لقمان ٣٢

وَ إِذَا غَشِيَهُمْ‌ مَوْجٌ‌ کَالظُّلَلِ‌ دَعَوُا اللَّهَ‌ مُخْلِصِينَ‌ لَهُ‌ الدِّينَ‌ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ‌ إِلَى‌ الْبَرِّ فَمِنْهُمْ‌ مُقْتَصِدٌ وَ مَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلاَّ کُلُ‌ خَتَّارٍ کَفُورٍ

ترجمه

و هنگامی که (در سفر دریا) موجی همچون ابرها آنان را بپوشاند (و بالا رود و بالای سرشان قرار گیرد)، خدا را با اخلاص می‌خوانند؛ امّا وقتی آنها را به خشکی رساند و نجات داد، بعضی راه اعتدال را پیش می‌گیرند (و به ایمان خود وفادار می‌مانند، در حالی که بعضی دیگر فراموش کرده راه کفر پیش می‌گیرند)؛ ولی آیات ما را هیچ کس جز پیمان‌شکنان ناسپاس انکار نمی‌کنند!

|و هنگامى كه آنها (سرنشينان كشتى) را موجى مانند سايبان‌ها فرا گيرد، خدا را از روى اخلاص در دين [و بندگى‌] بخوانند، و چون به سوى خشكى نجاتشان داد، [تنها] برخى از آنها راه مستقيم را مى‌روند، و البتّه آيات ما را جز دغل‌هاى كفر پيشه انكار نمى‌كنند

و چون موجى كوه‌آسا آنان را فرا گيرد، خدا را بخوانند و اعتقاد [خود] را براى او خالص گردانند، و[لى‌] چون نجاتشان داد و به خشكى رساند برخى از آنان ميانه‌رو هستند، و نشانه‌هاى ما را جز هر خائن ناسپاسگزارى انكار نمى‌كند.

و هرگاه که (دریا طوفانی شود و) موجی مانند کوهها آنها را فرو گیرد در آن حال خدا را با عقیده پاک و اخلاص کامل در دین می‌خوانند و چون باز به ساحل نجاتشان رساند بعضی بر سبیل قصد (طاعت و شکر خدا) باقی مانند (و بعضی به کفر شتابند) و آیات ما را انکار نمی‌کند جز آن کس که غدّار و عهد شکن و کافر و ناسپاس است.

و چون آنان را [در دریا] موجی [به دنبال موجی] مانند ابرهای سایه انداز فرو پوشد، خدا را در حالی که ایمان و عبادت را برای او [از هرگونه شرکی] خالص می کنند، می خوانند، و زمانی که آنان را به خشکی می رساند برخی از آنان به راه میانه و معتدل [که راه توحید است] می روند [و برخی پیمان می شکنند] و آیات ما را جز هر پیمان شکن خائن و کفر پیشه ای انکار نمی کند.

و چون موجهاى عظيم همانند ابرها آنها را فرو پوشد، خدا را از روى اخلاص در دين بخوانند. و چون نجاتشان دهد و به خشكى برد، برخى به عهد خويش وفا كنند. و جز غداران كافرنعمت، آيات ما را انكار نكنند.

و چون موجی سایبان‌وار آنان را فراگیرد، خداوند را در حالی که دین خود را برای او پیراسته می‌دارند، به دعا می‌خوانند آنگاه چون آنان را برهاند و به خشکی برساند، بعضی از ایشان میانه‌رو [و درستکارند] [و بعضی کجرو] و جز غدار ناسپاس کسی منکر آیات ما نمی‌شود

و چون آنان- سرنشينان كشتى- را موجى مانند سايبانها فرا گيرد خداى را بخوانند در حالى كه دين- عبادت و طاعت- را ويژه او كنند، و چون آنان را به سوى خشكى برهاند پس [تنها] برخى از ايشان ميانه‌رو- بر راه راست توحيد- باشند و جز فريبكاران و پيمان‌شكنان ناسپاس نشانه‌هاى ما را انكار نكنند.

(منکران خدا) هنگامی که (سوار کشتی می‌شوند و) موجهائی همچون کوه آنان را فرا می‌گیرد، خالصانه خدا را به فریاد می‌خوانند و عبادت را خاصّ او می‌دانند. ولی هنگامی که آنان را نجات داده و سالم به خشکی رساندیم، برخی از ایشان میانه‌روی را در پیش می‌گیرند (و بر ایمان خود وفادار و پایدار می‌مانند، و تعداد زیادی دوباره خدا را فراموش کرده و راه کفر در پیش می‌گیرند). آیه‌های ما را هیچ کسی جز خیانت پیشگان ناسپاس، انکار نمی‌کند.

هنگامی که موجی کوه‌آسا همچون ابرهای سیاه آنان را فراگیرد، خدا را بخوانند، در حالی‌که دین (و طاعت خود) را برای او خالص گردانند. پس چون سوی بیابان نجاتشان داد و به خشکی(شان) رساند، برخی از آنان میانه‌رو هستند. و نشانه‌های ما را جز هر خائن ناسپاسی انکار (و انگار) نمی‌کند.

و هر گاه فراگیردشان موجی چون توده‌های ابر خوانند خدا را پاک‌دارنده برایش دین را و هنگامی که رهانیدشان بسوی خشکی از ایشان است میانه‌روی و نستیزد با آیتهای ما جز هر پیمان‌شکنی ناسپاس‌

لقمان ٣١	آیه ٣٢	لقمان ٣٣
سوره : سوره لقمان نزول : ١٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الظُّلَلِ»: جمع ظُلَّة، سایه‌بانها. مراد کوهها (نگا: اعراف / هود / )، یا ابرها است. «دَعَوُا اللهَ مُخْلِصینَ لَهُ الدِّینَ»: (نگا: اعراف / ، یونس / ، عنکبوت / ). «مُقْتَصِدٌ»: معتدل. میانه‌رو. مراد کسی است که بین خوف و رجا بسر می‌برد و راه افراط و تفریط در پیش نمی‌گیرد (نگا: مائده / ). «خَتَّارٍ»: غدّار. مراد عهدشکن ستم‌پیشه‌ای است که عهود خدا با خود را مراعات نمی‌دارد. «کَفُورٍ»: بسیار ناسپاس. کسی که نسبت به نعمتهای خدا سخت کفران می‌ورزد.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ إِذَا مَسَّکُمُ‌ الضُّرُّ فِي‌... (۴) فَإِذَا رَکِبُوا فِي‌ الْفُلْکِ‌ دَعَوُا... (۵)

ثُمَ‌ أَوْرَثْنَا الْکِتَابَ‌... (۱)

تفسیر

• آيات ۲۰ - ۳۴، سوره لقمان
• معناى اينكه فرمود: ((سخر لكم ما فى السموات و ما فى الارض ))
• نكوهش از مجادله بدون علم و از روى تقليد درباره خدا
• احتجاج بر وحدانيت خداى تعالى در الوهيت و ربوبيت ، از طريق انحصار ملك حقيقى در او، وغنى و حميد على الاطلاق بودنش جل و علا
• افاده كثرت و وستعت خلق و تدبير خداى تعالى
• بيان امكان معاد در برابر استبعاد مشركين
• اعتراض به آينه شريفه و پاسخ به آن
• استشهاد براى علم خدا به اعمال بندگان به تدبير جارى در نظام شب و روز
• معناى ((حق )) بودن خداى تعالى و ((على )) و ((كبير)) بودن او عزاسمه
• معناى جمله : ((و لا يغرنكم بالله الغرور))
• بيان اينكه خداوند عالم به هر كوچك و بزرگ است
• بحث روايتى
• وصف دنيا از زبان اميرالمؤ منين (عليه السلام ) در جواب مردى كه از دنيا بدگويى مىكرد
• چند روايت در مورد انحصار علم به چند چيز در خداى تعالى درذيل آيه : ((ان الله عنده علم الساعة و...))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - انسان ها، هنگام ابتلا به امواج متلاطم و خروشان دریا، خالصانه به خدا روى مى آورند. (و إذا غشیهم موج کالظّلل دعوا اللّه مخلصین) «غشى» به معناى «پوشاندن» است (مفردات راغب) و در آیه، معناى «فراگیرى» را مى دهد. «ظُلل» جمع «ظُلّة» است که به معناى «ابرِ سایه انداز» است (مفردات راغب) «موج» اسم جنس است و نکره آورده شدن اش، به منظور کثرت و عظمت آن مى باشد.

۲ - شدید شدن مشکلات و گرفتارى ها، زمینه بروز فطرت گرایش به خدا در انسان ها است. (و إذا غشیهم موج کالظّلل دعوا اللّه مخلصین)

۳ - دریا، امواجى متلاطم و خطرناک دارد. (و إذا غشیهم موج کالظّلل)

۴ - تنگناها و دشوارى ها، داراى نقشى سازنده در زندگى انسان دارند. (و إذا غشیهم موج کالظّلل دعوا اللّه مخلصین له الدین ...فمنهم مقتصد)

۵ - عقیده به توحید و نجات بخشى خداوند، باورى فطرى براى انسان ها است. (و إذا غشیهم موج کالظّلل دعوا اللّه مخلصین له)

۶ - لازم است که رویکرد به خداوند خالصانه باشد. (دعوا اللّه مخلصین له الدین) از این که خداوند، چنین وصفى را براى گرفتاران در امواج متلاطم دریا آورده، نشان مى دهد که این صفت، مورد پسند خداوند است.

۷ - اخلاص، در دعا و توجه به خدا، اهمیت زیادى دارد. (دعوا اللّه مخلصین له الدین)

۸ - احساس خطر شدید و یأس از عوامل نجات دهنده مادى، زمینه توجه انسان به خدا و دعا به درگاه او است. (و إذا غشیهم موج کالظّلل دعوا اللّه مخلصین له الدین)

۹ - برخى انسان ها، پس از رهایى از مشکلات و سختى هاى شدید، در صراط مستقیم الهى باقى مى مانند. (و إذا غشیهم موج ... دعوا اللّه ... فلمّا نجّیهم إلى البرّ فمنهم مقتصد) «قصد» ریشه «مقتصد» به معناى «راه راست و میانه» است (مفردات راغب).

۱۰ - نجات دهنده انسان ها از شداید و گرفتارى هاى سخت، خداوند است. (و إذا غشیهم موج ... فلمّا نجّیهم إلى البرّ)

۱۱ - دعاى خالصانه به درگاه خداوند، اجابت مى شود. (دعوا اللّه مخلصین له الدین فلمّا نجّیهم)

۱۲ - گروهى از مردم، در برابر نعمت نجات از بلاها و خطرهاى مرگ آفرین، ناسپاس اند. (فلمّا نجّیهم إلى البرّ فمنهم مقتصد و ما یجحد بأیتنا إلاّ ...کفور)

۱۳ - روحیه ناسپاسى و دغلکارى، مایه انکار آیات الهى است. (و ما یجحد بأیتنا إلاّ کلّ ختّار کفور) «ختر» به معناى «غدر» و دغلکارى شدید است (مفردات راغب).

۱۴ - استفاده از آیه هاى خدا، براى رهیافت به خداشناسى، منوط به حفظ بى طرفى و دست کشیدن از دغلکارى و حق ناپذیرى است. (و ما یجحد بأیتنا إلاّ کلّ ختّار کفور)

۱۵ - رویکرد به خدا در بلاها و اعراض از او پس از نجات، دغلکارى و ناسپاسى است. (فلمّا نجّیهم إلى البرّ ... و ما یجحد بأیتنا إلاّ کلّ ختّار کفور)

۱۶ - منکران آیات الهى، جز دغلکاران ناسپاس نیستند. (و ما یجحد بأیتنا إلاّ کلّ ختّار کفور)

۱۷ - نجات از بلاهاى خطرناک و مرگ آفرین در پى دعا، از آیه هاى توحید خداوند است. (دعوا اللّه مخلصین ... فلمّا نجّیهم ... و ما یجحد بأیتنا إلاّ کلّ ختّار کفور)

موضوعات مرتبط

• آیات خدا :۱۷ شرایط استفاده از آیات خدا ۱۷ ۱۴; عوامل تکذیب آیات خدا ۱۷ ۱۳; مکذبان آیات خدا ۱۷ ۱۶; مکر مکذبان آیات خدا ۱۷ ۱۶
• ابتلا: آثار ابتلا به سختى ۸; ابتلا به سختیهاى دریا ۱
• انسان: فطرت انسان ۲، ۵; کفران انسان ۱۲
• ایمان: زمینه ایمان به خدا ۲
• توحید: توحید فطرى ۵
• حق: آثار اجتناب از حق ناپذیرى ۱۴
• خدا: اعراض از خدا ۱۵; افعال خدا ۵، ۱۰; نجات بخشى خدا ۵، ۱۰
• دریا: امواج دریا ۳; خطرهاى دریایى ۳
• دعا: آثار دعا ۱۷; اجابت دعا ۱۱; اخلاص در دعا ۱، ۶، ۱۱; اهمیت اخلاص در دعا ۷; زمینه دعا ۸
• دین: اخلاص در دین ۶
• ذکر: ذکر خدا در سختى ۱۵; زمینه ذکر خدا ۱۵
• سختى: آثار سختى ۲، ۴; نجات از سختى ۱۰، ۱۲، ۱۷
• صراط مستقیم: سالکان صراط مستقیم ۹
• فطرت: زمینه تنبه فطرت ۲
• کفران: آثار روحیه کفران ۱۳; موارد کفران ۱۵
• کفران کنندگان: مکر کفران کنندگان ۱۶
• گروههاى اجتماعى :۱۲
• مکر: آثار اجتناب از مکر ۱۴; موارد مکر ۱۵
• نجات: منشأ نجات ۱۰
• نجات یافتگان: نجات یافتگان از سختى ۹
• یأس: آثار یأس از امکانات مادى ۸