المائدة ٢٣

قَالَ‌ رَجُلاَنِ‌ مِنَ‌ الَّذِينَ‌ يَخَافُونَ‌ أَنْعَمَ‌ اللَّهُ‌ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ‌ الْبَابَ‌ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ‌ فَإِنَّکُمْ‌ غَالِبُونَ‌ وَ عَلَى‌ اللَّهِ‌ فَتَوَکَّلُوا إِنْ‌ کُنْتُمْ‌ مُؤْمِنِينَ‌

ترجمه

(ولی) دو نفر از مردانی که از خدا می‌ترسیدند، و خداوند به آنها، نعمت (عقل و ایمان و شهامت) داده بود، گفتند: «شما وارد دروازه شهر آنان شوید! هنگامی که وارد شدید، پیروز خواهید شد. و بر خدا توکل کنید اگر ایمان دارید!»

دو نفر از مردانى كه از خدا مى‌ترسيدند و خدايشان به آنها نعمت [عقل و ايمان‌] داده بود، گفتند: از آن دروازه بر آنها وارد شويد، كه اگر از آن جا وارد شديد، قطعا پيروز خواهيد شد، و بر خدا توكل كنيد اگر ايمان داريد

دو مرد از [زمره‌] كسانى كه [از خدا] مى‌ترسيدند و خدا به آنان نعمت داده بود، گفتند: «از آن دروازه بر ايشان [بتازيد و] وارد شويد؛ كه اگر از آن، درآمديد قطعاً پيروز خواهيد شد، و اگر مؤمنيد، به خدا توكل كنيد.»

دو نفر مرد خدا ترس (یوشع و کالب) که مورد لطف خدا بودند گفتند: شما بر آنها از این در درآیید، چون در آمدید آن گاه محققاً (بر آنها) غالب خواهید شد، و بر خدا توکل کنید اگر به او گرویده‌اید.

دو مرد از کسانی که [از خدا] می ترسیدند و خدا به هر دو نعمتِ [معرفت، ایمان و شهامت] داده بود، گفتند: از این دروازه به آنان یورش برید، چون به آنجا درآیید یقیناً پیروزید؛ و اگر مؤمن هستید بر خدا توکل کنید.

دو مرد از آنان كه پرهيزگارى پيشه داشتند و خدا نعمتشان عطا كرده بود گفتند: از اين دروازه بر آنان داخل شويد؛ و چون به شهر درآمديد شما پيروز خواهيد شد. و بر خدا توكل كنيد اگر از مؤمنان هستيد.

و دو مرد از پرواپیشگان که خداوند بر آنها لطف و انعام کرده بود، گفتند [بی‌باکانه‌] بر آنان از دروازه وارد شوید و چون وارد شدید پیروز خواهید شد و اگر مؤمن هستید بر خداوند توکل کنید

دو مرد- يوشع و كاليب- از آنان كه [از خدا] مى‌ترسيدند و خدا بر آنان نعمت- ايمان و خردمندى و روشن‌بينى- ارزانى داشته بود گفتند: بر آنان از اين دروازه در آييد، و چون اندر شديد همانا شما پيروز خواهيد شد، و اگر ايمان داريد پس بر خدا توكل كنيد و بس.

دو نفر (سردار) از مردان خداترس که خداوند بدیشان نعمت (عقل و ایمان و شهامت) داده بود، گفتند: شما (از قیافه‌ی درشت این مردمان نترسید و ناگهانی یورش برید و) از دروازه بر آنان وارد شوید. اگر وارد دروازه شوید (به سبب دل ضعیفی که دارند) شما پیروز خواهید شد. اگر مؤمن هستید، بر خدا توکّل کنید.

دو مرد از (زمره‌ی) کسانی که (از خدا) می‌هراسیدند (و) خدا به آنان نعمت داده بود گفتند: «از آن دروازه (ناگهان) بر ایشان درآیید که اگر از آن داخل شدید، بی‌گمان پیروزمند خواهید شد. و اگر مؤمن بوده‌اید پس بر خدا توکل کنید.»

گفتند دو تن از آنان که می‌ترسیدند و خدا بر ایشان انعام کرده بود درآئید بر ایشان درگاه را که هرگاه درون شدید همانا شمائید پیروزمندان و بر خدا تکیه کنید اگر هستید مؤمنان‌

المائدة ٢٢	آیه ٢٣	المائدة ٢٤
سوره : سوره المائدة نزول : ٢ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٢ تعداد حروف :

تفسیر

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- یورش به سرزمین مقدس از دروازه آن، پیشنهاد دو نفر از یاران موسى (ع) (قال رجلان ... ادخلوا علیهم الباب)

۲- وجود یارانى خداترس و داراى حس مسؤولیت در میان قوم موسى (ع) (قال رجلان من الذین یخافون ... ادخلوا علیهم الباب) برداشت فوق بر این اساس است که مفعول محذوف «یخافون»، «اللّه» باشد، یعنى «یخافون اللّه».

۳- یاران موسى (ع) و وفاداران به او براى نبرد با زورگویان سرزمین مقدس، جمعى اندک و ناچیز (ان فیها قوماً جبارین ... قال رجلان من الذین یخافون)

۴- یوشع و کالب از یاران خداترس موسى (ع) (قال رجلان من الذین یخافون انعم اللّه علیهما) بسیارى از مفسران برآنند که مقصود از «رجلان»، یوشع و کالب مى باشد.

۵- خداترسى یوشع وکالب، بر انگیزنده احساس مسؤولیت آنان در برابر فرمانهاى موسى (ع) (قال رجلان من الذین یخافون ... ادخلوا علیهم الباب)

۶- یوشع و کالب، مردانى بهره مند از نعمتهاى خداوند (قال رجلان ... انعم اللّه علیهما)

۷- ترس از خدا و احساس مسؤولیت در برابر او، از نعمتهاى بزرگ خداوند (قال رجلان من الذین یخافون انعم اللّه علیهما)

۸- ترس از خداوند، موجب تسلیم شدن در برابر انبیاى الهى و فرمانبرى از آنان (قال رجلان من الذین یخافون انعم اللّه علیهما ادخلوا علیهم الباب)

۹- ترس از خداوند، شجاعت آفرین و خنثى کننده هراس از دشمن (قال رجلان من الذین یخافون ... ادخلوا علیهم الباب) بیان شجاعت یوشع و کالب که از جمله «ادخلوا ...» به دست مى آید پس از توصیف آنان به خداترس، مى رساند که شجاعت و نهراسیدن آنان از دشمن به سبب خداترسیشان بوده است.

۱۰- قوم موسى (ع)، مردمى گستاخ و بى پروا در برابر خداوند (قال رجلان من الذین یخافون) «من الذین یخافون» مى تواند اشاره به این باشد که قوم موسى (ع) به جهت نترسیدن از خداوند، فرمان موسى (ع) را اطاعت نکردند.

۱۱- گستاخى و بى پروایى قوم موسى (ع) در برابر خداوند، زمینه سرپیچى آنان از فرمان موسى (ع) (ورود به سرزمین مقدس و مبارزه با جباران) (إنّا لن ندخلها ... قال رجلان من الذین یخافون انعم اللّه علیهما ادخلوا)

۱۲- یوشع و کالب، در عین ترس از دشمن، مردم را براى یورش به سرزمین مقدس فرا خواندند. (قال رجلان من الذین یخافون) برداشت فوق مبنى بر این است که مفعول محذوف «یخافون»، «جبارین» باشد.

۱۳- لزوم مبارزه با دشمنان، على رغم ترس از نیرو و قدرت آنان (قال رجلان من الذین یخافون ... ادخلوا علیهم الباب)

۱۴- تاختن بر جباران سرزمین مقدس و گشودن دروازه آن، طرح پیشنهادى یوشع و کالب براى فتح بى درنگ آن سرزمین (قال رجلان ... ادخلوا علیهم الباب فاذا دخلتموه فانکم غلبون)

۱۵- آگاهى یوشع و کالب از روش برخورد با جباران سرزمین مقدس براى دستیابى به پیروزى (قال رجلان ... ادخلوا علیهم الباب فاذا دخلتموه فانکم غلبون)

۱۶- پیروزى حتمى بنى اسرائیل بر جباران، در صورت یورش بر آنان از دروازه سرزمین مقدس (ادخلوا علیهم الباب فاذا دخلتموه فانکم غلبون)

۱۷- پیروزى حق بر باطل، در گرو کوشش و تلاش صاحبان حق * (فاذا دخلتموه فانکم غلبون)

۱۸- اهل ایمان، وظیفه دار شناسایى، طراحى و به کارگیرى شیوه هاى مناسب براى دستیابى به پیروزى بر دشمنان (ادخلوا علیهم الباب فاذا دخلتموه فانکم غلبون)

۱۹- یوشع و کالب براى مقابله با زورگویان و پیروزى بر آنان، قوم موسى (ع) را به تلاش همراه با توکل بر خدا فرا خواندند. (ادخلوا علیهم الباب ... فانکم غلبون و على اللّه فتوکلوا)

۲۰- توکل بر خداوند، کارساز در پیروزى مؤمنان بر دشمنان خویش (فانکم غلبون و على اللّه فتوکلوا)

۲۱- بهره مندان از نعمت الهى، تنها بر خداوند متکى هستند و مهیاى پیکار در راه او و فراخوان مردم به جهاد و توکل. (قال رجلان من الذین یخافون انعم اللّه علیهما ادخلوا ... و على اللّه فتوکلوا)

۲۲- ضرورت توأم بودن حرکت و تلاش با توکل بر خدا (ادخلوا علیهم الباب ... و على اللّه فتوکلوا)

۲۳- تنها بر خداوند توکل داشتن، پیامد ایمان واقعى و باور راستین به او (و على اللّه فتوکلوا ان کنتم مؤمنین) تقدیم جار و مجرور (على اللّه)، دلالت بر حصر مى کند.

۲۴- تبلیغات یاوران خداترس موسى (ع) (یوشع و کالب) به هدف برانگیختن و بسیج بنى اسرائیل براى هجوم به سرزمین مقدس و نبرد با زورگویان (قال رجلان ... ان کنتم مؤمنین)

روایات و احادیث

۲۵- دعوت یوشع بن نون و کالب بن یافنا (عموزاده هاى حضرت موسى (ع))، از بنى اسرائیل براى ورود به سرزمین مقدس (قال رجلان ... ادخلوا علیهم الباب) از امام باقر (ع) در توضیح آیه فوق روایت شده: احدهما یوشع بن نون و الاخر کالب بن یافنا قال: و هما ابنا عمه ... .

موضوعات مرتبط

• اطاعت: موجبات اطاعت ۸
• انبیا: اطاعت از انبیا ۸
• انگیزش: عوامل انگیزش ۵
• ایمان: آثار ایمان ۲۳
• باطل: پیروزى بر باطل ۱۷
• بنى اسرائیل: پیروزى بنى اسرائیل ۱۶ ; تاریخ بنى اسرائیل ۱، ۱۰، ۱۲، ۲۴، ۲۵ ; دعوت بنى اسرائیل ۲۴ ; صفات بنى اسرائیل ۱۰، ۱۱ ; عصیان بنى اسرائیل ۱۰، ۱۱ ; گستاخى بنى اسرائیل ۱۰ ; لجاجت بنى اسرائیل ۱۱ ; مؤمنان بنى اسرائیل ۲
• پیروزى: شرایط پیروزى ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۲۰
• ترس: آثار ترس ۵، ۸، ۹ ; ترس از خدا ۴، ۵، ۷، ۸، ۹، ۲۴ ; ترس از دشمنان ۱۲، ۱۳ ; موانع ترس ۹
• توکّل: اهمیت توکّل ۲۱، ۲۲ ; توکّل بر خدا ۱۹، ۲۰، ۲۱ ; زمینه توکّل ۲۳
• جنگ: برنامه ریزى در جنگ ۱، ۱۴، ۱۶، ۱۸ ; دعوت به جنگ ۱۲
• جهاد: اهمیت جهاد ۲۱
• حق: پیروزى حق ۱۷
• خدا: نعمتهاى خدا ۶، ۷
• دشمنان: پیروزى بر دشمنان ۲۰ ; قدرت دشمنان ۱۳ ; مبارزه با دشمنان ۱۳
• رفتار: پایه‌هاى رفتار ۹، ۲۳
• سرزمین مقدّس:۱، ۳، ۱۲، ۲۴، ۲۵ فتح سرزمین مقدّس ۱، ۳، ۱۲، ۲۴، ۲۵ ۱۴، ۱۵
• شجاعت: زمینه شجاعت ۹
• ظالمان: پیروزى بر ظالمان ۱۶ ; جنگ با ظالمان ۳ ; مبارزه با ظالمان ۱۱، ۱۴، ۲۴
• عصیان: زمینه عصیان ۱۱
• کار: آداب کار ۲۲
• کالب بن یافنا:۴، ۵، ۱۴، ۱۵، ۲۵ تبلیغ کالب بن یافنا ۴، ۵، ۱۴، ۱۵، ۲۵ ۲۴ ; دعوت کالب بن یافنا ۴، ۵، ۱۴، ۱۵، ۲۵ ۱۲، ۱۹ ; فضایل کالب بن یافنا ۴، ۵، ۱۴، ۱۵، ۲۵ ۶
• مبارزه: روش مبارزه ۱۸
• مسؤولیت: زمینه مسؤولیت ۵، ۷
• مشمولان نعمت:۶، ۲۱
• موسى (ع): اوامر موسى (ع) ۵ ; عصیان از موسى (ع) ۱۱ ; قصه موسى (ع) ۱ ; یاران موسى (ع) ۱، ۲، ۳، ۴، ۲۴
• مؤمنان: مسؤولیّت مؤمنان ۱۸
• یوشع بن نون:۴، ۵، ۱۴، ۱۵، ۲۵ تبلیغ یوشع بن نون ۴، ۵، ۱۴، ۱۵، ۲۵ ۲۴ ; دعوت یوشع بن نون ۴، ۵، ۱۴، ۱۵، ۲۵ ۱۲، ۱۹ ; فضایل یوشع بن نون ۴، ۵، ۱۴، ۱۵، ۲۵ ۶ ; یوشع بن نون ۴، ۵، ۱۴، ۱۵، ۲۵ و بنى اسرائیل ۱۹