آل عمران ١٧٠

فَرِحِينَ‌ بِمَا آتَاهُمُ‌ اللَّهُ‌ مِنْ‌ فَضْلِهِ‌ وَ يَسْتَبْشِرُونَ‌ بِالَّذِينَ‌ لَمْ‌ يَلْحَقُوا بِهِمْ‌ مِنْ‌ خَلْفِهِمْ‌ أَلاَّ خَوْفٌ‌ عَلَيْهِمْ‌ وَ لاَ هُمْ‌ يَحْزَنُونَ‌

ترجمه

آنها بخاطر نعمتهای فراوانی که خداوند از فضل خود به ایشان بخشیده است، خوشحالند؛ و بخاطر کسانی که هنوز به آنها ملحق نشده‌اند [= مجاهدان و شهیدان آینده]، خوشوقتند؛ (زیرا مقامات برجسته آنها را در آن جهان می‌بینند؛ و می‌دانند) که نه ترسی بر آنهاست، و نه غمی خواهند داشت.

آنان به نعمتى كه خدا ارزانى‌شان داشته خوشحالند، و از [سرنوشت‌] همرزمانى كه هنوز به آنها ملحق نشده‌اند شادمانند [مى‌دانند] كه نه بيمى بر آنهاست و نه اندوهگين مى‌شوند

به آنچه خدا از فضل خود به آنان داده است شادمانند، و براى كسانى كه از پى ايشانند و هنوز به آنان نپيوسته‌اند شادى مى‌كنند كه نه بيمى بر ايشان است و نه اندوهگين مى‌شوند.

آنان به فضل و رحمتی که خدا نصیبشان گردانیده شادمانند، و دلشادند به حال آن مؤمنان که هنوز به آنها نپیوسته‌اند و بعداً در پی آنها به سرای آخرت خواهند شتافت که بیمی بر آنان نیست و غمی نخواهند داشت.

در حالی که خدا به آنچه از بخشش و احسان خود به آنان عطا کرده شادمانند، و برای کسانی که از پی ایشانند و هنوز به آنان نپیوسته اند [و سرانجام به شرف شهادت نایل می شوند] شادی می کنند، که نه بیمی بر آنان است ونه اندوهگین می شوند.

از فضيلتى كه خدا نصيبشان كرده است شادمانند. و براى آنها كه در پى‌شان هستند و هنوز به آنها نپيوسته‌اند خوشدلند كه بيمى بر آنها نيست و اندوهگين نمى‌شوند.

از آنچه خداوند از لطف خویش به آنان بخشیده شادمانند، و از احوال کسانی که به دنبالند و هنوز به آنان نپیوسته‌اند خوشوقتند، چرا که نه بیمی بر آنهاست و نه اندوهگین می‌شوند

در حالى كه بدانچه خداوند از فزونى و بخشش خود به آنان داده است شادمانند، و به [نيكويى حالِ‌] آن كسانى كه از پس ايشان هنوز به آنان نپيوسته اند شادى همى كنند كه نه بيمى بر ايشان است و نه اندوهگين شوند.

آنان شادمانند از آنچه خداوند به فضل و کرم خود بدیشان داده است، و خوشحالند به خاطر کسانی که بعد از آنان مانده‌اند (و هنوز در راه خدا می‌رزمند و به فوز شهادت نائل نشده‌اند و) بدیشان نپیوسته‌اند. (شادی و سرور آنان از این بابت است که پیروزی یا شهادت در انتظار همکیشان ایشان است و مقامات برجسته‌ی آنان را در آن جهان می‌بینند، و می‌دانند) این که ترس و هراسی بر ایشان نیست و آنان اندوهگین نخواهند شد. (چه نه مکروهی بر سر راه آنان در سرای باقی است، و نه بر کاری که در سرای فانی کرده‌اند و دارائی و عزیزانی را که ترک گفته‌اند، پشیمانند).

حال آنکه به آنچه خدا از فضل خود به آنان داده است شادمانند و برای کسانی که (هنوز) به آنان - از پی ایشان- نپیوسته‌اند طلب بشارت و نوید می‌کنند که نه بیمی بر ایشان است و نه ایشا‌ن اندوهگین می‌شوند.

شادمانند بدانچه خدا از فضل خود بدیشان ارزانی داشته و به خود مژده دهند بدانان که هنوز بدیشان نپیوسته‌اند از پشت سر ایشان که نه بیمی بر ایشان است و نه اندوهگین شوند

آل عمران ١٦٩	آیه ١٧٠	آل عمران ١٧١
سوره : سوره آل عمران نزول : ٣ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢١ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«فَرِحِینَ»: شادمانان. حال ضمیر (و) در (یُرْزَقُونَ) است. «یَسْتَبْشِرُونَ»: شادمان و خوشحالند. مژده و نوید می‌دهند (نگا: فرهنگ لسان‌العرب، و محیط‌المحیط).

تفسیر

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- سرور و شادمانى کشته شدگان راه خدا، به آنچه خداوند از فضل خویش به آنان ارزانى داشته است. (فرحین بما اتیهم اللّه من فضله)

۲- لطف و عنایت خداوند به کشته شدگان در راه او (شهیدان) (فرحین بما اتیهم اللّه من فضله)

۳- حیات ویژه و مقام والاى شهیدان و ارتزاق آنها نزد خداوند، از تفضّلات الهى به آنان (فرحین بما اتیهم اللّه من فضله) بنابر اینکه مراد از «ما اتیهم اللّه»، همان باشد که در آیه قبل بیان شد ; یعنى حیات ویژه و ... .

۴- فضل الهى و عطایاى بیش از استحقاق به شهیدان، موجب شادمانى آنان (فرحین بما اتیهم اللّه من فضله) با توجّه به معناى «فضل» (بخشش بیش از حد استحقاق و از روى عنایت)، برداشت فوق استفاده شده است.

۵- زندگى برتر و بهتر شهدا در عالم برزخ، نسبت به زندگى آنان در دنیا (فرحین بما اتیهم اللّه من فضله و یستبشرون) شادمانى شهیدان و نیز آرزوى رسیدن دیگر همرزمانشان به تفضل الهى، حاکى از برترى زندگى اخروى و برزخى آنان نسبت به زندگى دنیاست.

۶- شادمانى و علاقه شهیدان نسبت به سعادتمندى دیگر مجاهدان و رسیدنشان به مقام کشته شدگان راه خدا (و یستبشرون بالّذین لم یلحقوا بهم من خلفهم)

۷- وجود حیات برزخى، پس از مرگ تا قیامت* (بل احیآء عند ربهم یرزقون. فرحین بما اتیهم اللّه من فضله و یستبشرون)

۸- زندگى جمعى شهیدان در عالم برزخ* (و یستبشرون بالّذین لم یلحقوا بهم) جمله «لم یلحقوا بهم»، دلالت بر این دارد که همرزمان شهیدان پس از شهادت به آنان ملحق مى شوند. بنابراین شهیدان به صورت متفرق زندگى نمى کنند، بلکه شهیدان سراسر تاریخ به یکدیگر مى پیوندند.

۹- لزوم توجّه و علاقمندى به سعادت مؤمنان (و یستبشرون بالّذین لم یلحقوا بهم من خلفهم الّا خوف علیهم) خداوند در مقام ستایش از شهیدان، حالت سرور و شادمانى آنان را نسبت به سعادت دیگر مؤمنان و همرزمانشان یاد کرده است ; بنابراین چنین صفت و حالتى، پسندیده و مورد ترغیب خداوند است.

۱۰- آگاهى شهدا از وضعیّت مجاهدان مؤمن در دنیا* (و یستبشرون بالّذین لم یلحقوا بهم من خلفهم)

۱۱- شهیدان در عالم برزخ، شاهد مقامات خویش و دیگر مجاهدان راه خدا (فرحین ... و یستبشرون بالّذین لم یلحقوا بهم من خلفهم الّا خوف علیهم و لا هم یحزنون) چون آیه در مقام رد پندار کسانى است که شهیدان را مرده مى پندارند، خداوند با ذکر آیات مورد بحث مى خواهد حالات و پاداشهاى شهیدان را پس از شهادت بیان کند، نه مقامات و پاداش آنان را در قیامت.

۱۲- شادمانى شهیدان از نبودن هیچ ترس و اندوهى براى مجاهدان راه خدا پس از شهادت (و یستبشرون بالّذین لم یلحقوا بهم من خلفهم الّا خوف علیهم و لا هم یحزنون) استبشار به معنى شادمانى بر اثر دریافت بشارت است. (لسان العرب)

۱۳- سعادت و امنیّت کامل شهدا و کشته شدگان در راه خدا (الّا خوف علیهم و لا هم یحزنون) کلمه «خوف» نکره است و پس از حرف نفى (لا)، دلالت بر نبودن هیچ گونه ترس و دلهره اى دارد ; یعنى امنیّت کامل.

۱۴- جاودانگى حیات، تنعّم و امنیّت خاطر شهیدان* (الّا خوف علیهم و لا هم یحزنون) نفى ترس و اندوه، مستلزم نفى فناپذیرى است. چرا که از جمله اسباب ترس آفرین و غم انگیز، فناپذیرى و نابودى است.

۱۵- ترغیب به جهاد و شهادت در راه خدا (فرحین بما اتیهم اللّه من فضله ... و لا هم یحزنون)

۱۶- عالم پس از مرگ (برزخ)، جایگاه ترس و اندوه براى برخى از انسانها (و یستبشرون بالّذین لم یلحقوا بهم من خلفهم الّا خوف علیهم و لا هم یحزنون) اگر در عالم برزخ براى هیچ کس، هیچ حزن و اندوهى نبود، سرور و شادمانى شهیدان بر اینکه نه خود و نه دیگر همرزمانشان که با شهادت به آنان ملحق مى شوند، حزن و اندوهى ندارند، بى مورد خواهد بود.

۱۷- آمرزش تمامى گناهان شهدا (فرحین بما اتیهم اللّه ... الّا خوف علیهم و لا هم یحزنون) چون گناه در عالم برزخ و قیامت موجب حزن و اندوه خواهد بود، و به دلیل «الّا خوف ... »، شهیدان هیچگونه حزن و اندوهى ندارند، معلوم مى شود تمام گناهان آنان مورد عفو الهى قرار گرفته است.

۱۸- وجود شادمانى، ترس و اندوه (حالات روحى) براى انسان در عالم برزخ (فرحین بما اتیهم اللّه من فضله ... الّا خوف علیهم و لا هم یحزنون)

موضوعات مرتبط

• آمرزش:۱۷
• امنیت:۱۳، ۱۴
• اندوه:۱۲ در برزخ ۱۶، ۱۸
• ترس:۱۲ در برزخ ۱۶، ۱۸
• جهاد: تشویق به جهاد ۱۵
• جهانخبینى: توحیدى ۷
• خدا: عطایاى خدا ۴ ; فضل خدا ۱، ۳، ۴ ; لطف خدا ۲ ; نعمتهاى خدا ۱۴
• خشنودى:۱، ۶، ۱۲ در برزخ ۱۸ ; عوامل خشنودى ۱، ۶، ۱۲ ۴
• دعا:۶
• راه خدا:۱، ۲، ۱۵
• روزى:۱، ۳، ۱۴
• سعادت:۶، ۹، ۱۳
• شهادت:۱، ۲، ۱۲ تشویق به شهادت ۱، ۲، ۱۲ ۱۵
• شهیدان: آمرزش شهیدان ۱۷ ; امنیت شهیدان ۱۳، ۱۴ ; حیات شهیدان ۳، ۵، ۸، ۱۴ ; خشنودى شهیدان ۱، ۴، ۶، ۱۲ ; دعاى شهیدان ۶ ; روزى شهیدان ۱، ۳، ۱۴ ; سعادت شهیدان ۱۳ ; شهیدان در برزخ ۵، ۸، ۱۱ ; علم شهیدان ۱۰ ; فضایل شهیدان ۲، ۳، ۶، ۱۱
• عالم برزخ:۱۱، ۱۶، ۱۸ حیات برزخى ۵، ۷، ۸
• گناه: آمرزش گناه ۱۷
• مجاهدان:۱۰، ۱۱، ۱۲ سعادت مجاهدان ۱۰، ۱۱، ۱۲ ۶
• مؤمنان: سعادت مؤمنان ۹