السجدة ٢١

وَ لَنُذِيقَنَّهُمْ‌ مِنَ‌ الْعَذَابِ‌ الْأَدْنَى‌ دُونَ‌ الْعَذَابِ‌ الْأَکْبَرِ لَعَلَّهُمْ‌ يَرْجِعُونَ‌

ترجمه

به آنان از عذاب نزدیک (عذاب این دنیا) پیش از عذاب بزرگ (آخرت) می‌چشانیم، شاید بازگردند!

|و قطعا پيش از عذاب بزرگ‌تر، از عذاب نزديك‌تر [اين دنيا] به آنها مى‌چشانيم، شايد كه آنها [به خدا] بازگردند

و قطعاً غير از آن عذاب بزرگتر، از عذاب اين دنيا [نيز] به آنان مى‌چشانيم، اميد كه آنها [به خدا] بازگردند.

و البته ما کافران را عذاب نزدیک‌تر (و کمتر به بلاهای دنیا یا در برزخ) بچشانیم غیر آن عذاب بزرگتر و شدیدتر (قیامت یا قیام حجّت عصر علیه السّلام) تا مگر (متنبّه و پشیمان از کفر و عصیان شوند و به سوی خدا) باز گردند.

و بی تردید آنان را غیر از عذاب بزرگ تر [در قیامت] از عذاب نزدیک تر [در دنیا] می چشانیم، باشد که [از فسق و فجور] برگردند.

و عذاب دنيا را پيش از آن عذاب بزرگ‌تر به ايشان بچشانيم، باشد كه باز گردند.

و به ایشان عذاب کوچکتر را غیر از عذاب بزرگتر، می‌چشانیم باشد که بازگردند

و هر آينه آنان را از عذاب نزديكتر و كهتر- خوارى و فروماندگى يا قحط و گزند- پيش از عذاب بزرگتر بچشانيم باشد كه بازگردند.

ما قطعاً عذاب نزدیک‌تر (دنیا) را پیش از عذاب بزرگ‌تر (آخرت) بدیشان می‌چشانیم، شاید (از کفر و معاصی دست بکشند، و به سوی خدا) برگردند.

و بی‌‌گمان (و) بی‌چون آنان را از عذاب کمتر (که) ناچیزتر از عذاب بزرگ‌تر است می‌چشانیم، شاید آنها (به خدا) بازگردند.

و همانا بچشانیمشان از شکنجه نزدیک نارسیده به شکنجه بزرگ باشد ایشان بازگردند

السجدة ٢٠	آیه ٢١	السجدة ٢٢
سوره : سوره السجدة نزول : ٧ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٠ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الْعَذَابِ الأدْنی»: عذاب نزدیکتر. عذاب کمتر. مراد مصائب و بلایا و آفات دنیوی است، همچون: زیانها و ضررها، بیماریها و ناخوشیها، خشکسالیها، دردها و رنجها، که بیدارباشها و هشدارهای خدائی بشمارند. «دُونَ»: قبل از. پیش از. «الْعَذَابِ الأکْبَرِ»: عذاب بزرگتر. مراد عذاب اخروی جهنّم است (نگا: رعد / ، زمر / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ إِنَ‌ لِلَّذِينَ‌ ظَلَمُوا عَذَاباً... (۲)

تفسیر

• آيات ۱۵ - ۳۰، سوره سجده
• از نظر اوصافشان
• معرفى مؤ منين از نظر اعمالشان
• بشارت به مؤ منين به پاداشى مافوق علم و تصور همگان (فلا تعلم نفس ما اخفى لهم منقرة اعين )
• مقايسه مومن و كافر از نظر عاقبت آنها، پاداش و جزاى الهى
• وجوه مختلف درباره مراد از ((بلقائه )) در آيه ((و لقد آتينا موسى الكتاب فلا تمنفى مربة من لقائه ...))
• مقصود از ((فتح )) در آيه : ((و يقولون متى هذا الفتح ...))
• بحث روايتى
• رواياتى در عظمت نماز شب و فضيلت شب و روز جمعه
• چند روايت در ذيل آيه ((افمن كان مؤ منا كمن فاسقا...)) و ((لنذيقنهم من العذاب الادنى...))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - وجود برخى بلاهاى حتمى دنیوى از سوى خداوند، براى تنبیه و هشدار به فاسقان است. (و لنذیقنّهم من العذاب الأدنى دون العذاب الأکبر لعلّهم یرجعون) در این که مراد از «عذاب الأدنى» چیست، اقوال گوناگونى گفته شده است از جمله آنها این است که منظور، عذاب هاى دنیوى، مانند بلاها و بیمارى ها و... است.

۲ - بلاهاى دنیوى فاسقان، هشدارى به آنان است و نه کیفر واقعى شان. (و لنذیقنّهم من العذاب الأدنى ... لعلّهم یرجعون)

۳ - هدف اصلى عذاب هاى دنیوى خداوند، تنبّه و بازدارندگى است و نه تنبیه تنها. (و لنذیقنّهم من العذاب الأدنى ... لعلّهم یرجعون)

۴ - بلاهاى دنیوى با همه سنگینى، در برابر عذاب هاى اخروى بسى ناچیز است. (من العذاب الأدنى دون العذاب الأکبر) اگرچه «أدنى» در مقابل «أبعد»، و «أکبر» در مقابل «اصغر» است، اما به قرینه واژه «أکبر»، مراد از آن مى تواند کوچک باشد. لازم به گفتن است که گرچه از عذاب دنیوى با واژه «أدنى» (کوچک) تعبیر شده است، اما با توجه به واقعیت هاى موجود، این گونه مشکلات، عذاب هایى بس سنگین و گاهى تحمل ناپذیر است.

۵ - بلایا و شرور براى انسان، سازندگى دارد. (و لنذیقنّهم من العذاب الأدنى ... لعلّهم یرجعون)

۶ - کیفر واقعى فاسقان تنبّه ناپذیر از بلاهاى دنیا، به جهان آخرت موکول شده است. (و لنذیقنّهم من العذاب الأدنى دون العذاب الأکبر لعلّهم یرجعون) از تعبیر «لعلّهم یرجعون» استفاده مى شود که «عذاب أدنى» همان بلاهاى دنیوى است که مى تواند در بازگشت انسان به سوى خدا مؤثر باشد. در این صورت به قرینه تقابل، مراد از «العذاب الأکبر» عذاب قیامت خواهد بود.

۷ - راه بازگشت حتى بر روى فاسقان هم باز است. (و لنذیقنّهم ... لعلّهم یرجعون)

۸ - عذاب شدن فاسقان در قیامت، پس از اتمام حجت با آنان، در دنیا است. (و لنذیقنّهم من العذاب الأدنى دون العذاب الأکبر لعلّهم یرجعون) بلاهاى هشداردهنده دنیا، نوعى اتمام حجت براى فاسقان است. «لعلّهم یرجعون» نیز نکته بالا را تأیید مى کند.

۹ - بازگشت انسان خطاکار به درگاه خدا، مایه مصونیت وى از عذاب اخروى است. (و لنذیقنّهم من العذاب الأدنى دون العذاب الأکبر لعلّهم یرجعون)

۱۰ - بازگشت انسان هاى گناهکار از گناه خویش، در صورت تنبیه شدن، باز هم حتمى و قطعى نیست. (و لنذیقنّهم من العذاب الأدنى ... لعلّهم یرجعون) «لعلّ» حرف ترجى است و در جایى استعمال مى شود که انجام شدن فعل، قطعى نیست، بلکه صرفاً امید به انجام آن وجود دارد.

۱۱ - بازگشت گناهکاران از گناه خویش، اجبارى نبوده و به اراده خود آنان است. (لعلّهم یرجعون) معلوم آورده شدن فعل «یرجعون» مخصوصاً با حرف ترجّى «لعلّ» گویاى این نکته است که در نظام دینى، حتى براى مجرمان و فاسقان نیز اجبارى وجود ندارد و این خود آنان اند که باید تصمیم به بازگشت بگیرند.

۱۲ - گرفتار شدن انسان ها به عذاب بزرگ در آخرت، هرگز مطلوب خداوند نیست. (و لنذیقنّهم من العذاب الأدنى دون العذاب الأکبر لعلّهم یرجعون) از گرفتار کردن فاسقان به عذاب دنیوى، به منظور متنبه شدن، استفاده مى شود که خداوند خوش ندارد که آنان را در آخرت به عذاب گرفتار کند.

روایات و احادیث

۱۳ - «عن أبى ادریس الخولانى(رض) قال: سألت عبادة بن الصامت(رض) عن قول اللّه: «و لنذیقنّهم من العذاب الأدنى دون العذاب الأکبر» فقال: سألت رسول اللّه(ص) عنها، فقال: هى المصائب و الأسقام و الأنصاب، عذاب للمسرف فى الدنیا، دون عذاب الأخرة...; ابوادریس خولانى گوید: از عبادة بن صامت(رض) از این سخن خدا: «و لنذیقنّهم من العذاب الأدنى دون العذاب الأکبر» پرسیدم. گفت: از رسول خدا(ص) پرسیدم، فرمود: عذاب نزدیک تر، مصیبت ها و بیمارى ها و رنج ها است. [آن]، عذابى دنیایى است براى مسرف، نه این که عذاب آخرت باشد».

موضوعات مرتبط

• اتمام حجت: آثار اتمام حجت ۸
• انسان: اختیار انسان ۱۱; عذاب اخروى انسان ها ۱۲
• بازگشت به خدا :۷ آثار بازگشت به خدا ۷ ۹
• بلایا: فلسفه بلایا ۵
• تکامل: عوامل تکامل ۵
• تنبه: عوامل تنبه ۳
• خدا: هشدارهاى خدا ۱
• عذاب: عذاب اخروى ۴; عذاب با بیمارى ۱۳; عذاب با سختى ۱۳; عذاب با مصیبت ۱۳; عذاب دنیوى ۴; عوامل نجات از عذاب ۹; فلسفه عذاب هاى دنیوى ۳
• فاسقان: ابتلاى دنیوى فاسقان ۲; ابتلاى فاسقان ۶; توبه فاسقان ۷; کیفر اخروى فاسقان۶، ۸; کیفر فاسقان ۲; هشدار به فاسقان ۱، ۲
• گناه: اجتناب از گناه ۱۰، ۱۱
• گناهکاران: تنبیه گناهکاران ۱۰
• هشدار: هشدار با بلا ۱