الشعراء ٣٦

قَالُوا أَرْجِهْ‌ وَ أَخَاهُ‌ وَ ابْعَثْ‌ فِي‌ الْمَدَائِنِ‌ حَاشِرِينَ‌

ترجمه

گفتند: «او و برادرش را مهلت ده؛ و مأموران را برای بسیج به تمام شهرها اعزام کن،

|گفتند: [تصميم در باره‌ى‌] او و برادرش را تأخير بينداز و مأموران جمع‌آورى را به شهرها بفرست

گفتند: «او و برادرش را در بند دار و گردآورندگان را به شهرها بفرست،

آنها به فرعون گفتند: او و برادرش را زمانی باز دار و افرادی را برای جمع کردن مردم در شهرها بفرست.

گفتند: کار او و برادرش را به تأخیر انداز و گروهی گردآورنده را به شهرها روانه کن،

گفتند: از او و برادرش مهلت بخواه و كسان به شهرها بفرست.

گفتند او و برادرش را [به نحوی‌] بازدار و گردآورندگان [جادوگران‌] را به شهرها بفرست‌

گفتند: او و برادرش را واپس دار- كارشان را به تأخير انداز- و گردآوران را به شهرها فرست،

گفتند: موسی و برادرش را مهلت بده (و در کار شکنجه‌ی آنان عجله مکن) و به تمام شهرها (ی مصر، مأمورانی) برای بسیج اعزام کن.

گفتند: «او و برادرش را مهلتی ده و گردآورندگان [:بسیج کنندگان] را به شهرها بفرست،»

گفتند نگهدار او و برادرش را و بفرست در شهرستانها گردآورندگان‌

الشعراء ٣٥	آیه ٣٦	الشعراء ٣٧
سوره : سوره الشعراء نزول : ٤ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٩ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَرْجِهْ»: او را مهلت بده. امر مصدر (إرجاء) به معنی به تأخیر انداختن، و ضمیر متّصل (ه) است. در اصل (أَرْجِئْهُ) بوده و همزه برای تخفیف حذف شده است و ضمیر ساکن گشته است (نگا: اعراف / . «حَاشِرینَ»: گرد آورندگان. یعنی کسانی باشند که جادوگران را جمع‌آوری و در دربار حاضر کنند.

تفسیر

• آيات ۱۰ - ۶۸، سوره شعراء
• غرض اين آيات : مقايسه قوم خاتم الانبياء (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) با قوم موسى وهارون ، ابراهيم و نوح و...
• اشاره به معناى ((خوف )) و فرق آن با ((خشيت ))
• بيان اينكه جمله : ((فارسل الى هارون اخى )) حاكى ازتعلل و شانه خالى كردن از مسئوليت نيست
• معناى ((ذنب )) و مراد از اينكه موسى عليه السّلام فرمود: ((و لهم على ذنب ))
• دلگرمى مى دادند خداوند به موسى و هارون : ما با شمائيم !
• گفتگوى موسى عليه السّلام با فرعون
• مفاد جمله : ((و انت من الكافرين )) كه در خطاب فرعون به موسى عليه السّلام آمده است
• پاسخ موسى عليه السّلام به سه اشكال و اعتراض فرعون بر آن حضرت
• مقصود از ضلالت در سخن موسى عليه السّلام :((قال فعلتها اذا و اءنا من الضالين ...))
• رد گفتار مفسرين در معناى ضلالت در آيه شريفه
• مراد از حكمى كه بعد از گريختن موسى عليه السّلام از مصر به او داده شده (فوهب لىربى حكما)
• توضيح مفاد (وجعلنى من المرسلين ) كه جواب اعتراضاول فرعون در استبعاد رسالت موسى عليه السّلام است
• توضيح مفاد (و تلك نعمة تمنها على ...) كه پاسخ اعتراض ديگر فرعون است
• بيان گفتار مفسرين درباره جمله ((الم نربك )) و اشكالات و توجهات مترتب برگفتارشان
• اشاره به معتقدات بت پرستان درباره خداى سبحان و ارباب و آلهه
• بيان علت اينكه فرعون گفت : ((رب العالمين چيست ؟))
• تقرير و توضيح جواب موسى عليه السّلام بهسوال فرعون (قال رب السموات و الارض و ما بينهما...)
• دو نكته در ارتباط با پاسخ موس عليه السّلام به فرعون و بيان فساد گفتار بعضىمفسرين در اين زمينه
• جواب دوم موسى عليه السّلام به فرعون به سؤال فرعون از حقيقت رب العالمين : ((قال ربكم و رب آبائكم الاولين ))
• فرعون به موسى عليه السّلام بر چسپ ديوانگى مى زند
• فرعون موسى عليه السّلام را به زندان تهديد مى كند
• موسى عليه السّلام با پيشنهاد اظهار معجزه مى كند
• معجزه عصى و يد بيضاء را نشان مى دهد و فرعون او را متهم به توطئه مى كند
• پيشنهاد بزرگان قوم به فرعون در برابر ارائه معجزات موسى عليه السّلام
• واكنش فرعون در مقابل ايمان آوردن ساحران
• قسمت ديگر داستان موسى عليه السّلام : كوچ شبانه بنىاسرائيل از مصر و غرق و هلاك فرعون و فرعونيان
• نتيجه گيرى از حكايت موسى عليه السّلام و فرعون

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - پیشنهاد مشاوران فرعون به خود وانهادن موقتى موسى و هارون(ع) و شتاب نکردن در مجازات آنان (زندانى کردن) (قال لئن اتّخذت إلهًا غیرى لأجعلنّک من المسجونین ...فماذا تأمرون . قالوا أرجه و أخاه) «ارجاء» (مصدر «ارج») به معناى وانهادن و مهلت دادن است. گفتنى است که «ارج» در اصل «ارجى» بوده که لام الفعل آن حذف شده است. ضمیر «ه» ساکن در آخر آن، مفعولى و راجع به موسى مى باشد.

۲ - فرعونیان، نیارمند زمان و فرصتى براى گردآورى امکانات خود علیه موسى(ع) (قالوا أرجه و أخاه و ابعث فى المدائن حشرین)

۳ - هارون در کنار موسى(ع) و همراه وى در تمام مراحل مناظره و رو در رویى با فرعون (قالوا أرجه و أخاه)

۴ - صلاحدید مشاوران فرعون، مبارزه با موسى به شیوه اى همسان شیوه خود وى بود و نه زندان و قتل. (قالوا أرجه و أخاه و ابعث فى المدائن حشرین) برداشت یاد شده از آن جا است که منطق فرعون «لأجعلنّک من المسجونین» بود; ولى مشاوران وى با دیدن معجزات موسى این راه را نپسندیدند; بلکه در پیش گرفتن راهى منطقى تر و ظاهراً همسان راه موسى را ترجیح دادند.

۵ - تدبیر مشاوران فرعون، مبنى بر اعزام اشخاصى به تمام شهرها و گردآورى نیروى لازم جهت مبارزه با موسى(ع) و برادرش (قالوا ... و ابعث فى المدائن حشرین) «المدائن» جمع محلّى به «ال» و مفید عموم است; یعنى، همه شهرها.

موضوعات مرتبط

• اشراف فرعون: پیشنهاد اشراف فرعون ۱
• جادوگران فرعون: بسیج جادوگران فرعون ۵; دعوت از جادوگران فرعون ۵
• فرعونیان: بسیج امکانات فرعونیان ۲; پیشنهاد فرعونیان ۴; تدبیر فرعونیان ۵
• موسى(ع): روش مبارزه با موسى(ع) ۴، ۵; شریک رسالت موسى(ع) ۳; قصه موسى(ع) ۱، ۳، ۴، ۵; مهلت به موسى(ع) ۱
• هارون(ع): روش مبارزه با هارون(ع) ۵; قصه هارون(ع) ۵; مهلت به هارون(ع) ۱; نقش هارون(ع) ۳