الروم ١٧

فَسُبْحَانَ‌ اللَّهِ‌ حِينَ‌ تُمْسُونَ‌ وَ حِينَ‌ تُصْبِحُونَ‌

ترجمه

منزّه است خداوند به هنگامی که شام می‌کنید و صبح می‌کنید؛

|پس حمد و ثنا براى خداست آن‌گاه كه به شامگاه مى‌رسيد و آن‌گاه كه صبح مى‌كنيد

پس خدا را تسبيح گوييد آنگاه كه به عصر درمى‌آييد و آنگاه كه به بامداد درمى‌شويد.

پس خدا را هنگام شام و صبحگاه (در نماز مغرب و صبح) تسبیح و ستایش گویید.

پس خدا را هنگامی که وارد شب می شوید و هنگامی که به صبح در می آیید، تسبیح گویید،

خدا را بستاييد بدان هنگام كه به شب درمى‌آييد و بدان هنگام كه به صبح درمى‌آييد.

پس هنگامی که در شامگاه یا در بامداد وارد شوید خداوند را تسبیح گویید

پس پاكى خداى راست آنگاه كه به شب در آييد و آنگاه كه به بامداد در آييد.

پس به تنزیه خدا (از هر عیب و نقصی و چیزهائی که لایق جلال و کمال او نیست) سحرگاهان و شامگاهان (و همه‌ی اوقات و اوان) بپردازید.

پس خدا را تسبیح (گویید)، آن‌گاه که به عصر در می‌آیید و آن‌گاه که به بامداد در می‌شوید.

پس منزّه است (یا منزه شمرید) خدا را هنگامی که شام کنید و هنگامی که بامداد کنید

الروم ١٦	آیه ١٧	الروم ١٨
سوره : سوره الروم نزول : ٦ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٧ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«سُبْحانَ اللهِ ...»: مصدر است و معنی امر دارد. خداوند بندگان خود را رهنمود می‌فرماید به این که او را منزّه و بری بدانند از همه صفات نقصی که سزاوار خدا نیست، و وی را در همه اوقات به ویژه در دو وقت سحرگاهان و شامگاهان به پاکی بستایند. اگر (سُبْحانَ) معنی امری از آن گرفته نشود، معنی آیه چنین است: در بامدادان و شامگاهانتان تسبیح و تقدیس، زیبنده خدا است و بس.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ سَبِّحُوهُ‌ بُکْرَةً وَ أَصِيلاً (۱)

وَ إِذِ ابْتَلَى‌ إِبْرَاهِيمَ‌ رَبُّهُ‌... (۰) وَ إِبْرَاهِيمَ‌ الَّذِي‌ وَفَّى‌ (۰)

تفسیر

• آيات ۱ - ۱۹، سوره روم
• اشاره به مضامين و غرض سوره مباركه روم
• وجوهى كه در معناى آيه : ((يومئذ يفرح المؤ منون بنصر الله ...)) و ارتباط آن باقبل (غلبت الروم ...) گفته شده است
• اشاره اى در مورد وجه اينكه خداوند خلف وعده نمى كند (لا يخلف الله وعده )
• چند وجه در بيان مفاد آيه : ((يعلمون ظاهرا من الحيوة الدنيا...))
• توضيح مراد از اينكه فرمود: خداوند جهان را جز به ((حق )) و((اجل مسمى )) نيافريد
• دو وجه در معناى آيه : ((ثم كان عاقبة الذين اساؤ ا السوآى ان كذبوا بآيات الله ...))
• نكاتى كه از آيه : ((فسبحان حين تمسون و حين تصبحون وله الحمد...)) استفاده مى شود
• بحث روايتى (نقد رواياتى كه در ذيل آيه : ((غلبت الروم ...)) و شرطبندى با مشركينبر سر غلبه روم نقل شده )
• شرطبندى ابوبكر با مشركين بعد از نزول آيه تحريم قمار بوده است .

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - ساحت قدس الهى، از هرگونه نقص و عیب، مبرّا است. (فسبحن اللّه حین تمسون و حین تصبحون)

۲ - تسبیح خداوند و تنزیه او از هر عیب و نقصى، نجات دهنده انسان از عذاب الهى است. (و أمّا الذین کفروا ... فى العذاب ... فسبحن اللّه) «فاء» در «فسبحان اللّه» فصیحه و یا تفریع است. بنابراین، معناى عبارت، با توجه به دو آیه پیش، چنین مى شود: «حال که مشخص شد فرجام مؤمنان و کافران چیست، پس تسبیح کنید که جزء گروه نخست بشوید و از عذاب رهایى یابید.».

۳ - تسبیح و تنزیه خداوند، در هر صبح و شام، لازم است. (فسبحن اللّه حین تمسون و حین تصبحون) برداشت بالا، بنابراین است که «سبحان» بدل از فعل امر باشد.

۴ - صبح گاهان و شام گاهان، لحظه هایى ویژه و مناسب براى تسبیح و عبادت خدا است. (فسبحن اللّه حین تمسون و حین تصبحون)

۵ - زمان ها، تفاوت معنوى داشته و برخى از آنها، براى عبادت خداوند مناسب ترند. (فسبحن اللّه حین تمسون و حین تصبحون) زمان ها، از حیث این که مقدار حرکت ماده اند، تفاوتى با هم ندارند، اما از این که برخى ایام براى تسبیح خداوند مناسب معرفى شده اند، استفاده مى شود که زمان ها، تفاوت معنوى دارند.

۶ - خداوند، تنزیه کننده خویش از هر عیب و نقصى است. (فسبحن اللّه حین تمسون و حین تصبحون) احتمال دارد «فسبحان اللّه» تفریع بر آیاتى باشد که در آنها، مشرکان، به دلیل عدم تفکر درباره مخلوقات خدا، توبیخ شده بودند و نیز آیاتى که در آنها دیدگاه مشرکان درباره انکار عالم آخرت (آیه ۸) و قرار دادن شریک براى خدا آمده بود (آیه ۱۳- ). در این آیه، خداوند خود را از چنین نسبت هایى منزّه اعلام مى دارد.

موضوعات مرتبط

• تسبیح: آثار تسبیح خدا ۲; تسبیح در شب ۳، ۴; تسبیح در صبح ۳، ۴; وقت تسبیح ۳، ۴
• خدا: تنزیه خدا ۱، ۶; خدا و عیب ۶; خدا و نقص ۶
• عبادت: وقت عبادت ۵
• عذاب: عوامل نجات از عذاب ۲
• وقتها: تفاوت وقتها ۵