تفسیر:المیزان جلد۱۶ بخش۳۷: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
| خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
==مراد از «أهل البيت»، در آیه تطهیر، چه كسانى هستند؟== | ==مراد از «أهل البيت»، در آیه تطهیر، چه كسانى هستند؟== | ||
حال بايد ديد اهل بيت چه كسانى هستند؟ | حال بايد ديد اهل بيت چه كسانى هستند؟ به طور مسلّم، فقط زنان آن جناب اهل بيت او نيستند. براى اين كه هيچ گاه صحيح نيست ضمير مردان را به زنان ارجاع داد، و به زنان گفت «عَنكُم: از شما»، بلكه اگر فقط همسران اهل بيت بودند، بايد مى فرمود: «عَنكُنَّ». بنابراين، يا بايد گفت مخاطب همسران پيامبر و ديگران هستند، همچنان كه بعضى ديگر گفته اند: مراد از «اهل البيت»، اهل بيت الحرام است، كه در آيه «إن أولِيَاؤُهُ إلَّا المُتَّقُون»، آنان را متقى خوانده. | ||
و بعضى ديگر گفته اند: مراد اهل مسجد رسول خدا | و بعضى ديگر گفته اند: مراد اهل مسجد رسول خدا «صلى الله عليه و آله و سلم» است. و بعضى گفته اند: همه آن كسانى است كه در عرف، جزو خاندان آن جناب به شمار مى روند، چه همسرانش، و چه خويشاوندان و نزديكانش، يعنى آل عباس، آل عقيل، آل جعفر، و آل على. | ||
و بعضى ديگر گفته اند: مراد خود رسول خدا | و بعضى ديگر گفته اند: مراد خود رسول خدا «صلى الله عليه و آله و سلم» و همسران اوست، و شايد آنچه به «عكرمه» و «عروه» نسبت داده اند همين باشد. چون آن ها گفته اند: مراد تنها و تنها، همسران رسول خدا «صلى الله عليه و آله و سلم» است. | ||
و به هر | تا اين كه مخاطب همچنان كه بعضى ديگر گفته اند: غير از همسران آن جناب هستند. و خطاب در «عَنكُم: از شما»، متوجه اقرباى رسول خدا «صلى الله عليه و آله و سلم» است. يعنى آل عباس، آل على، آل عقيل، و آل جعفر. | ||
و به هر حال، مراد از بردن «رجس» و «تطهير» اهل بيت، تنها همان تقواى دينى و اجتناب از نواهى، و امتثال اوامر است. بنابراين، معناى آيه اين است كه: خداى تعالى، از اين تكاليف دينى كه متوجه شما كرده، سودى نمى برد، و نمى خواهد سود ببرد، بلكه مى خواهد شما را پاك كند، و پليدى را از شما دور سازد. بنابراين آيه شريفه، در حد آيه: «مَا يُرِيدُ اللهُ لِيَجعَلَ عَلَيكُم مِن حَرَجٍ وَلَكِن يُرِيدُ لِيُطَهِّركُم وَ لِيُتِمَّ نِعمَتَهُ عَلَيكُم» مى باشد. و اگر معنا اين باشد، آن وقت آيه شريفه، | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۴۶۴ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۴۶۴ </center> | ||
با هيچ يك از چند معنايى كه | با هيچ يك از چند معنايى كه گذشت، نمى سازد. چون اين معنا با اختصاص آيه، به اهل بيت منافات دارد. زيرا خدا اين گونه تطهير را براى عموم مسلمانان و مكلفين به احكام دين مى خواهد. نه براى خصوص اهل بيت. و حال آن كه گفتيم آيه شريفه، دو انحصار را مى رساند، كه انحصار دوم، تطهير اهل بيت است. | ||
و اگر بگويى مراد از بردن «رجس» و «تطهير» كردن، همانا تقواى شديد و كامل است، و معناى آيه، اين است كه اين تشديدى كه در تكاليف متوجه شما كرديم، و در برابر، اجر دو چندان هم وعده تان داديم، براى اين نيست كه خود ما از آن سودى ببريم، بلكه براى اين است كه مى خواهيم پليدى را دور نموده و تطهيرتان كنيم. | |||
و | و در اين معنا هم اختصاص رعايت شده، و هم عموميت خطاب به همسران رسول خدا «صلى الله عليه و آله و سلم» و به ديگران. چيزى كه هست در اول، خطاب را متوجه خصوص همسران آن جناب نمود، و در آخر، يعنى در كلمۀ «عَنكُم» متوجه عموم. | ||
ليكن اين حرف هم صحيح نيست. براى اين كه در آخر، خطاب متوجه غير از ايشان شده، و اگر بگويى خطاب متوجه همه است، چه همسران و چه غير آنان، مى گوييم: | |||
اين نيز باطل است. براى اين كه غير از همسران شريك در تشديد تكليف نبودند، و اجر دو چندان هم ندارند. و معنا ندارد خداى تعالى بفرمايد: اگر به شما همسران رسول خدا «صلى الله عليه و آله و سلم»، تكاليف دشوارترى كرديم، براى اين است كه خواستيم عموم مسلمانان و شما را پاك نموده و پليدى را از همه دور كنيم. | |||
خواهى گفت : چرا جايز نباشد كه خطاب متوجه همسران رسول خدا | خواهى گفت: چرا جايز نباشد كه خطاب متوجه همسران رسول خدا «صلى الله عليه و آله و سلم» و خود رسول خدا «صلى الله عليه و آله و سلم» باشد. با اين كه تكليف خود رسول خدا «صلى الله عليه و آله و سلم» هم، مانند تكاليف همسرانش شديد است؟ | ||
در پاسخ مى گوييم : نبايد همسران آن جناب را با خود آن جناب مقايسه كرد، چون آن جناب مويد به داشتن عصمت خدايى است ، و اين موهبتى است كه با عمل و اكتساب به دست نمى آيد، تا بفرمايد تكليف تو را تشديد كرديم ، و اجرت را مضاعف نموديم ، تا پاكت كنيم ، چون معناى اين حرف اين است كه تشديد تكليف ، و دو چندان كردن اجر مقدمه و يا سبب است براى بدست آمدن عصمت ، و به همين جهت هيچ يك از مفسرين اين احتمال را نداده اند كه خطاب متوجه رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) و همسرانش باشد و بس . و اگر ما آن را جزو اقوال ذكر كرديم ، به عنوان اين است كه اين هم يك احتمال است ، و خواستيم با ايراد اين احتمال نظريه آن مفسرينى كه گفته اند: مراد خصوص همسران آن جناب است تصحيح كنيم ، | در پاسخ مى گوييم: نبايد همسران آن جناب را با خود آن جناب مقايسه كرد، چون آن جناب مويد به داشتن عصمت خدايى است ، و اين موهبتى است كه با عمل و اكتساب به دست نمى آيد، تا بفرمايد تكليف تو را تشديد كرديم ، و اجرت را مضاعف نموديم ، تا پاكت كنيم ، چون معناى اين حرف اين است كه تشديد تكليف ، و دو چندان كردن اجر مقدمه و يا سبب است براى بدست آمدن عصمت ، و به همين جهت هيچ يك از مفسرين اين احتمال را نداده اند كه خطاب متوجه رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) و همسرانش باشد و بس . و اگر ما آن را جزو اقوال ذكر كرديم ، به عنوان اين است كه اين هم يك احتمال است ، و خواستيم با ايراد اين احتمال نظريه آن مفسرينى كه گفته اند: مراد خصوص همسران آن جناب است تصحيح كنيم ، | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۴۶۵ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۴۶۵ </center> | ||
نه اينكه بگوييم : كسى از مفسرين اين احتمال را هم داده | نه اينكه بگوييم : كسى از مفسرين اين احتمال را هم داده | ||
