البقرة ١٧٦

ذٰلِکَ‌ بِأَنَ‌ اللَّهَ‌ نَزَّلَ‌ الْکِتَابَ‌ بِالْحَقِ‌ وَ إِنَ‌ الَّذِينَ‌ اخْتَلَفُوا فِي‌ الْکِتَابِ‌ لَفِي‌ شِقَاقٍ‌ بَعِيدٍ

ترجمه

اینها، به خاطر آن است که خداوند، کتاب (آسمانی) را به حق، (و توأم با نشانه‌ها و دلایل روشن،) نازل کرده؛ و آنها که در آن اختلاف می‌کنند، (و با کتمان و تحریف، اختلاف به وجود می‌آورند،) در شکاف و (پراکندگی) عمیقی قرار دارند.

اين بدان سبب است كه خدا كتاب را به حق فرستاد و آنان كه در باره‌ى كتاب به اختلاف پرداختند، بى‌گمان در ستيزه‌ى دورى هستند

چرا كه خداوند كتاب [تورات‌] را به حق نازل كرده است، و كسانى كه در باره كتاب [خدا] با يكديگر به اختلاف پرداختند، در ستيزه‌اى دور و درازند.

این عذاب از آن روست که خدا کتاب آسمانی را به راستی فرستاد و گروهی که در آن اختلاف و مکابره کردند در اختلافی دور (از حق) خواهند بود.

آن عذاب به خاطر این است که خدا کتاب آسمانی را به درستی و راستی نازل کرد [ولی اینان، آن را واگذاشتند و در تکذیبش کوشیدند و آن را مایه اختلاف قرار دادند] و یقیناً آنان که در [مفهوم و محتوای] کتاب اختلاف کردند [تا حقایق از مردم پنهان بماند] در دشمنی دور و درازی قرار دارند.

زيرا كه خدا كتاب را به حق نازل كرد و كسانى كه در كتاب خدا اختلاف مى‌كنند، در مخالفتى دور از صوابند.

این از آن است که خداوند کتاب را به حق نازل کرده است، و کسانی که در آن اختلاف ورزیده‌اند، در ستیزه‌ای دور و درازاند

آن [عذاب‌] بدين سبب است كه خداوند اين كتاب را براستى و درستى فروفرستاده و كسانى كه در كتاب- كتاب خدا- اختلاف كرده‌اند هر آينه در ستيزگى و جدايى دورى [از حق‌] اند.

آن (عذابی که برایشان مشخّص گشته است، به خاطر کفری است که نسبت به کتاب روا می‌دارند و در کتمان و تحریفش می‌کوشند) به سبب این که خدا کتاب (آسمانی قرآن یا تورات) را توأم با حق فرو فرستاده (و اصلاً شائبه‌ی بطلان بدان راه ندارد و ایشان به دروغ در تکذیب آن می‌کوشند یا پنهانش می‌دارند) و به راستی کسانی که درباره‌ی کتاب (آسمانی) اختلاف می‌ورزند به دشمنانگی و دو دستگی دور (از صداقت و حقیقتی) دچارند.

آن بی‌گمان بدان جهت است (که) خدا این کتاب (وحی) را به تمامی حقانیت نازل کرده است، و بی‌چون کسانی که در(باره‌ی این) کتاب (با یکدیگر) به اختلاف پرداختند، همانا در ژرفای جداسازی‌ای (و خودخواهیِ) دور و درازی فرو رفته‌اند

این بدان است که فرستاد خدا کتاب را به حقّ و آنان که اختلاف کردند در کتاب همانا ایشانند در ستیزشی دور

البقرة ١٧٥	آیه ١٧٦	البقرة ١٧٧
سوره : سوره البقرة نزول : ٩ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«ذلِکَ»: آن. یعنی همه آنچه از خوردن آتش، و سخن نگفتن به رحمت، و تزکیه، و عذاب مترتّب بر کتمان گذشت ... «شِقَاقٍ»: دشمنانگی. «بَعِیدٍ»: دور از حق.

تفسیر

• آيات ۱۷۲ - ۱۷۶ بقره
• دلالت آيه شريفه بر تجسم اعمال
• بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات گذشته )

• آيه ۱۷۴-۱۷۶
• آيه و ترجمه
• شان نزول
• تفسير:
• باز هم نكوهش از كتمان حق

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند، نازل کننده کتابهاى آسمانى (تورات، انجیل، قرآن و ...) (ذلک بأن اللّه نزل الکتب) «ال» در «الکتاب» براى جنس است و «الکتاب» شامل همه کتابهاى آسمانى مى شود.

۲ - ناسازگارى حقایق کتابهاى آسمانى با منافع عالمان دنیاطلب، وادار کننده آنان به کتمان آن حقایق (إن الذین یکتمون ... و یشترون ... ذلک بأن اللّه نزل الکتب بالحق) برداشت فوق بر این اساس است که «ذلک» اشاره به «کتمان» - که از جمله «یکتمون ...» به دست مى آید - داشته باشد. بر این مبنا از یک سو حق ستیزى دلیل کتمان معارف و احکام کتب آسمانى دانسته شده است (ذلک [الکتمان] بأن اللّه نزل الکتاب بالحق) و از سوى دیگر جمله «یشترون به ثمناً قلیلا در آیه ۱۷۴» رسیدن به منافع دنیوى را دلیل و انگیزه کتمان معارف مى شمرد. نتیجه این دو دلیل این است که: حقایق کتابهاى آسمانى با منافع گروهى دنیاطلب ناسازگار است و این ناسازگارى مایه کتمان آن حقایق مى شود.

۳ - محتواى کتابهاى آسمانى سراسر حق و پیراسته از هر گونه باطل است. (نزل الکتب بالحق) «بالحق» متعلق به کلمه اى همانند «متلبساً» و حال براى «الکتاب» است.

۴ - کتمان محتواى کتابهاى آسمانى، کتمان حق است و کتمان کنندگان مردمى حق ستیزند. (ذلک بأن اللّه نزل الکتب بالحق)

۵ - حق ستیزى و حق پوشى علماى یهود و نصارا (إن الذین یکتمون ... ذلک بأن اللّه نزل الکتب بالحق)

۶ - حق ستیزى موجب گمراهى، محرومیت از لطف و مغفرت خدا و گرفتار شدن به آتش دوزخ مى باشد. (لایکلمهم اللّه یوم القیمة ... ذلک بأن اللّه نزل الکتب بالحق) برداشت فوق بر این اساس است که «ذلک» اشاره به عقوبتهاى مطرح شده در آیات قبل باشد.

۷ - پذیرش برخى از احکام و معارف کتابهاى آسمانى و انکار برخى دیگر، مخالفت با حق و دور شدن از آن است. (إن الذین اختلفوا فى الکتب لفى شقاق بعید) مفسّران درباره اختلاف در کتابهاى آسمانى - که مفاد جمله «اختلفوا فى الکتاب» است - چند وجه گفته اند و برداشت فوق بیان یکى از آن وجوه مى باشد. «شقاق» به معناى عداوت و دشمنى است و مفعول آن به قرینه جمله قبل کلمه اى همانند «الحق» مى تواند باشد.

۸ - ایمان به برخى از کتب آسمانى و انکار برخى دیگر، مخالفت با حق و دور شدن از آن است. (إن الذین اختلفوا فى الکتب لفى شقاق بعید) برداشت فوق از جمله وجوهى است که در تفسیر «اختلفوا فى الکتاب» بیان شده است.

۹ - پذیرش برخى از احکام و معارف کتابهاى آسمانى و انکار برخى دیگر، موجب پدید آمدن مذاهب مختلف دینى و مایه دشمنى و ستیز است. (إن الذین اختلفوا فى الکتب لفى شقاق بعید) برداشت فوق بر این اساس است که مراد از «شقاق» دشمنى برخى با برخى دیگر باشد; یعنى: شقاق بعضهم بعضاً.

۱۰ - اهل کتاب به خاطر اختلاف در کتب آسمانى (پذیرش برخى و انکار و کتمان برخى دیگر) از حق فاصله گرفته و با یکدیگر به دشمنى و ستیز پرداختند. إن الذین اختلفوا فى الکتب لفى شقاق بعید مفسّران برآنند که مصداق مورد نظر براى «الذین» اهل کتاب مى باشد.

موضوعات مرتبط

• آمرزش: محرومیت از آمرزش ۶
• اختلاف: عوامل اختلاف ۱۰; عوامل اختلاف دینى ۹
• انجیل: وحیانیت انجیل ۱
• انگیزش: عوامل انگیزش ۲
• اهل کتاب: عوامل دشمنى اهل کتاب ۱۰
• تورات: وحیانیت تورات ۱
• جهنم: آتش جهنم ۶; موجبات جهنم ۶
• جهنمیان: ۶
• حق: آثار حق ستیزى ۶; حق ستیزان ۴، ۵; حق ستیزان در جهنم ۶; عوامل کتمان حق ۲; کتمان حق ۴; کتمان کنندگان حق ۵; گمراهى حق ستیزان ۶; محرومیت حق ستیزان ۶
• خدا: آمرزش خدا ۶; افعال خدا ۱
• دشمنى: دشمنى با حق ۷، ۸; عوامل دشمنى ۹
• دنیاطلبى: آثار دنیاطلبى ۲
• عذاب: اهل عذاب ۶
• علما: علماى دنیا طلب و کتمان حق ۲
• علماى مسیحیت: حق ستیزى علماى مسیحیت ۵; علماى مسیحیت وکتمان حق ۵
• علماى یهود: حق ستیزى علماى یهود ۵; علماى یهود وکتمان حق ۵
• فرقه هاى مذهبى: عوامل پیدایش فرقه هاى مذهبى ۹
• قرآن: وحیانیت قرآن ۱
• کتب آسمانى: تبعیض در تعالیم کتب آسمانى ۷; تجزى در قبول کتب آسمانى ۷، ۸، ۹، ۱۰; تعالیم کتب آسمانى ۳; تکذیب بخشى از کتب آسمانى ۷، ۸، ۹، ۱۰; حقانیت کتب آسمانى ۳; کتمان کتب آسمانى ۲، ۴; کتمان کنندگان کتب آسمانى ۴; وحیانیت کتب آسمانى ۱
• گمراهى: عوامل گمراهى ۶
• لطف خدا: محرومیت از لطف خدا ۶