الليل ١٠

فَسَنُيَسِّرُهُ‌ لِلْعُسْرَى‌

ترجمه

بزودی او را در مسیر دشواری قرار می‌دهیم؛

|پس زودا كه طريقه سختى پيش وى آريم

بزودى راه دشوارى به او خواهيم نمود.

پس به زودی کار او را (در دو عالم) دشوار می‌کنیم.

پس او را برای راه سخت و دشواری [که سلب هرگونه توفیق از اوست] آماده می کنیم،

او را براى دوزخ آماده مى‌سازيم.

زودا که راهش را به سوی شر و دشواری هموار کنیم‌

پس زودا كه او را براى راه دشوار- شرّ كه گمراهى و كفر و آتش دوزخ است- آماده سازيم.

او را آماده برای سختی و مشقّت (و زندگی بس مشکل و ناگوار دوزخ) می‌سازیم.

به زودی او را برای سخت‌ترین (زندگی‌)، راهوار و آسان کنیم.

پس زود است برانیمش بسوی دشواری‌

الليل ٩	آیه ١٠	الليل ١١
سوره : سوره الليل نزول : ٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الْعُسْرَی»: سختی و مشقّت. شدّت و محنت. خواری ناشی از عدم توفیق در اعمال صالحه (نگا: المیزان). عذاب دوزخ.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ نُقَلِّبُ‌ أَفْئِدَتَهُمْ‌ وَ... (۰) وَ وَصَّى‌ بِهَا إِبْرَاهِيمُ‌ بَنِيهِ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۱ - ۲۱، سوره ليل
• مراد از اينكه درباره مؤ من انفاق كننده متقّى فرمود: ((فسنيسّره لليسرى ))
• درباره بخل ورزنده مكذّب فرمود: ((فسينسّره للعسرى ))
• هدايت خلق از قضاهاى الهى است كه بر خود واجب كرده (انّ علينا للهدى ) و با هادى بودنانبياء (عليهم السّلام ) منافات ندارد
• فرق بين هدايت به معناى ارائه طريق و هدايت به معناىايصال به هدف
• بيان اينكه تكذيب كننده دعوت حقّ و روى گرداننده از آن ((اشقى )) است ،
• و اينكه مفاد آيه ((لا يصليها الا الاءشقى ...)) اينست كه فقط كافر اشقى خالد در جهنم است
• متّقى ترين افراد كسى است كه در راه رضاى خدا ازمال حود انفاق مى كند
• (رواياتى درباره نزول آيات : ((فاءما من اعطى و اتّقى ...)) در شاءن ((ابودحداح ))و روايتى درباره اينكه هدايت كننده خدا است )
• كلام فخر رازى در شاءن نزول سوره ليل و نقد و برسى آن

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند، بخیلان و زراندوزانى را که تکذیب گر پاداش هاى الهى اند، به آینده اى سخت دچار و راه گرفتارى به آن را برایشان هموار مى سازد. (فسنیسّره للعسرى) تعبیر «آسان ساختن» در این آیه، لزوماً تعبیرى استهزاآمیز نیست; زیرا مى توان گفت: مراد مهیّا ساختن زمینه درافتادن به فرجام سخت است.

۲ - دور شدن از آیین اسلام، جز سختى و مشقّت، دستاوردى نخواهد داشت. (فسنیسّره للیسرى ... فسنیسّره للعسرى) بنابر یک احتمال، مراد از «یسرى» در آیات پیشین، شریعت اسلام است. در آن صورت، مصداق «عسرى» نقطه مقابل آن; یعنى، دور شدن از اسلام خواهد بود.

۳ - گرفتارى به فرجام سخت، پیامد کردار ناروا است. (و أمّا من بخل و استغنى . و کذّب بالحسنى . فسنیسّره للعسرى)

۴ - فرجام نیک و بد، در اختیار خداوند است و زمینه هر دو را او فراهم مى سازد. (فسنیسّره للیسرى ... للعسرى)

۵ - فرجام هر کسى، وابسته به کردار او است. (فأمّا من أعطى ... فسنیسّره للیسرى . و أمّا من بخل ... فسنیسّره للعسرى)

۶ - بخلورزى و احساس بى نیازى از پاداش هاى الهى و تکذیب آن، مایه محرومیت از امدادهاى خداوند در دنیا و گرفتارى به فرجامى سخت در آخرت است. (و أمّا من بخل و استغنى . و کذّب بالحسنى . فسنیسّره للعسرى) مراد از «عسرى» - به قرینه آیه بعد - زمان سقوط و هلاکت است و بر دنیا و آخرت تطبیق مى کند. آیه «و إنّ لنا للآخرة و الاُولى» نیز مؤید تعمیم به آن دو است.

۷ - بى تقوایى و ترک انفاق، سوق دهنده انسان به سوى فرجامى سخت (فأمّا من أعطى و اتّقى ... و أمّا من ... فسنیسّره للعسرى)

۸ - خداوند، در تأکید بر تفاوت فرجام انفاق گران با تقوا و بخیلان زراندوز، به سیطره شب و جلوه روز و به ذات خویش، سوگند یاد کرده است. (و الّیل ... إنّ سعیکم لشتّى . فأمّا من أعطى ... للیسرى . و أمّا من بخل ... فسنیسّره للعسرى)

روایات و احادیث

۹ - «عن أبى جعفر(ع) فى قول اللّه عزّوجلّ «...فسنیسّره للعسرى» قال: لایرید شیئاً من الشرّ إلاّ یسّره له; از امام باقر(ع) درباره سخن خداى عزّوجلّ «فسنیسّره للعسرى»، روایت شده که فرمود: [هرکه بخل ورزد و خود را از خدا بى نیاز بیند و نیکوترین پاداش الهى را تکذیب کند]، درباره انجام دادن هیچ شرّى تصمیم نمى گیرد; جز آن که خداوند آن را براى او آسان مى سازد».

موضوعات مرتبط

• اسلام گریزى: آثار اسلام گریزى ۲
• انفاق: آثار ترک انفاق ۷
• انفاقگران: فرجام انفاقگران ۸
• بخل: آثار بخل ۶، ۹
• بخیلان: فرجام بخیلان ۸; فرجام سخت بخیلان ۱
• تقوا: آثار بى تقوایى ۷
• ثروت اندوزان: فرجام ثروت اندوزان ۸; فرجام سخت ثروت اندوزان ۱
• خدا: آثار بى نیازى از پاداشهاى خدا ۶; آثار بى نیازى از خدا ۹; آثار تکذیب پاداشهاى خدا ۶، ۹; اختیارات خدا ۴; افعال خدا ۱، ۹; عوامل محرومیت از امدادهاى خدا ۶; فرجام سخت مکذبان پاداشهاى خدا ۱
• سختى: عوامل سختى ۲
• سوگند: سوگند به روز ۸; سوگند به شب ۸
• شرور: زمینه شرور ۹
• عمل: آثار عمل ۵; آثار عمل ناپسند ۳
• فرجام: تفاوت فرجام ها ۸; زمینه حسن فرجام ۴; زمینه فرجام سخت ۷; زمینه فرجام شوم ۴; عوامل فرجام سخت ۳; عوامل فرجام سخت اخروى ۶; عوامل مؤثر در فرجام ۵; منشأ حسن فرجام ۴; منشأ فرجام شوم ۴
• قرآن: سوگندهاى قرآن ۸
• متقین: فرجام متقین ۸