لقمان ٢٧

وَ لَوْ أَنَ‌ مَا فِي‌ الْأَرْضِ‌ مِنْ‌ شَجَرَةٍ أَقْلاَمٌ‌ وَ الْبَحْرُ يَمُدُّهُ‌ مِنْ‌ بَعْدِهِ‌ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَا نَفِدَتْ‌ کَلِمَاتُ‌ اللَّهِ‌ إِنَ‌ اللَّهَ‌ عَزِيزٌ حَکِيمٌ‌

ترجمه

و اگر همه درختان روی زمین قلم شود، و دریا برای آن مرکّب گردد، و هفت دریاچه به آن افزوده شود، اینها همه تمام می‌شود ولی کلمات خدا پایان نمی‌گیرد؛ خداوند عزیز و حکیم است.

|و اگر هر چه درخت در زمين است قلم بود و دريا [مركب و] هفت درياى ديگر به مدد آن مى‌آمد، [تا كلمات خدا را بنويسند] كلمات خدا پايان نمى‌پذيرفت، قطعا خداست كه شكست ناپذير حكيم است

و اگر آن چه درخت در زمين است قلم باشد و دريا را هفت درياى ديگر به يارى آيد، سخنان خدا پايان نپذيرد. قطعاً خداست كه شكست‌ناپذير حكيم است.

و اگر هر درخت روی زمین (در کف نویسندگان عالم) قلم شود و آب دریا به اضافه هفت دریای دیگر مرکب گردد باز نگارش کلمات خدا (که موجودات بی‌نهایت کتاب آفرینش است) ناتمام بماند، که همانا خدا را اقتدار بی‌نهایت و حکمت بی‌پایان است.

اگر [برای نوشتن و ثبت کردن کلمات خدا که در حقیقت مخلوقات او هستند] آنچه درخت در زمین است قلم باشد و دریا [مرکب] و هفت دریای دیگر آن را پس از پایان یافتنش مدد رسانند، کلمات خدا پایان نپذیرد؛ یقیناً خدا توانای شکست ناپذیر و حکیم است.

و اگر همه درختان روى زمين قلم شوند و دريا مركب و هفت درياى ديگر به مددش بيايد، سخنان خدا پايان نمى‌يابد. و خدا پيروزمند و حكيم است.

و اگر آنچه درخت در زمین هست، قلم شود، و دریا [چون مرکب باشد] سپس هفت دریا به آن مدد برساند، کلمات الهی به پایان نرسد، که خداوند پیروزمند فرزانه است‌

و اگر هر چه درخت در زمين است قلم گردد و دريا مركب، و هفت درياى ديگر از پس [نابودى‌] آن بيفزايندش [و با آن بنويسند، كار نوشتن‌] سخنان خدا پايان نيابد همانا خدا تواناى بى‌همتا و داناى با حكمت است.

اگر همه‌ی درختانی که روی زمین هستند قلم شوند، و دریا (برای آن مرکّب گردد) و هفت دریا کمک این دریا شود (و با آن مخلوقات خدا یادداشت گردد، قلمها می‌شکنند و مرکّبها می‌خشکند، ولی) مخلوقات خدا پایان نمی‌گیرند. خداوند عزیز و حکیم است (می‌داند چه چیزها را باید بیافریند و چگونه بیافریند).

و اگر آنچه درخت در زمین است به‌راستی قلم‌هایی باشد و دریا را هفت دریای دیگر پس از آن به یاری و مددکاری کشد، (که کلمات خدا را با آنها بنویسند) کلمات خدا هرگز پایان نپذیرد. همواره خدا عزیز و حکیم است.

و اگر باشد آنچه در زمین است از درخت قلمهائی و دریا را کمک کند از پس آن هفت دریا پایان نیابد سخنان خدا همانا خدا است عزّتمند حکیم‌

لقمان ٢٦	آیه ٢٧	لقمان ٢٨
سوره : سوره لقمان نزول : ١٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«یَمُدُّهُ»: کمکش کند. یعنی مرکب گردد و بر آن بیفزاید (نگا: کهف / . «مِن بَعْدِهِ»: مراد بعد از تمام شدن مرکّب دریا. «سَبْعَةُ أَبْحُرٍ»: هفت دریا. مراد کثرت است نه تحدید. یعنی دریاها و دریاها. «مَا نَفِدَتْ کَلِمَاتُ اللهِ»: سخنان خدا که بیانگر علم خدا است پایان نمی‌گیرد. آفریده‌های خدا به پایان نمی‌رسند (نگا: کهف / . آیه درباره ترسیمی از علم نامتناهی خدا یا مخلوقات بی‌حدّ و حصر خدا است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

قُلْ‌ لَوْ کَانَ‌ الْبَحْرُ مِدَاداً... (۸) قُلْ‌ لَوْ کَانَ‌ الْبَحْرُ مِدَاداً... (۵)

وَ يَسْأَلُونَکَ‌ عَنِ‌ الرُّوحِ‌ قُلِ‌... (۰) وَ يَسْأَلُونَکَ‌ عَنِ‌ الرُّوحِ‌ قُلِ‌... (۰) (۰)

تفسیر

• آيات ۲۰ - ۳۴، سوره لقمان
• معناى اينكه فرمود: ((سخر لكم ما فى السموات و ما فى الارض ))
• نكوهش از مجادله بدون علم و از روى تقليد درباره خدا
• احتجاج بر وحدانيت خداى تعالى در الوهيت و ربوبيت ، از طريق انحصار ملك حقيقى در او، وغنى و حميد على الاطلاق بودنش جل و علا
• افاده كثرت و وستعت خلق و تدبير خداى تعالى
• بيان امكان معاد در برابر استبعاد مشركين
• اعتراض به آينه شريفه و پاسخ به آن
• استشهاد براى علم خدا به اعمال بندگان به تدبير جارى در نظام شب و روز
• معناى ((حق )) بودن خداى تعالى و ((على )) و ((كبير)) بودن او عزاسمه
• معناى جمله : ((و لا يغرنكم بالله الغرور))
• بيان اينكه خداوند عالم به هر كوچك و بزرگ است
• بحث روايتى
• وصف دنيا از زبان اميرالمؤ منين (عليه السلام ) در جواب مردى كه از دنيا بدگويى مىكرد
• چند روايت در مورد انحصار علم به چند چيز در خداى تعالى درذيل آيه : ((ان الله عنده علم الساعة و...))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - کلمات الهى (مخلوقات) بى نهایت و غیر قابل شمارش اند. (و لو أنّما ... ما نفدت کلمت اللّه)

۲ - در صورت تبدیل شدن همه درختان زمین به قلم و مرکب شدن دریاهاى متعدد (بیش از هفت دریا) جهت کتابت کلمات الهى، کلمات خداوند تمام نخواهد شد. (لو أنّما فى الأرض من شجرة أقلم و البحر یمدّه من بعده سبعة أبحر ما نفدت کلمت اللّه) «من» بیان براى «ما»ى موصول است و آوردن «شجرة» با تاى وحدت به جاى «شجر» براى این است که افاده استغراق کند به گونه اى که یکایک درختان را در برگیرد. گفتنى است که «سبعة أبحر» دلالت بر کثرت مى کند و «من بعده» به معناى «بعد از اتمام آن دریا» و یا غیر از آن است.

۳ - زبان قرآن، استفاده از کلمات و تشبیهات رایج و شناخته شده در میان مردم است. (و البحر یمدّه من بعده سبعة أبحر) کلمه «سبعة» در آیه براى بیان کثرت است و مراد از آن، واقعاً، هفت دریاى دیگر نیست. استفاده از چنین کلمه اى براى بیان مقصود، عین همان چیزى است که در محاوره هاى عامیانه گفته مى شود.

۴ - مقدّرات الهى، در خلق و ایجاد پدیده ها، پایان ناپذیرند. (و لو أنّما فى الأرض من شجرة أقلم ... ما نفدت کلمت اللّه) احتمال دارد مراد از «کلمات اللّه» آن دسته از مقدّراتى باشد که هنوز به شرف تکوین نرسیده و در مرحله تقدیر است. پایان ناپذیرى، و غیرمتناهى بودن، مى تواند قرینه باشد که مراد از «کلمات» مقدّرات و اوامر تقدیرى اند.

۵ - خداوند، «عزیز» (قاهر شکست ناپذیر) و «حکیم» (کاردان استوارآفرین) است. (إنّ اللّه عزیز حکیم)

۶ - عزت و حکمت خداوندى، دلیل بى شمارى کلمات و مقدّرات او است. (ما نفدت کلمت اللّه إنّ اللّه عزیز حکیم) جمله «إنّ اللّه عزیز حکیم» به منزله تعلیل براى «مانفدت...» است. بنابراین، معنا چنین مى شود: «کلمات خداوند، پایان ناپذیر است; چون او حکیم و عزیز است».

۷ - عزت الهى، آمیخته به حکمت (کاردانى) او است. (إنّ اللّه عزیز حکیم)

موضوعات مرتبط

• اسماء و صفات: حکیم ۵; عزیز ۵
• خدا: حکمت خدا ۶، ۷; خالقیت خدا ۴; عزت خدا ۶; مقدرات خدا ۴; ویژگیهاى عزت خدا ۷
• دریاها: تعدد دریاها ۲
• زمین: درختان زمین ۲
• قرآن: تشبیهات قرآن ۳; روش بیانى قرآن ۳
• کلمات الله: بى شمارى کلمات الله ۱، ۲، ۶
• موجودات: بى شمارى موجودات ۱، ۲، ۶