تفسیر:المیزان جلد۱۰ بخش۵: تفاوت میان نسخه‌ها

== پاداش نيكوكاران ==

لِّلَّذِينَ أَحْسنُوا الْحُسنى وَ زِيَادَةٌ وَ لا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَترٌ وَ لا ذِلَّةٌ ...

كلمه «'''حسنى '''» مؤ نث كلمه «'''احسن '''» است ، و منظور از آن مثوبت و پاداش حسنى است، و منظور از زيادت ، زيادت استحقاقى است ، به اين معنا: كسانى كه عمل نيك مى كنند مستحق دو نوع پاداش ‍ مى شوند، يكى پاداشى برابر عملشان و يكى پاداشى زائد بر آن .  

البته اينكه مى گوييم هر دو پاداش به نحو استحقاق است ، معنايش اين نيست كه بندگان حقى بر خدا پيدا مى كنند و طلبكار خدا مى شوند، بلكه معنايش اين است كه خداى تعالى خودش از فضل خود چيزى را جزاء و ثواب عمل قرار مى دهد، و در آياتى نظير: «'''لهم اجرهم عند ربهم '''» اين جزاء را حق بنده نيكوكار قرار مى دهد، و آنگاه خود او اين جزاء را مضاعف و چند برابر نموده ، آن چند برابر را نيز حق بنده نيكوكار مى سازد و در امثال آيه «'''من جاء بالحسنة فله عشر امثالها'''» مى فرمايد اين پاداش چند برابر حق او است ، اينجا است كه ما از جمله «'''للذين احسنوا الحسنى '''» استحقاق را مى فهميم ، و مى پنداريم جزاى حسناى حسنه و همچنين زيادت بر مقدار حسنه و يا به عبارتى ، ده برابر آن ، حق بنده است . ليكن از آيه زير مى فهميم هم جزاء و هم زيادت آن از فصل الهى است : «'''فاما الذين آمنوا و عملوا الصالحات فيوفيهم اجورهم و يزيدهم من فضله '''».

آيات زير نيز به اين معنا اشاره دارد: «فلا تعلم نفس ما اخفى لهم من قرة اعين» «'''و لهم ما يشاون فيها و لدينا مزيد'''»، چون اين معنا معلوم است كه انسان هر چيز نيكوئى را مى خواهد، پس مزيد از آنچه انسان مى خواهد چيزى است كه فهم انسان، قاصر از درك آن است .

و كلمه «'''الرهق '''» - با دو فتحه - به معناى پيوستن و فرا گرفتن است . وقتى مى گويند «'''رهقه الدين '''» معنايش اين است كه سيلاب قرض ‍ به تدريج به او پيوست تا آنجا كه او را فرا گرفت ، و كلمه «'''قتر'''» به معناى دود و يا غبار سياه رنگ است . و اگر اهل بهشت را توصيف كرده به اينكه : «'''چهره هايشان را قتر و ذلت فرا نمى گيرد، بدين جهت است كه قتر و ذلت وصف اهل دوزخ است ، كه گرفتار قتر يعنى سياهى صورت و ذلت يعنى سياهى معنوى مى شوند، و در آيه بعد در باره اهل دوزخ مى فرمايد: ((ترهقهم ذلة '''».

و معناى آيه اينست : «'''كسانى كه در دنيا كار نيك و احسان مى كنند، در آخرت مثوبت حسنى دارند، به اضافه زيادتى از فضل خدا'''»، و يا معناى آن اين است : «'''كسانى كه در دنيا كار نيك و احسان مى كنند عاقبتى حسنى دارند، به اضافه زيادتى كه به عقلشان تصور نمى شود و صورتهاى آنان را غبار سياهى فرا نمى گيرد، و دلهايشان دچار ذلت نمى شود، و اينان اصحاب بهشت و در آن جاودانند'''»