تفسیر:المیزان جلد۱۹ بخش۴۴: تفاوت میان نسخه‌ها

==شرح دعاى همسر فرعون و در خواست هايش از پروردگار متعال ==

و در جمله «'''اذ قالت رب ابن لى عندك بيتا فى الجنه '''»، خداى سبحان تمامى آرزوهايى را كه يك بنده شايسته در مسير عبوديتش دارد خلاصه نموده ، براى اينكه وقتى ايمان كسى كامل شد ظاهر و باطنش ‍ هماهنگ ، و قلب و زبانش هماواز مى شود، چنين كسى نمى گويد مگر آنچه را كه مى كند، و نمى كند مگر آنچه را كه مى گويد، و در دل آرزويى را نمى پروراند، و در زبان درخواست آن را نمى كند، مگر همان چيزى را كه با عمل خود آن را مى جويد.

و چون خداى تعالى در خلال تمثيل حال اين بانو، و اشاره به منزلت خاصه اى كه در عبوديت داشت ، دعايى را نقل مى كند كه او به زبان رانده ، همين خود دلالت مى كند بر اين كه دعاى او عنوان جامعى براى عبوديت او است ، و در طول زندگى هم همان آرزو را دنبال مى كرده ، و درخواستش اين بوده كه خداى تعالى برايش در بهشت خانه اى بنا كند، و از فرعون و عمل او و از همه ستمكاران نجاتش دهد. پس همسر فرعون جوار رحمت پروردگارش را خواسته ، خواسته است تا با خدا نزديك باشد، و اين نزديكى با خدا را بر نزديكى با فرعون ترجيح داده ،

با اين كه نزديكى با فرعون همه لذات را در پى داشته ، در دربار او آنچه را كه دل آرزو مى كرده يافت مى شده ، و حتى آنچه كه آرزوى يك انسان بدان نمى رسيده ، در آنجا يافت مى شده ، پس معلوم مى شود همسر فرعون چشم از تمامى لذات زندگى دنيا دوخته بوده ، آن هم نه به خاطر اينكه دستش به آنها نمى رسيده ، بلكه در عين اينكه همه آن لذات برايش ‍ فراهم بوده ، مع ذلك از آنها چشم پوشيده ، و به كراماتى كه نزد خدا است ، و به قرب خدا دل بسته بوده ، و به غيب ايمان آورده ، و در برابر ايمان خود استقامت ورزيده ، تا از دنيا رفته است .

و اين قدمى كه همسر فرعون در راه بندگى خدا برداشته ، قدمى است كه مى تواند براى همه پويندگان اين راه ، مثل باشد، و به همين خداى سبحان حال او و آرزوى او و عمل در طول زندگى او را در دعايى مخ تصر خلاصه كرد، دعايى كه جز اين معنا نمى دهد كه او از تمامى سرگرمى هاى دنيا و هر چيزى كه آدمى را از خدا بى خبر مى كند قطع رابطه كرده ، و به پروردگار خود پناهنده شده ، و جز اين آرزويى نداشته كه با خدا نزديك باشد، و در دار كرامت او منزل گزيند.

مى فرمايد: «'''امرات فرعون '''»، براى مؤمنين همسر فرعون را مثل مى زند، نام آن جناب به طورى كه در روايات آمده آسيه بوده : «'''اذ قالت رب ابن لى عندك بيتا فى الجنه '''»، در اين دعا خانه اى درخواست كرده كه هم نزد خدا باشد و هم در بهشت ، وبدان است كه بهشت دار قرب خدا و جوار رب العالمين است ، همچنان كه خود خداى تعالى فرموده : «'''احياء عند ربهم يرزقون '''» علاوه بر اين ، حضور در نزد خداى تعالى و نزديكى او كرامتى است معنوى ، و استقرار در بهشت كرامتى است صورى ، پس جا دارد كه بنده خدا هر دو را از خدا بخواهد.

«'''و نجنى من القوم الظالمين '''» - منظورش از قوم ظالمين همان قوم فرعون است و دعا در حقيقت بيزارى ديگرى است از فرعونيان ، و از خداى تعالى درخواست مى كند، او را از جامعه اى ستمكار نجات دهد، همچنان كه جمله قبلى درخواست نجات از مجتمع خاص ‍ خانوادگى بود.

وَ مَرْيمَ ابْنَت عِمْرَنَ الَّتى أَحْصنَت فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهِ مِن رُّوحِنَا ...

اين آيه عطف است به جمله «'''امرات فرعون '''»، و تقديرش اين است كه : «'''و ضرب اللّه مثلا للذين امنوا مريم ... - خداوند مريم را مثل زده براى كسانى كه ايمان آورده اند...'''».

در خصوص مريم (عليهاالسلام ) مى بينيم كه به نام مباركش تصريح نموده ، ولى درباره همسر فرعون چنين كارى نكرد، اصولا در قرآن كريم جز مريم نام هيچ زنى برده نشده ، تنها آن جناب است كه در حدود بيست و چند سوره و در سى و چند آيه نام او را برده است .