الزمر ٥٢

أَ وَ لَمْ‌ يَعْلَمُوا أَنَ‌ اللَّهَ‌ يَبْسُطُ الرِّزْقَ‌ لِمَنْ‌ يَشَاءُ وَ يَقْدِرُ إِنَ‌ فِي‌ ذٰلِکَ‌ لَآيَاتٍ‌ لِقَوْمٍ‌ يُؤْمِنُونَ‌

ترجمه

آیا آنها ندانستند که خداوند روزی را برای هر کس بخواهد گسترده یا تنگ می‌سازد؟! در این، آیات و نشانه‌هایی است برای گروهی که ایمان می‌آورند.

|آيا ندانسته‌اند كه خدا روزى را براى هر كه بخواهد فراخ مى‌كند يا تنگ مى‌گيرد؟ قطعا در اين [اندازه‌گيرى‌] براى مردمى كه ايمان مى‌آورند عبرت‌هاست

آيا ندانسته‌اند كه خداست كه روزى را براى هر كس كه بخواهد، گشاده يا تنگ مى‌گرداند؟ قطعاً در اين [اندازه‌گيرى‌] براى مردمى كه ايمان دارند نشانه‌هايى [از حكمت‌] است.

آیا مردم ندانستند که خدا البته هر که را خواهد روزی وسیع دهد و هر که را خواهد تنگ روزی سازد؟ در این (اختلاف روزی خلق) هم ادله‌ای (از قدرت الهی) برای اهل ایمان پدیدار است.

آیا ندانسته اند که خدا رزق و روزی را برای هر که بخواهد وسعت می دهد یا تنگ می گیرد؟ بی تردید در این [اندازه گیری] برای مردمی که ایمان دارند، نشانه هایی [از حکمت و مصلحت خدا] ست.

آيا هنوز ندانسته‌اند كه خداست كه روزى هر كس را كه بخواهد افزون مى‌سازد يا تنگ روزى‌اش مى‌كند؟ و در اين خود عبرتهاست براى مردمى كه ايمان مى‌آورند.

آیا ندانسته‌اند که خداوند روزی را برای هر کس که بخواهد گشاده یا فروبسته می‌دارد، بی‌گمان در این امر برای اهل ایمان مایه‌های عبرت است‌

آيا ندانسته‌اند كه خدا روزى را براى هر كه خواهد فراخ كند و تنگ گرداند؟ هر آينه در اين براى مردمى كه ايمان دارند نشانه‌ها و عبرتهاست.

مگر ندانسته‌اند که خداوند روزی را برای هر کس که خود بخواهد گسترده و فراخ یا تنگ و کم می‌گرداند؟ واقعاً در این (افزایش و کاهش نعمت) نشانه‌های مهمّی برای مؤمنان است (این که مواظب باشند مسبّب‌الاسباب را فراموش نکنند و تنها به اسباب چشم ندوزند).

آیا و ندانستند که خدا بی‌چون روزی را برای هرکس که بخواهد، گشاده یا تنگ می‌گرداند؟ قطعاً در این (اندازه‌گیری) برای مردمی که ایمان می‌آورند نشانه‌هایی (ربانی) است.

آیا ندانستند که خدا فراخ گرداند روزی را برای هر که خواهد و تنگ کند همانا در این است آیتهائی برای قومی که ایمان آرند

الزمر ٥١	آیه ٥٢	الزمر ٥٣
سوره : سوره الزمر نزول : ١ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٨ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إِنَّ اللهَ یَبْسُطُ الرِّزْقَ وَ یَقْدِرُ ...»: (نگا: رعد / ، اسراء / ، قصص / ، عنکبوت / ).

تفسیر

• آيات ۳۸ - ۵۲ سوره زمر
• احتجاج عليه مشركين بر وحدانيت خداى تعالى در خلقت و ربوبيت
• معناى توفى انفس و وجه اسناد آن به خداوند در جايى ، و به ملك الموت ورسل در جاهاى ديگر
• اشاره به تغاير نفس و بدن و اينكه مردن و خواب هر دو توفى و قبض روح است
• توضيح اينكه شفاعت كننده بايد، مالك باشد، پس همه شفاعت ها از آن خدا و منتهى بهاوست كه مالك همه چيز است
• اشاره به اينكه شفيع حقيقى تنها خداوند است
• وصف عذابى كه ظالمان منكران معاد در قيامت مى بينند
• ناسپاس بودن آدمى ، كه چون خدا نعمتى به او داد مى گويد: اوتيته على علم
• دو جواب به انسان ناسپاس متنعمى كه برخوردارى مستند به خود مى داند
• رواياتى درباره توفى انفس ، خواب و رؤ يا

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند، توسعه دهنده روزى برخى از انسان ها و در تنگنا قرار دهنده برخى دیگر (أوَلم یعلموا أنّ اللّه یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر) «قدر» (مصدر «یقدر») در آیه شریفه مربوط به رزق و روزى بوده و به معناى ضیق و تنگ گرفتن است.

۲ - ناآگاهى از مشیت و تقدیر خداوند در رزق و روزى انسان ها، سبب انتساب نعمت ها و برخوردارى ها به دانش بشرى است. (قال إنّما أُوتیته على علم ... أوَلم یعلموا أنّ اللّه یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر) آیه شریفه در مقام بیان نقش خداوند در برخوردارى ها و نعمت هاى انسان ها است. این مسأله مى تواند از چرایى منتسب کردن نعمت ها به دانش بشرى از سوى انسان ها حکایت کند.

۳ - کارایى دانش و تلاش اقتصادى بشر در رفاه و توسعه اقتصادى، منوط به مشیت خداوند است. (إنّما أُوتیته على علم ... أوَلم یعلموا أنّ اللّه یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که جمله «أوَلم یعلموا...» عطف بر جمله «و لکنّ أکثر الناس لایعلمون» مى باشد; یعنى، کافران توسعه روزى خود را در اثر تلاش و دانش خود مى پندارند; در حالى که بیشتر آنان به این حقیقت آگاهى ندارند که توسعه روزى و یا تنگ شدن آن بر مردم، بسته به مشیت و تقدیر الهى است و چه بسا دو ملت و یا دو فرد یکسان به تلاش اقتصادى بپردازند; ولى روزى آنان یکسان نباشد.

۴ - نکوهش خداوند از قشر مرفه و ناسپاس، به خاطر ناآگاهى آنان از مشیت و تقدیر الهى در رزق و روزى انسان ها (أوَلم یعلموا أنّ اللّه یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر) استفهام در «أوَلم یعلموا...» از نوع استفهام انکارى - توبیخى است.

۵ - میسر بودن شناخت صفات و افعال خداوند (چون رازقیت او) براى انسان ها (أوَلم یعلموا أنّ اللّه یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر) از سرزنش شدن کسانى که مشیت خداوند در روزى را نشناخته اند، برداشت یاد شده به دست مى آید; زیرا سرزنش از انجام ندادن کارى، نشان دهنده آن است که آن کار براى انسان مقدور و میسر است.

۶ - احتیاج انسان در تأمین رزق و روزى خود به خداوند (إنّما أُوتیته على علم ... أوَلم یعلموا أنّ اللّه یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر)

۷ - فراخى و تنگى معیشت انسان ها، امتحان الهى است; نه تکریم و یا تحقیر آنان. (إنّما أُوتیته على علم بل هى فتنة ... أوَلم یعلموا أنّ اللّه یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر) برداشت یاد شده از ارتباط میان فتنه و امتحان شمرده شدن نعمت ها (مضمون آیه ۴۹) و به مشیت خدا دانستن فراخى و تنگى رزق و روزى انسان ها به دست مى آید.

۸ - وجود آیات و نشانه هاى فراوان و گوناگون قدرت خداوند و ربوبیت او، در چگونگى رسیدن روزى انسان ها و فراخى و تنگى آن (أنّ اللّه یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر إنّ فى ذلک لأیت)

۹ - مؤمنان، مردمى دانا به منشأ روزى ها و آگاه به وجود آیات و نشانه هاى خداوند در فراخى و تنگى رزق و روزى (أنّ اللّه یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر إنّ فى ذلک لأیت لقوم یؤمنون)

۱۰ - ایمان، زمینه درک آیات و نشانه هاى الهى در طبیعت (إنّ فى ذلک لأیت لقوم یؤمنون)

موضوعات مرتبط

• آیات خدا: ۸ آیات آفاقى ۱۰; زمینه درک آیات خدا ۱۰; علم به آیات خدا ۹
• اقتصاد: زمینه توسعه اقتصادى ۳
• امتحان: ابزار امتحان ۷; امتحان با روزى ۷
• انسان: استعدادهاى انسان ۵; تفاوت روزى انسان ها ۱; زمینه تأثیر علم انسان ها ۳; نیازهاى انسان ۶
• ایمان: آثار ایمان ۱۰
• جهل: آثار جهل ۲
• خدا: آثار مشیت خدا ۳، ۴; اختصاصات خدا ۱; سرزنشهاى خدا ۴; شناخت افعال خدا ۵; شناخت رازقیت خدا ۵; شناخت صفات خدا ۵; مشیت خدا ۲; نشانه هاى ربوبیت خدا ۸; نشانه هاى قدرت خدا ۸
• رفاه: زمینه رفاه ۳
• روزى: تقدیر روزى ۲، ۴; فلسفه ازدیاد روزى ۷; فلسفه کمى روزى ۷; منشأ ازدیاد روزى ۱، ۸، ۹، ۱۰; منشأ روزى ۶، ۹; منشأ کمى روزى ۱، ۸، ۹
• علم: زمینه تأثیر علم ۳
• غفلت: عوامل غفلت ۲
• کفران کنندگان: سرزنش کفران کنندگان ۴
• مؤمنان: علم مؤمنان ۹; فضایل مؤمنان ۹
• مرفهان: آثار جهل مرفهان ۴; سرزنش مرفهان ۴
• نعمت: منشأ نعمت ۲
• نیازها: نیاز به خدا ۶