، كه اكنون ستيزه‌گرى- يا دشمنى- آشكار است؟!

آیا انسان (با چشم عقل و دیده‌ی بینش ننگریسته است و) ندیده است که ما او را از نطفه‌ی ناچیزی آفریده‌ایم و هم اینک او پرخاشگری است که آشکارا به پرخاش برمی‌خیزد؟! (زهی بی‌خبری و خیره‌سری!).

آیا و مگر آدمی ندیده است که ما او را به‌راستی از نطفه‌ای آفریدیم. پس به ناگاه وی ستیزه‌گری آشکارگر است.

آیا ندیده است انسان که ما آفریدیمش از چکّه آبی پس ناگهان او است دشمنی یا ستیزه‌جوئی (آشکار)

يس ٧٦	آیه ٧٧	يس ٧٨
سوره : سوره يس نزول : ٥ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَوَلَمْ یَرَ؟»: (نگا: انعام / رعد / ، نحل / و ). «خَصِیمٌ مُبِینٌ»: (نگا: نحل / .

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

خَلَقَ‌ الْإِنْسَانَ‌ مِنْ‌ نُطْفَةٍ... (۵) إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ‌ مِنْ‌... (۳) أَ لَمْ‌ نَخْلُقْکُمْ‌ مِنْ‌ مَاءٍ... (۱)

أَ لَمْ‌ تَرَ أَنَ‌ اللَّهَ‌ خَلَقَ‌... (۳) وَ يَقُولُ‌ الْإِنْسَانُ‌ أَ إِذَا مَا... (۱) لَقَدْ وُعِدْنَا نَحْنُ‌ وَ آبَاؤُنَا... (۰) وَ لَقَدْ عَلِمْتُمُ‌ النَّشْأَةَ... (۰) فَجَعَلْنَاهُ‌ فِي‌ قَرَارٍ مَکِينٍ‌ (۰) إِلَى‌ قَدَرٍ مَعْلُومٍ‌ (۰)

تفسیر

• آيات ۶۶ - ۸۳ سوره يس
• تهديد كفار به گرفتن چشمان و دگرگون ساختن خلقتشان
• توضيح اينكه فرمود: ما به پيامبر شعر نياموختيم و شاعرى شايسته او نيست و ما علمناهالشعر و ما ينبغى له
• مقصود از اينكه فرمود: انسان مالك چهارپايان است
• معناى جمله : وهم لهم جند محضرون كه درباره احضار مشركين و آلهه شان در قيامت است
• استبعاد معاد توسط مشركين و جواب خداى تعالى به اين استبعاد
• اقوال مختلف درباره خلقت مثل در آيه : اوليس الذى خلق السموات والارض بقادر على انيخلق مثلهم ...
• توضيحى در مورد تغير و تبدل متوالى بدن و عدم تغير وتبدل نفس و روح
• توضيح مفاد آيه شريفه : انما امره اذا اراد شيئا انيقول له كن فيكون ... و بيان مراد از امر و قول در آن
• رد گفتار بعضى كه كن را از مقوله لفظ دانسته اند
• معناى ملكوت و اينكه ملكوت هر چيزى به دست خدا است
• رواياتى درباره بيگانه بودن پيامبر صلى الله عليه و آله از شعر و شاعرى
• اعاده و احياء اموات
• و اراده قول خداوند

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند انسان کافر را به دلیل اندیشه نکردن در چگونگى مبدأ پیدایش خود سرزنش کرده است. (أوَلم یر الإنسن أنّا خلقنه من نطفة) برداشت یاد شده از لحن سرزنش آمیز آیه شریفه به دست مى آید.

۲ - نطفه، مبدأ پیدایش و خمیرمایه آفرینش انسان است. (أوَلم یر الإنسن أنّا خلقنه من نطفة)

۳ - نطفه انسان، چیزى پست و بى ارزش (أوَلم یر الإنسن أنّا خلقنه من نطفة) برداشت یاد شده از آن جا است که تنکیر «نطفة» بر تحقیر دلالت دارد.

۴ - انکار معاد و ممکن ندانستن آن در عین آگاهى از مبدأ پیدایش انسان، امرى شگفت آور است. (أوَلم یر الإنسن أنّا خلقنه من نطفة) برداشت یاد شده از آن جا است که همزه در «أوَلم یر...» براى استفهام انکارى و تعجبى است. گفتنى است مخاطب آیه شریفه - به قرینه آیات بعد - منکران قیامت است.

۵ - آفرینش انسان از نطفه، دلیل و نشانه توانایى خداوند بر برپایى قیامت و زنده کردن انسان (أوَلم یر الإنسن أنّا خلقنه من نطفة) با توجه به آیات بعدى و نیز شأن نزول ها که این آیه و آیات بعدى را درباره فردى به نام «عاصب بنوائل» (از منکران معاد) دانسته است (مجمع البیان و دیگر تفاسیر)، برداشت یاد شده به دست مى آید.

۶ - خصومت و ستیزه جویى با خدا، از ویژگى هاى نوع انسان ها است. (أوَلم یر الإنسن أنّا خلقنه من نطفة فإذا هو خصیم) برداشت یاد شده مبتنى بر این دیدگاه است که «الف» و «لامِ» «الإنسان» براى جنس و یا استغراق عرفى باشد نه براى عهد; چنان که برخى از مفسران آن را مربوط به فردى خاص به نام «عاصب بن وائل» دانسته اند.

۷ - کفر و انکار قیامت، خصومت و ستیزه جویى آشکار و روشن با خداوند است. (أوَلم یر الإنسن أنّا خلقنه من نطفة فإذا هو خصیم مبین)

۸ - خصومت و ستیزه جویى انسان با خدا، امرى شگفت آور و به دور از انتظار و شأن آدمى (فإذا هو خصیم مبین) برداشت بالا از «إذا»ى فجائیه - که براى امرى غیر منتظره به کار مى رود - استفاده شده است.

۹ - توجه انسان به مبدأ پیدایش خود، زمینه ساز ممکن دانستن معاد و تصدیق به آن (أوَلم یر الإنسن أنّا خلقنه من نطفة فإذا هو خصیم مبین) یادآورى مبدأ پیدایش انسان در شرایطى که آیه شریفه و آیات بعد، درصدد اثبات معاد و رد شبهه منکران قیامت است، گویاى برداشت یاد شده است.

موضوعات مرتبط

• انسان: انسان از نطفه ۲; خلقت انسان ۴، ۵; دشمنى انسان ۶، ۸; منشأ خلقت انسان ۲
• ایمان: زمینه ایمان به معاد ۹
• تعقل: تعقل در خلقت انسان ۱
• خدا: دشمنى با خدا ۶، ۷; سرزنشهاى خدا ۱; شگفتى دشمنى با خدا ۸; نشانه هاى قدرت خدا ۵
• خلقت: خلقت از نطفه ۵; منشأ خلقت ۳
• ذکر: آثار ذکر خلقت انسان ۹
• قیامت: آثار تکذیب قیامت ۷; دلایل قیامت ۵
• کافران: سرزنش کافران ۱; عدم تعقل کافران ۱
• کفر: آثار کفر ۷
• مردگان: احیاى اخروى مردگان ۵
• معاد: دلایل معاد ۵; شگفتى تکذیب معاد ۴
• نطفه: بى ارزشى نطفه ۳; نقش نطفه ۲