الأنعام ٩٠

أُولٰئِکَ‌ الَّذِينَ‌ هَدَى‌ اللَّهُ‌ فَبِهُدَاهُمُ‌ اقْتَدِهْ‌ قُلْ‌ لاَ أَسْأَلُکُمْ‌ عَلَيْهِ‌ أَجْراً إِنْ‌ هُوَ إِلاَّ ذِکْرَى‌ لِلْعَالَمِينَ‌

ترجمه

آنها کسانی هستند که خداوند هدایتشان کرده؛ پس به هدایت آنان اقتدا کن! (و) بگو: «در برابر این (رسالت و تبلیغ)، پاداشی از شما نمی‌طلبم! این (رسالت)، چیزی جز یک یادآوری برای جهانیان نیست! (این وظیفه من است)»

آنان كسانى بودند كه خدا هدايتشان كرد، پس به هدايت آنان اقتدا كن. بگو: براى اين [رسالت‌] از شما مزدى نمى‌خواهم، كه اين جز اندرزى براى جهانيان نيست

اينان كسانى هستند كه خدا هدايتشان كرده است، پس به هدايت آنان اقتدا كن. بگو: «من، از شما هيچ مزدى بر اين [رسالت‌] نمى‌طلبم. اين [قرآن‌] جز تذكرى براى جهانيان نيست.»

آنها کسانی بودند که خدا خود آنها را هدایت نمود، تو نیز از راه آنها پیروی نما، و (امت را) بگو که من مزد رسالت از شما نمی‌خواهم، این نیست جز یاد آوری و پندی برای اهل عالم (که به یاد خدا متذکر شوند).

آنان [که در آیات گذشته به عنوان پیامبران از ایشان یاد شد] کسانی هستند که خدا هدایتشان کرد، پس به هدایت آنان اقتدا کن، [و به قوم خود] بگو: در برابر رسالتم پاداشی از شما نمی خواهم، این [قرآن] جز تذکّر و پندی برای جهانیان نیست.

اينان كسانى هستند كه خدا هدايتشان كرده است، پس به روش ايشان اقتدا كن. بگو: در برابر آن هيچ پاداشى از شما نمى‌طلبم، اين كتاب جز اندرزى براى مردم جهان نيست.

اینان کسانی هستند که خداوند هدایتشان کرده است، پس به هدایت آنان اقتداء کن، بگو برای آن از شما مزدی نمی‌طلبم، این جز پندآموزی برای جهانیان نیست‌

ايشانند كسانى كه خداوند آنان را راه نمود، پس راه راست ايشان را پى گير بگو: از شما بر اين [پيام رسانى و راهنمايى‌] هيچ مزدى نمى‌خواهم، اين نيست مگر يادآورى و پندى براى مردم جهان.

آنان کسانیند که خداوند ایشان را هدایت داده است (و توفیق رسیدن به راه حق و نیکی عطاء نموده است) پس از هدایت ایشان پیروی کن (و به راه ایشان برو. ای پیغمبر! همان گونه که این پیغمبران به پیروان خود گفته‌اند، تو نیز به پیروان خود) بگو: من در برابر (تبلیغ رسالت آسمانی و ابلاغ فرمان یزدانی) پاداش و مزدی از شما نمی‌طلبم. این قرآن (که تبلیغ آن وظیفه‌ی من است) چیزی جز یادآوری و اندرز برای جهانیان نیست.

اینانند کسانی که خدا هدایت(شان) کرده. پس به راه راهوارشان اقتدا کن. بگو: «من از شما هیچ مزدی بر این (رسالت قرآنی) نمی‌طلبم. این جز یادواره‌ای برای جهانیان نیست.»

آنانند که رهبریشان نمود خدا پس به رهبریشان پیروی جوی بگو نخواهم از شما بر آن پاداشی نیست آن جز یادآورییی برای جهانیان‌

الأنعام ٨٩	آیه ٩٠	الأنعام ٩١
سوره : سوره الأنعام نزول : ٦ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إِقْتَدِهْ»: اقتداء کن. پیروی کن. دنباله‌روی کن. حرف (هْ) در آخر آن، هاء سکته است (نگا: حاقّه / و و و و ). عربها این حرف را به واژه اضافه می‌کنند اگر بخواهند بر آن سکوت کنند و بایستند. «فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ»: از هدایت ایشان پیروی و به راه آنان برو. مراد پیروی رسول از اصول دین و فضائل اخلاقی این بزرگان است؛ نه پیروی از فروع و قوانینی که قابل نسخ هستند. «ذِکْرَی»: یادآوری و اندرز. تذکیر و ارشاد. این مصدر می‌تواند به جای اسم فاعل، یعنی (مذکّر) گرفته شود و معنی: یادآوری کننده و اندرز دهنده داشته باشد.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

أُولٰئِکَ‌ الَّذِينَ‌ أَنْعَمَ‌... (۱) قَالَ‌ لَقَدْ ظَلَمَکَ‌ بِسُؤَالِ‌... (۲)

تفسیر

• آيات ۹۰ - ۸۴، سوره انعام
• اشاره به استمرار و عدم انقطاع عقيده به توحيد در قرون گذشته ، با عنايت و هدايت الهى .
• قرآن كريم دخترزادگان را هم اولاد و ذريه حقيقى مى داند.
• ملاك تفصيل و برترى انبياء(ع ) بر ديگر مردم ، داشتن هدايت فطرى و بهره مندى ازهدايت خاص و بى واسطه الهى است .
• كوششى كه صاحب المنار براى توجيه ترتيب اسماء انبياء (ع ) در سه آيه شريفه ،نموده است .
• اشكالاتى كه بر كلام صاحب المنار وارد است .
• معناى (اجتباء) و مراد از استعمال آن در ارتباط با انبياء الهى .
• دعوت همه انبياء(ع ) و تمام شرايع ، در حقيقت يكى است اگر چه در سعه و ضيق واجمال و تفصيل مختلف باشند.
• معناى (و هديناهم الى صراط مستقيم ).
• در هدايت الهى ضلالت راه ندارد و بقاء آن مشروط به شكر، كه عبارتست ازعمل به لوازم توحيد و عبوديت مى باشد.
• معانى (( حكم )) و بيان مراد از دادن كتاب و حكم و نبوت به پيامبران عليهم السلام .
• اقسام سه گانه اطلاق (( كتاب )) در قرآن مجيد.
• بررسى اقوال مختلفى كه درباره اينكه قومى كه موكل بر حفظ دين خدا هستند چه كسانى مى باشند گفته شده است .
• به نظر ما مراد از اين قوم انبياء و معصومين و اتقياء و صلحايند كه همواره پاسدار دين حق مى باشند.
• شريعت اسلام ناسخ شرايع قبل است و امر خداوند در (( فبهديهم اقتده )) به معناى امربه تبعيت از شرايع گذشته نيست .
• چند روايت درباره (( يسع )) يكى از انبياى بنىاسرائيل .
• رواياتى در مورد اينكه دخترزادگان هم از ذريه انسان بشمار مى روند.
• مساءله قرابت و ترتب آثار نسب در مورد زنان ، و دخترزادگان مساءله اى حقوقى واجتماعى است كه در اسلام شناخته شده است .
• استناد ائمه اهل بيت عليهم السلام به آياتى از قرآن مجيد براى اثبات اينكه دخترزادهاولاد بشمار مى رود.
• رواياتى در ذيل (( .... فقد و كلنا بها قوما ليسوا بها كافرين )) .

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- انبیا هدایت یافتگان از سوى خداوند هستند. (أولئک الذین هدى الله)

۲- اقتدا به رهنمودهاى انبیاى گذشته وظیفه پیامبر (ص) است. (أولئک الذین هدى الله فبهدیهم اقتده)

۳- همه پیامبران الهى در طول تاریخ داراى اصول و اهداف و آرمانهاى مشترک بوده اند. (أولئک الذین هدى الله فبهدیهم اقتده) موظف شدن پیامبر (ص) به اقتداى به انبیاى گذشته، گویاى وحدت و یکسانى در اصول و ارکان دعوت آنهاست. زیرا اقتدا به چند راهنماى متضاد ممکن نیست.

۴- ضرورت شناسایى رهنمودهاى انبیاى پیشین و اقتداى به آن براى همه مردم (أولئک الذین هدى الله فبهدیهم اقتده)

۵- تقلید از هدایت شدگان ضرورى است. (أولئک الذین هدى الله فبهدیهم اقتده)

۶- پیروى از کسانى شایسته است که خداوند آنان را هدایت کرده باشد. (أولئک الذین هدى الله فبهدیهم اقتده) توصیف انبیاى سلف با جمله «هدى الله» تمهیدى براى فرمان به اقتداست. لذا خداوند معیارى را براى تبعیت تبیین کرده و آن معیار هدایت شدن از جانب اوست.

۷- عقاید و دستورهاى اخلاقى و احکام شرعى ادیان آسمانى گذشته حجت و قابل عمل است. * (أولئک الذین هدى الله فبهدیهم اقتده) هدایتهاى پیامبران گذشته شامل همه محتواى دعوت آنان مى شود، خصوصاً که در آیه قبل به ویژگیهاى انبیاى الهى که داشتن کتاب و حکم و نبوت است اشاره شده است.

۸- پیامبر (ص) موظف به اعلام مزد نخواستن از مردم در قبال تبلیغ رسالت و انجام مسؤولیت خویش است. (قل لاأسئلکم علیه أجرا)

۹- مبلغان دین نباید هیچ چشمداشت و انتظار پاداشى از مردم داشته باشند. (قل لاأسئلکم علیه أجرا)

۱۰- انتظار پاداش از مردم در قبال تبلیغ دین، آفت و مانعى مهم در راه تحقق اهداف آن است. (قل لاأسئلکم علیه أجرا)

۱۱- پیامبران (ع) هیچ مزدى از مردم در قبال تبلیغ و انجام رسالت خویش نمى طلبیدند. (أولئک الذین هدى الله فبهدیهم اقتده قل لاأسئلکم علیه أجرا) جمله « قل لاأسئلکم»، که بدون هیچ فاصله اى پس از امر به اقتدا به هدایت انبیاى پیشین قرار گرفته، به این نکته اشاره دارد که مفاد آن از زمره هدایتهاى انبیاى پیشین و از برجسته ترین آنهاست.

۱۲- اجر و مزد طلب نکردن از مردم در قبال انجام رسالت و تبلیغ دین، از هدایتهاى خداوند به انبیاى گذشته است. (فبهدیهم اقتده قل لاأسئلکم علیه أجرا)

۱۳- ضرورت تبعیت از روشهاى پیامبران الهى در برخوردها و روش تبلیغ دین (فبهدیهم اقتده قل لاأسئلکم علیه أجرا)

۱۴- هدف پیامبر (ص) از ابلاغ پیامهاى الهى تذکر دادن به جهانیان است. (إن هو إلا ذکرى للعلمین) مرجع ضمیر «هو»، به قرینه جمله «قل لاأسئلکم علیه أجرا»، ابلاغ رسالت است.

۱۵- قرآن، یادآورى براى جهانیان است. (إن هو إلا ذکرى للعلمین)

۱۶- هدایت پیامبران و کتب آسمانى، یادآورى و بیدار ساختن فطرت آدمى است. (إن هو إلا ذکرى للعلمین) «ذکر» به معناى یادآورى است و معمولا در مواردى به کار مى رود که موضوع مورد نظر قبلا فراگرفته شده، ولى از یاد رفته باشد. بنابراین هدایتهاى انبیا یادآورى آموخته هاى فطرى است.

۱۷- رسالت پیامبر (ص) براى همه جهانیان است. (إن هو إلا ذکرى للعلمین)

موضوعات مرتبط

• ادیان: حجیت تعالیم ادیان ۷; عمل به تعالیم ادیان ۷
• اطاعت: اهمیت اطاعت از انبیا ۴، ۱۳; شرایط اطاعت ۶
• انبیا: الگوگیرى از انبیا ۱۳; اهمیت شناخت تعالیم انبیا ۴; تبلیغ انبیا ۱۱; روش تبلیغ انبیا ۱۳; نقش انبیا ۱۶; هدایت انبیا ۱، ۱۲; هدایتگرى انبیا ۱۶; هماهنگى انبیا ۳
• تبلیغ: آسیبخشناسى تبلیغ ۱۰; اجرت تبلیغ ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲; عوامل مؤثر در تبلیغ ۱۰
• تذکر: اهمیت تذکر ۱۴، ۱۵، ۱۶
• خدا: هدایت خدا ۱، ۶، ۱۲
• دین: تبلیغ دین ۱۲
• فطرت: عوامل تنبّه فطرت ۱۶
• قرآن: جهان شمولى قرآن ۱۵; نقش قرآن ۱۵
• کتب آسمانى: نقش کتب آسمانى ۱۶; هدایتگرى کتب آسمانى ۱۶
• مبلغان: مسؤولیت مبلغان ۹
• محمّد (ص): اجرت تبلیغ محمّد (ص) ۸; اهداف تبلیغ محمّد (ص) ۱۴; تبعیت محمّد (ص) از انبیا ۲; جهان شمولى رسالت محمّد (ص) ۱۴، ۱۷; مجانى بودن تبلیغ محمّد (ص) ۸; محدوده رسالت محمّد (ص) ۱۷; مسؤولیت محمّد (ص) ۲، ۸
• مهتدین: اطاعت از مهتدین ۵، ۶