الأحزاب ١٢

وَ إِذْ يَقُولُ‌ الْمُنَافِقُونَ‌ وَ الَّذِينَ‌ فِي‌ قُلُوبِهِمْ‌ مَرَضٌ‌ مَا وَعَدَنَا اللَّهُ‌ وَ رَسُولُهُ‌ إِلاَّ غُرُوراً

ترجمه

و (نیز) به خاطر آورید زمانی را که منافقان و بیماردلان می‌گفتند: «خدا و پیامبرش جز وعده‌های دروغین به ما نداده‌اند!»

|و هنگامى كه منافقان و كسانى كه در دل‌هايشان بيمارى است مى‌گفتند: خدا و فرستاده‌اش جز فريب به ما وعده ندادند

و هنگامى كه منافقان و كسانى كه در دلهايشان بيمارى است مى‌گفتند: «خدا و فرستاده‌اش جز فريب به ما وعده‌اى ندادند.»

و نیز در آن هنگام منافقان و آنان که در دلهاشان مرض (شک و ریب) بود (با یکدیگر) می‌گفتند: آن وعده (فتح و نصرتی) که خدا و رسول به ما دادند غرور و فریبی بیش نبود.

و آن گاه که منافقان و آنان که در دل هایشان بیماری [ضعف ایمان] بود، می گفتند: خدا و پیامبرش جز به فریب، ما را وعده [پیروزی] نداده اند!

زيرا منافقان و آنهايى كه در دلهايشان بيمارى است، مى‌گفتند: خدا و پيامبرش جز فريب به ما وعده‌اى نداده‌اند.

و آنگاه که منافقان و بیماردلان گفتند که خداوند و پیامبر او جز وعده فریب‌آمیز به ما نداده‌اند

و آنگاه كه منافقان و آنان كه در دلهاشان بيمارى- شك و نفاق- است گفتند: خدا و پيامبرش به ما جز وعده‌اى فريبنده- فتح و پيروزى- ندادند.

و (به یاد آورید) زمانی را که منافقان و آنان که در دلهایشان بیماری (نفاق) بود می‌گفتند: خدا و پیغمبرش جز وعده‌های دروغین به ما نداده‌اند.

و چون منافقان و کسانی که در دل‌هایشان بیماری است می‌گویند: «خدا و فرستاده‌اش وعده‌ای جز فریب به ما ندادند.»

و هنگامی که می‌گفتند مردمان دوروی و آنان که در دلهاشان بیماری است که وعده نداد ما را خدا و پیمبرش مگر فریبی را

الأحزاب ١١	آیه ١٢	الأحزاب ١٣
سوره : سوره الأحزاب نزول : ٥ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِم مَّرَضٌ»: مراد همان منافقان است، و عطف صفت بر موصوف است. «غُرُوراً»: گول زدن، در اینجا مراد باطل و دروغ است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

أَمْ‌ حَسِبْتُمْ‌ أَنْ‌ تَدْخُلُوا... (۲)

تفسیر

• آيات ۹ - ۲۷، سوره احزاب
• بيان آيات مربوط به داستان جن احزاب (خندق )
• حكايت ترس و بهانه تراشى منافقان و بيماردلان بعد از مشاهده لشكر انبوه دشمن و سخنپراكنى هايشان در جهت تضعيف روحيه مؤ منين
• مقصود از اينكه فرمود: ((لقد كان لكم فىرسول الله اسوة حسنة ...))
• وصف حال مؤ منين بعد از ديدن لشكريان احزاب : افزون گشتن ايمان ، وفا و استوارىبر عهده و...
• بيان وصف مؤ منينى كه به عهد خود وفا كردند
• اشاره به اينكه بسا مى شود گناه مقدمه سعادت و آمرزش مى شود
• بحث روايتى
• يكى از معجزات پيامبر اكرم (ص ) در واقعه حفر خندق
• يكى ديگر از دلائل نبوت حضرت خاتم (ص ) در واقعه خندق
• روياروئى لشكر اسلام و كفر در جنگ خندق
• آغاز درگيرى و به ميدان آمدن عمرو بن عبدود و مقابله اميرالمؤ منين (عليه السلام ) با او
• پيروزى اميرالمؤ منين بر عمرو بن عبدود و بيان ارزش آن از زبان مبارك پيامبر(ص )
• نيرنگى كه يكى از مؤ منان بعد از اجازه گرفتن از پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) براى ايجاد تفرقه بين دشمنان به كار برد
• خذيفه بن اليمان از جنگ خندق سخن مى گويد
• خاتمه جنگ احزاب و روانه شدن سپاه اسلام به سوى بنى قريظه و محاصره آنان و...
• سرانجام يهوديان بنى قريظه و حكميت سعد بن معاذ درباره آنها
• سرانجام حق ستيزى كعب بن اسيد يهودى و شاءن نزول (و انزل الذين ظاهروهم ...)

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - منافقان، همسو با احزاب متّحد، در غزوه احزاب براى درهم شکستن روحیه مسلمانان فعالیت مى کردند. (إذ جاءتکم جنود ... و إذ یقول المنفقون ... ما وعدنا اللّه ... إلاّ غرورًا) فعل مضارع «یقول» بر تداوم کار منافقان دلالت مى کند که از آن، به «فعالیت» تعبیر مى شود.

۲ - منافقان مدینه، شخصیت هایى با قلب هاى بیمار بودند. (و إذ یقول المنفقون و الذین فى قلوبهم مرض) «و الذین فى قلوبهم مرض» مى تواند عطف تفسیرى از «المنافقون» باشد. در این صورت، معناى یاد شده به دست مى آید.

۳ - غیر از چهره هاى منافق، افراد بیماردل نیز در مدینه عصر پیامبر(ص) وجود داشتند. (و إذ یقول المنفقون و الذین فى قلوبهم مرض) «و الذین فى قلوبهم مرض» مى تواند عطف جمله اى مستقل بر اسم باشد. در نتیجه، افزون بر منافقان، گروه دیگرى هم بودند که به دلیل داشتن نوعى بیماردلى و ضعف اعتقاد، در صف و جبهه منافقان عمل مى کردند.

۴ - خداوند و پیامبرش، به مسلمانان وعده داده بودند که در صورت مواجهه آنان با دشمنان شان، پیروز خواهند شد. (ما وعدنا اللّه و رسوله إلاّغرورًا)

۵ - منافقان و بیماردلان مدینه، وعده خدا و پیامبر را بر پیروزى، فریب و خدعه اى بیش نمى دانستند. (و إذ یقول المنفقون و الذین فى قلوبهم مرض ما وعدنا اللّه و رسوله إلاّ غرورًا)

۶ - فعالیت تبلیغاتى منافقان و بیماردلان مدینه، براى ایجاد تزلزل در روحیه مسلمانان، شایسته یادآورى است. (و إذ یقول المنفقون و الذین فى قلوبهم مرض) «و إذ» عطف به «إذ زاغت» است و «اُذکر» در تقدیر مى باشد.

۷ - پیامبرى محمد(ص)، امرى شناخته شده براى همه مردم در مدینه بود. (و إذ یقول المنفقون ... هذا ما وعدنا اللّه و رسوله)

۸ - امکان دارد که نوعى بیمارى معنوى، بر قلب انسان عارض شود. (و الذین فى قلوبهم مرض) مراد از «مرض» بیمارى جسمى و فیزیکى نیست و به قرینه مقام، بیماردلى است که باعث مى شود شخص بیماردل، اقدام به کارهایى خلاف اعتدال بکند.

۹ - ظن و گمان منافقان و بیماردلان مدینه، در غزوه احزاب، این بود که وعده خدا و پیامبرش، جز فریب نیست. (و تظنّون باللّه الظنونا ... و إذ یقول المنفقون ... ما وعدنا اللّه و رسوله إلاّغرورًا) «و إذ یقول» مى تواند تفسیر «الظنونا» باشد.

موضوعات مرتبط

• اسلام: تاریخ صدر اسلام ۳
• بیمارى: بیمارى معنوى ۸
• خدا: وعده هاى خدا ۴، ۵
• دشمنان: جنگ با دشمنان ۴
• غزوه احزاب: قصه غزوه احزاب ۱; مسلمانان مدینه در غزوه احزاب ۱; منافقان مدینه در غزوه احزاب ۱
• قلب: بیمارى قلب ۸
• محمد(ص): وضوح نبوت محمد(ص) ۷; وعده هاى محمد(ص) ۴، ۵
• مدینه: بیماردلان مدینه ۳، ۵، ۹; بیماردلان مدینه و مکر خدا ۵، ۹; بیماردلان مدینه و وعده پیروزى ۵; بیماردلان مدینه و وعده خدا ۹; بیماردلان مدینه و وعده محمد(ص) ۹; تلاش بیماردلان مدینه ۶
• مسلمانان مدینه: تضعیف روحیه مسلمانان مدینه ۱، ۶; وعده پیروزى به مسلمانان مدینه ۴، ۵; هجوم دشمن به مسلمانان مدینه ۱
• منافقان مدینه :۳، ۵ بیمارى قلب منافقان مدینه ۳، ۵ ۲; تلاش منافقان مدینه ۳، ۵ ۱، ۶; ظن منافقان مدینه ۳، ۵ ۹; منافقان مدینه ۳، ۵ و مکر خدا ۵، ۹; منافقان مدینه ۳، ۵ و وعده پیروزى ۵; منافقان مدینه ۳، ۵ و وعده خدا ۹; منافقان مدینه ۳، ۵ و وعده محمد(ص) ۹