النبإ ٢٣

لاَبِثِينَ‌ فِيهَا أَحْقَاباً

ترجمه

مدّتهای طولانی در آن می‌مانند!

|كه روزگارانى دراز در آن بمانند

روزگارى دراز در آن درنگ كنند.

که در آن قرنها بمانند (و عذاب کشند).

روزگاری دراز در آن بمانند.

زمانى دراز در آنجا درنگ كنند.

که روزگارانی در آن به سر برند

روزگارى دراز- يعنى هميشه- در آن درنگ كنند.

روزگاران متوالی بیکران، در آن می‌مانند.

حال آنکه روزگارانی در آن درنگ‌کنندگانند.

ماندگانند در آن سالهائی‌

النبإ ٢٢	آیه ٢٣	النبإ ٢٤
سوره : سوره النبإ نزول : ٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لابِثِینَ»: ماندگاران. حال است. «أَحْقَاباً»: جمع حُقُب، و آن هم جمع حِقْبَة است، به معنی مدّت زمان نامحدود (نگا: المصحف‌المیسّر). روزگاران پیاپی و بی‌نهایت (نگا: روح‌القرآن، جزء عمّ محمّد عبده، قاسمی، روح‌البیان). سالهای سال. مفعولٌ‌فیه است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

خَالِدِينَ‌ فِيهَا مَا دَامَتِ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۱۷ - ۴۰، سوره نباء
• اوصاف قيامت ، نباء عظيمى كه واقع خواهد شد
• توضيحى پيرامون به راه انداخته شدن كوه ها و سراب شدنشان (و سيرتالجبال فكانت سراباء)
• معناى ((احقاب )) كه درباره ماندن طاغيان در جهنم فرمود: ((لا بثين فيها احقابا))
• اشاره به مطابقت جزا با اعمال ، اعمالى كه ثبت و ضبط شده اند
• پاداش نيك متقين : نعمت هاى بهشتى
• بيان مقصود از اينكه فرمود: ((لا يملكون منه خطابا...))
• مراد از ((روح )) در: ((يوم يقوم الروح و الملئكه ....))
• منظور از كسانى كه در قيامت ((لا يتكلمون )) و مراد از استثناء: ((الا من اذن له الرحمن...))
• گفتارى درباره معناى روح و مراتب آن در قرآن
• رواياتى درباره معناى ((احقاب ))، مراد از ((روح ))، و... درذيل آيات گذشته
• ما هستيم آنها كه در قيامت اجازه سخن داشته شفاعت مى كنيم

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - درنگ طغیان گران در جهنم، داراى دوره هایى پیاپى و زمانى طولانى است. (لبثین فیها أحقابًا) «أحقاب»، جمع «حقب» بر وزن «فعل» است. براى «حقب» چندین معنا ذکر شده است; از قبیل: «دهر» و «یک سال» و «دو سال» و «هشتاد سال» (لسان العرب). مراد از «أحقاب» لزوماً زمان محدود نیست; بلکه با آمدن هر «حُقب» در پى دیگرى تا بى نهایت نیز سازگار است که در آن صورت با خلود در آتش تنافى ندارد.

۲ - عذاب طغیان گران و فرورفتگان در گناه، داراى مراحل گوناگونى است. (لبثین فیها أحقابًا) «لابثین» حال براى «الطاغین» در آیه قبل است. تعدد حُقب (مرحله زمانى)، نشانگر تفاوت هر مرحله با مراحل دیگر است.

۳ - درنگ دوزخیان در جهنم، همراه با بى نوایى و محرومیت از خواسته ها است. (لبثین فیها أحقابًا) تمام مشتقات «حقب»، به یک اصل و ریشه برمى گردد که به معناى حبس است. درباره سالى که باران در آن بند آمده باشد، گفته مى شود: «حقب العام» (مقاییس اللغة). «أحقاب» - چنان که زمخشرى گفته - ممکن است جمع «حَقِب» باشد; یعنى، کسى که به کمیابى خیرات و رزق گرفتار شده است.

روایات و احادیث

۴ - «قال رسول اللّه: لایخرج من النار من دخلها حتّى یَمْکُثَ فیها أحقاباً و الحقب بضع و ستون سنة و السنة ثلاثمائه و ستون یوماً کل یوم کألف سنة ممّا تعدون فلایتکّلنّ أحد أن یخرج من النار; رسول خدا(ص) فرمود: کسى که داخل آتش جهنم شود از آن خارج نمى گردد; مگر این که چند «حُقب» در آن توقف کند. مراد از «حُقب» شصت و اندى سال مى باشد. و سال ۳۶۰ روز است. هر روزى مثل هزار سالى است که شما آن را مى شمارید. بنابراین کسى دل خوش نکند که [در نهایت] از آتش خارج خواهد شد».

۵ - «عن أبى عبداللّه(ع) فى قول اللّه عزّوجلّ «لابثین فیها أحقاباً» قال: الأحقاب ثمانیة أحقاب و الحُقبُ ثمانون سنة و السنة ثلاثمائة و ستون یوماً و الیوم کألف سنة ممّا تعدّون; از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند عزّوجلّ «لابثین فیها أحقاباً» روایت شده است: احقاب هشت حُقب است و یک «حُقب» ۸۰- سال و سال ۳۶۰ روز و روز [آخرت]، مثل هزار سالى است که شما مى شمارید».

موضوعات مرتبط

• جهنم: مدت توقف در جهنم ۴، ۵; نجات از جهنم ۴
• جهنمیان: محرومیت جهنمیان ۳
• طغیانگران: مدت توقف طغیانگران در جهنم ۱; مراحل عذاب طغیانگران ۲
• گناهکاران: مراحل عذاب گناهکاران ۲