الزخرف ٣٣

وَ لَوْ لاَ أَنْ‌ يَکُونَ‌ النَّاسُ‌ أُمَّةً وَاحِدَةً لَجَعَلْنَا لِمَنْ‌ يَکْفُرُ بِالرَّحْمٰنِ‌ لِبُيُوتِهِمْ‌ سُقُفاً مِنْ‌ فِضَّةٍ وَ مَعَارِجَ‌ عَلَيْهَا يَظْهَرُونَ‌

ترجمه

اگر (تمکّن کفّار از مواهب مادی) سبب نمی‌شد که همه مردم امت واحد (گمراهی) شوند، ما برای کسانی که به (خداوند) رحمان کافر می‌شدند خانه‌هایی قرار می‌دادیم با سقفهایی از نقره و نردبانهایی که از آن بالا روند،

|و اگر بيم آن نبود كه مردم [در انكار خدا] يك امت گردند، قطعا سقف خانه‌هاى كسانى را كه به [خداى‌] رحمان كافر مى‌شوند، از نقره مى‌كرديم و بر آنها نردبان‌ها مى‌نهاديم كه از آن بالا روند

و اگر نه آن بود كه [همه‌] مردم [در انكار خدا] امتى واحد گردند، قطعاً براى خانه‌هاى آنان كه به [خداى‌] رحمان كفر مى‌ورزيدند، سقفها و نردبانهايى از نقره كه بر آنها بالا روند قرار مى‌داديم.

و اگر نه این بود که مردم همه یک نوع و یک امّتند ما (از پستی و بی‌قدری دنیا) برای آنان که کافر به خدا می‌شوند سقف خانه‌هاشان را از نقره خام قرار می‌دادیم و (چندین طبقه که) نردبامهایی (نصب کرده) که بر سقف بالا روند.

و اگر [بهره مندی کفار از انواع نعمت های مادی و تهیدستی مؤمنان، سبب] این نبود که همه مردم [به خاطر ضعف ایمان و ناآگاه بودن به حقایق] بر محور کفر امتی واحد شوند، ما برای خانه های کافران به [خدای] رحمان سقف هایی از نقره قرار می دادیم و نردبان هایی که با آن بر بالای خانه ها برآیند.

و اگر نه آن بود كه همه مردم يك امت مى‌شدند، سقفهاى خانه‌هاى كسانى را كه خداى رحمان را باور ندارند از نقره مى‌كرديم و بر آنها نردبامهايى مى‌نهاديم تا بر آن بالا روند.

و اگر این نبود که [نمی‌خواستیم‌] مردم امت یگانه‌ای [در کفر] شوند، برای خانه‌های کسانی که بر خداوند رحمان کفر می‌ورزیدند، سقفهایی سیمین پدید می‌آوردیم، و نیز نردبانهایی [از سیم‌] که بر آنها بالا روند

و اگر نه آن بود كه مردمان همه يك امت مى‌گشتند- همه دنياجو مى‌شدند يا به كفر مى گراييدند- هر آينه كسانى را كه به خداى رحمان كافر مى‌شوند براى خانه‌هاشان سقفهايى از نقره مى‌ساختيم و نيز نردبانهايى [از نقره‌] كه بر آنها بالا روند.

اگر (بهره‌مند شدن کفّار از انواع مواهب مادی) سبب نمی‌شد که همه‌ی مردم (تمایل به کفر پیدا کنند و در گمراهی) ملّت واحدی گردند، ما برای کسانی که به خداوند مهربان باور نمی‌داشتند خانه‌هائی با سقفهائی از نقره فراهم می‌آوردیم، و برای آنان پلّه‌ها و نردبانهای سیمین ترتیب می‌دادیم که از آنها بالا روند. (چرا که نعمت چندروزه‌ی حیات بی‌ارزش است و در مقابل نعمت جاویدان آخرت چیزی به حساب نمی‌آید).

و اگر (چنان) نبود که مردم (در انکار خدا) امّتی واحد می‌گشتند، همواره برای خانه‌هایشان - برای کسانی‌که به رحمان کفر می‌ورزند - سقف‌هایی از نقره و نردبان‌هایی که بر آنها آشکار گردند می‌نهادیم.

و اگر نبود که می‌شدند مردم ملّتی یگانه هر آینه قرار می‌دادیم برای آنان که کفر ورزیدند به خدای مهربان برای خانه‌های آنان پوشهائی از سیم و نردبانهائی که بر آنها برآیند

الزخرف ٣٢	آیه ٣٣	الزخرف ٣٤
سوره : سوره الزخرف نزول : ٥ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٠ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أُمَّةً»: ملّت. مراد ملّت گمراه و بی‌دین است. «سُقُفاً»: جمع سَقْف، آسمانه خانه. پوشش بالای اطاق. «فِضَّةٍ»: نقره. «مَعَارِجَ»: جمع مَعْرَج، پلّه. نردبان. بالارو. «یَظْهَرُونَ»: بالا روند. بر شوند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ إِذْ قَالَ‌ إِبْرَاهِيمُ‌ رَبِ‌... (۲)

تفسیر

• آيات ۲۶ - ۴۵ سوره زخرف
• معناى سخن ابراهيم (ع ) به پدر و قومش : ((انى براء مما تعبدون الا الذى فطرنىفانه سيهدين ))
• وجوهى كه درباره معناى آيه : ((و جعلها كلمة باقية فى عقبه لعلهم يرجعون )) گفته شده
• سخن مشركين كه در ردّ قرآن گفتند چرا بر يكى از بزرگان و توانگراننازل نشده و جواب به آنها با بيان اينكه روزى هاى مادى و معنوى را خداى تعالى تقسيممى كند
• پاسخ به گفتار مشركين مكه
• رزق دنيا به مشيت خداوند است و اختيار آن بدست انسان
• تقسيم معشيت و بيان علل انقسام آن در مجمع انسانى
• مقصود از اينكه فرمود: اگر مردم امت واحده نمى شدند، سقف خانه كافران را از نقره مىكرديم و...
• وصف حال كور دلان روى گردان از ذكر خدا، كه قرين شيطانى دارند و در عين ضلالتخود را راه يافته مى پندارند
• بيزارى جستن كافر كور دل از قرين شيطانى خود در قيامت
• وجوه مختلف در معناى جمله ((و لن ينفعكم اليوم اذ ظلتم انكم فى العذاب مشتركون )) كهخطاب به كفار و قرين هاى شيطانى آنها است
• اقوال مفسرين درباره مقصود از اينكه خطاب به پيامبر اكرم (ص ) فرمود: ((واسئل من ارسلنا من قبلك اجعلنا من دون الرحمن آلهه يعبدون ))
• توضيحى درباره روايتى كه جمله ((و جعلها كلمة باقية فى عقبه )) را به امامت ذريهابراهيم (ع ) تفسير كرده اند
• روايتى در ذيل آيه : ((و قالوا لا نزل هنا القرآن علىرجل من القريتين عظيم ))
• رواياتى ديگر در ذيل برخى آيات گذشته

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - گرایش تمامى انسان ها به کفر، در صورت برخوردارى همه کافران از رفاه و نعمت (و لولا أن یکون الناس أمّة وحدة لجعلنا ... سقفًا من فضّة) مراد از «اُمّة واحدة» ممکن است کافر شدن تمام انسان ها باشد.

۲ - خداوند، به منظور جلوگیرى از گرایش عمومى انسان ها به کفر، زندگى تمامى کافران را سرشار از امکانات رفاهى و تجملى نساخت; بلکه فقر و غنا را نیز در میان ایشان تقسیم کرد. (و لولا أن یکون الناس أمّة وحدة لجعلنا ... سقفًا من فضّة)

۳ - خداوند، توانا بر مرفه ساختن زندگى کافران، تا جایى که سقف خانه هاى خود را از نقره بسازند و داراى پلکان هایى باشند که بر آن بالا بروند. (لجعلنا... لبیوتهم سقفًا من فضّة و معارج علیها یظهرون)

۴ - پیشگیرى خداوند از گسترش فضاى کفر و بى اختیار شدن انسان ها و برهم خوردن زمینه هاى انتخاب (و لولا أن یکون الناس أمّة وحدة) مراد از «اُمّة واحدة» شدن مردم، ممکن است تمایل یافتن آنان به کفر باشد.

۵ - جاذبه و فریبندگى شدید دنیا و امکانات تجمّلى آن براى تمامى انسان ها (و لولا أن یکون الناس أمّة وحدة لجعلنا ... سقفًا من فضّة) از این که در فرض رفاه تمامى کافران، کفر سراسر جهان را فرامى گرفت، این نکته استفاده مى شود که جاذبه دنیا، چنان شدید است که تمامى انسان ها را به وادى کفر مى کشاند تا به امکانات دنیایى دست پیدا کنند.

۶ - بهره مندى از اوج رفاه و ثروت، بدون اسباب و علل، ناسازگار با قانون بهره گیرى از ابزار و وسایل در تأمین معیشت * (و لولا أن یکون الناس أمّة وحدة لجعلنا ... معارج علیها یظهرون) برداشت بالا بدان احتمال است که مراد از «امت واحده» تساوى انسان ها در برابر بهره گیرى از اسباب و وسایل در تأمین معیشت باشد.

۷ - تدبیرهاى الهى و قوانین اجتماعى، داراى حاکمیت بى چون و چرا بر زندگى انسان (و لولا أن یکون الناس أمّة)

۸ - دستیابى انسان به مال و ثروت، تنها در پرتو استفاده وى از قوانین طبیعى و اجتماعى است. (و لولا أن یکون الناس أمّة وحدة) چنانچه مراد از «امت واحده» تساوى انسان ها در برابر بهره گیرى از اسباب و وسایل در تأمین معیشت باشد، مفاد آیه این خواهد شد که اگر نه این بود که همه مردم امت واحده هستند و در برابر قوانین طبیعت یکسانند، ما براى کافران استثنا قائل شده و آنها را از ثروت چشمگیرى بهره مند مى ساختیم; ولى همه با هم یکسانند و هر شخصى چه مؤمن باشد و چه کافر، تنها از ابزار مادى باید بهره بگیرد.

۹ - ایمان و کفر، نقشى در ایجاد رفاه و ثروت براى آدمى ندارد.* (و لولا أن یکون الناس أمّة وحدة لجعلنا لمن یکفر)

۱۰ - واگذارى مزایا، امکانات و بهرهورى هاى زندگى دنیایى به کافران، امرى نادرست و زمینه گرایش نسل ها به کفر (و لولا أن یکون الناس أمّة وحدة لجعلنا لمن یکفر)

روایات و احادیث

۱۱ - «قال [اسحاق بن غالب]: سمعت أباعبداللّه(ع) یقول: فى هذه الآیة: «و لولا أن یکون الناس اُمّة واحدة جعلنا لمن یکفر بالرحمن لبیوتهم سقفاً من فضّة و معارج علیها یظهرون» قال: لو فعل لکفر الناس جمیعاً; اسحاق بن غالب مى گوید: از امام صادق(ع) شنیدم که درباره آیه «و لولا أن یکون الناس اُمّة واحدة لجعلنا لمن یکفر بالرحمن لبیوتهم سقفاً من فضّة و معارج علیها یظهرون» فرمود: اگر چنین مى کرد (یعنى اگر خدا به کافران آن قدر ثروت مى داد که آنان حتى سقف خانه هایشان را از نقره بسازند)، در آن صورت همه مردم به کفر روى مى آوردند».

موضوعات مرتبط

• انسان: اهمیت اختیار انسان ۴
• ایمان: آثار ایمان ۹
• تلاش: آثار تلاش ۶
• ثروت: زمینه ثروت ۶، ۸، ۹
• جبر: ممانعت از جبر ۴
• خدا: افعال خدا ۲; حاکمیت تدبیر خدا ۷; قدرت خدا ۳; نقش خدا ۴
• دنیا: جذابیت دنیا ۵; فریبندگى دنیا ۵
• رفاه: زمینه رفاه ۶، ۹
• عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۸
• کافران: آثار امکانات مادى کافران ۱۰; آثار رفاه کافران ۱; آثار نعمتهاى کافران ۱; پلکان خانه کافران ۳; رفاه کافران ۳; سقف نقره اى خانه کافران ۳; فلسفه فقر کافران ۱۱; منشأ بى نیازى کافران ۲; منشأ فقر کافران ۲
• کفر: آثار کفر ۹; زمینه کفر ۱، ۱۰; ممانعت از گسترش کفر ۴; موانع کفر ۲، ۱۱
• معاش: استفاده از ابزار تأمین معاش ۶
• مقررات اجتماعى: حاکمیت مقررات اجتماعى ۷; نقش مقررات اجتماعى ۸
• نظام علیت :۶