القصص ٣٨

وَ قَالَ‌ فِرْعَوْنُ‌ يَا أَيُّهَا الْمَلَأُ مَا عَلِمْتُ‌ لَکُمْ‌ مِنْ‌ إِلٰهٍ‌ غَيْرِي‌ فَأَوْقِدْ لِي‌ يَا هَامَانُ‌ عَلَى‌ الطِّينِ‌ فَاجْعَلْ‌ لِي‌ صَرْحاً لَعَلِّي‌ أَطَّلِعُ‌ إِلَى‌ إِلٰهِ‌ مُوسَى‌ وَ إِنِّي‌ لَأَظُنُّهُ‌ مِنَ‌ الْکَاذِبِينَ‌

ترجمه

فرعون گفت: «ای جمعیت اشراف! من خدایی جز خودم برای شما سراغ ندارم. (امّا برای تحقیق بیشتر،) ای هامان، برایم آتشی بر گل بیفروز (و آجرهای محکم بساز)، و برای من برج بلندی ترتیب ده تا از خدای موسی خبر گیرم؛ هر چند من گمان می‌کنم او از دروغگویان است!»

|و فرعون گفت: اى بزرگان قوم! من براى شما معبودى جز خويشتن نمى‌شناسم پس اى هامان! برايم بر گل آتش بيفروز [و آجر بپز] و برجى [بلند] براى من بساز تا شايد به سوى خداى موسى سركشم، و من جدا او را از دروغگويان مى‌انگارم

و فرعون گفت: «اى بزرگان قوم، من جز خويشتن براى شما خدايى نمى‌شناسم. پس اى هامان؛ برايم بر گل آتش بيفروز و برجى [بلند] براى من بساز، شايد به [حال‌] خداى موسى اطّلاع يابم، و من جداً او را از دروغگويان مى‌پندارم.»

و فرعون (با بزرگان قوم خود چنین) گفت: ای مهتران، من هیچ کس را غیر خودم خدای شما نمی‌دانم، (و با وزیرش گفت:) ای هامان خشتی در آتش پخته و از آن برای من قصری بلند پایه بنا کن تا من بر خدای موسی مطلع شوم هر چند او را (در دعوی رسالت) از دروغگویان می‌پندارم.

و فرعون گفت: ای اشراف و سران [مملکت]! من برای شما هیچ معبودی جز خود نمی شناسم، پس ای هامان! برایم بر گِل آتش بیفروز [تا آجر محکم و قوی به دست آید]، پس برایم برجی بلند بساز شاید بر معبود موسی آگاهی و اطلاع یابم، و البته من او را از دروغگویان می پندارم.

فرعون گفت: اى مهتران، من براى شما خدايى جز خود نمى‌شناسم. اى هامان، براى من آجر بپز و طارمى بلند بساز، مگر خداى موسى را ببينم، كه دروغگويش پندارم.

و فرعون گفت ای بزرگان برای شما خدایی جز خود نمی‌شناسم، و ای هامان برای من آتش بر گل برافروز [/ آجر بپز] و برای من برجی [بلند] برآور، باشد که به خدای موسی پی ببرم، و من او را از دروغگویان می‌دانم‌

و فرعون گفت: اى مهتران، من براى شما خدايى جز خود ندانم پس اى هامان- وزير فرعون- برايم بر گِل آتش برافروز- آجر بپز- و برايم كوشكى [با طارمى بلند] بساز [تا بالا روم‌] شايد به خداى موسى ديده‌ور شوم، كه من او را از دروغگويان مى‌پندارم.

فرعون گفت: ای سران و بزرگان قوم! من خدائی جز خودم برای شما سراغ ندارم. (امّا محض احتیاط و تحقیق بیشتر) ای هامان! آتشی بر گِل بیفروز (و از خشتها آجرهای محکم بساز) و برای من کاخ بزرگی بساز. شاید من خدای موسی را از بالا ببینم، هر چند که من یقین دارم که موسی از زمره‌ی دروغگویان است.

و فرعون گفت: «هان ای بزرگان (دربار)! من جز خویشتن برای شما خدایی ندانستم. پس ای هامان! برایم بر گل آتشی بیفروز. پس برجی (بلند) برایم بساز، شاید سوی خدای موسی اطّلاع یابم. و من بی‌گمان او را به‌راستی از دروغگویان گمان دارم.»

و گفت فرعون ای قوم ندانم برای شما خدائی جز خویش پس بیفروز برایم ای هامان بر گل پس بساز برایم کوشکی شاید اطّلاع یابم بر خدای موسی و همانا می‌پندارمش من از دروغگویان‌

القصص ٣٧	آیه ٣٨	القصص ٣٩
سوره : سوره القصص نزول : ١١ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣١ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إِلهٍ»: خداوندگار. پروردگار (نگا: شعراء / ، نازعات / ). «مِنْ إِلهٍ»: واژه (مِنْ) برای تعمیم (إِلهٍ) بعد از خود است. «أَوْقِدْ عَلَی الطِّینِ»: مراد تبدیل خشت گلین به آجر پخته است. «هَامَان»: وزیر اعظم یا نخست وزیر فرعون بوده است. «صَرْحَاً»: کاخ بزرگ و بلند (نگا: نمل / ). «أَطَّلِعُ»: خبر یابم. بنگرم (نگا: کهف / ، مریم / ، صافّات / ). «لَأَظُنُّهُ»: گمانش می‌برم. یقین دارم که او.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ قَالَ‌ فِرْعَوْنُ‌ يَا هَامَانُ‌... (۲) فَقَالَ‌ أَنَا رَبُّکُمُ‌ الْأَعْلَى‌ (۱)

أَ لَمْ‌ تَرَ إِلَى‌ الَّذِي‌ حَاجَ‌... (۳) قَالَ‌ فِرْعَوْنُ‌ وَ مَا رَبُ‌... (۲) قَالَ‌ لَئِنِ‌ اتَّخَذْتَ‌ إِلٰهاً... (۵) فَاسْتَخَفَ‌ قَوْمَهُ‌ فَأَطَاعُوهُ‌... (۰) فَحَشَرَ فَنَادَى‌ (۰) فَقَالَ‌ أَنَا رَبُّکُمُ‌ الْأَعْلَى‌ (۱) فَأَخَذَهُ‌ اللَّهُ‌ نَکَالَ‌... (۰) إِنَ‌ فِي‌ ذٰلِکَ‌ لَعِبْرَةً لِمَنْ‌... (۰) قُلْ‌ يَا عِبَادِيَ‌ الَّذِينَ‌... (۱)

تفسیر

• آيات ۲۹ - ۴۲، سوره قصص
• رواياتى در ذيل آيات راجع به داستان ورود موسى (عليه السلام ) به مدين و ملاقات باشعيب (عليه السلام گشتن و...
• توضيحى در مورد تكلم خداى تعالى با موسى (عليه السلام ) در طور سينا از وراىحجاب ((شجرة ))
• وجوه مختلف در معناى جمله : ((واضمم اليك جناحك من الرهب ...)) در خطاب خداوند بهموسى (عليه السلام )
• سبب درخواست موسى (ع ) از خداوند كه هارون را به يارى اش بفرستد
• سخن فرعونيان در تكذيب موسى (عليه السلام ) و جواب آن حضرت بدانان
• مقصود فرعون از اينكه به ((هامان )) گفت : برايم برجى بساز ((لعلى اطلع الى الهموسى ))
• مراد از اينكه فرمود: فرعونيان را پيشوايانى كه به سوى آتش مى خوانند قرار داديم...
• بحث روايتى (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته مربوط به موسى (عليه السلام ) ودعوت او)
• گفتارى پيرامون داستانهاى موسى (عليه السلام )و هارون - در چندفصل
• ۲ آنچه از سرگذشت موسى كه در قرآن آمده است
• ۳ - مقام هارون نزد خدا و پايه عبوديت او
• ۴ - داستان موسى (عليه السلام ) در تورات عصر حاضر

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - گفت وگوى فرعون با سران و اشراف مصر، درباره دعوت موسى از آنان مبنى بر پذیرش خداى یگانه (و قال فرعون یأیّها الملأما علمت لکم من إله غیرى) «ملأ» به شخصیت هاى برجسته و بزرگان قوم گفته مى شود.

۲ - فرعون، درباره خداى مورد ادعاى موسى اظهار تردید کرد. (و قال فرعون ... ما علمت لکم من إله غیرى)

۳ - فرعون، مدعى مقام خدایى براى خود (و قال فرعون ... ما علمت لکم من إله غیرى)

۴ - فرعون، مورد پرستش مردم مصر (و قال فرعون ... ما علمت لکم من إله غیرى)

۵ - مأموریت یافتن هامان از سوى فرعون، به تهیه آجر و ساختن برجى بلند جهت تحقیق وى درباره خداى موسى (فأوقد لى یهمن على الطین فاجعل لى صرحًا لعلّى أطّلع إلى إله موسى) «صرح» به هر بناى بلند و برافراشته گفته مى شود.

۶ - وجود کوره هاى آجرپزى در مصر عهد فرعون (فأوقد لى یهمن على الطین)

۷ - مصریان عهد فرعون، قادر بر ساختن برج هاى بلند آجرى بودند. (فأوقد لى یهمن على الطین فاجعل لى صرحًا)

۸ - متهم شدن موسى(ع) به دروغ گویى از سوى فرعون، به خاطر مردود دانستن الوهیت وى و فراخواندن همگان به پرستش خداى یگانه (و إنّى لأظنّه من الکذبین)

۹ - ضرورت قابل رؤیت بودن خدا در پندار فرعون (فاجعل لى صرحًا لعلّى أطّلع إلى إله موسى)

۱۰ - اقدام فریبکارانه فرعون، براى مقابله با روشنگرى هاى موسى(ع) (فاجعل لى صرحًا لعلّى أطّلع إلى إله موسى) دستور ساختن برج براى تحقیق درباره خداى یگانه - که موسى همگان را به پرستش او فراخوانده بود - مى تواند بدان منظور باشد که افکار عمومى را از توجه به تبلیغات موسى منحرف سازد. برداشت یاد شده براساس این احتمال است.

روایات و احادیث

۱۱ - «قال رسول اللّه(ص): کلمتان قالهما فرعون «ما علمت لکم من إله غیرى» و قوله «أنا ربّکم الأعلى» قال کان بینهما أربعون عاماً; از رسول خدا(ص) روایت شده که فرمود: فرعون دو جمله گفت: یکى «ما علمت لکم من إله غیرى» و دیگرى «أنا ربّکم الأعلى» و بین گفتن این دو جمله چهل سال فاصله بود».

موضوعات مرتبط

• آجرپزى: تاریخ آجرپزى ۶
• ادعا: ادعاى الوهیت ۳، ۱۱
• توحید: دعوت به توحید ۱، ۲
• خدا: رؤیت خدا ۹; نفى الوهیت خدا ۱۱
• فرعون: ادعاهاى فرعون ۳، ۱۱; اضلال فرعون ۱۰; بینش فرعون ۹; تهمتهاى فرعون ۸; حس گرایى فرعون ۹; دعوت از فرعون ۱; رد الوهیت فرعون ۸; روش برخورد فرعون ۲، ۸، ۱۰; روش خداشناسى فرعون ۵; شبهه افکنى فرعون ۲; گفتگوى فرعون با اشراف فرعون ۱; معبودیت فرعون ۴
• فرعونیان: دعوت از فرعونیان ۱
• مردم: شرک مردم در دوران فرعون ۴
• مصرباستان: آجرپزى در مصرباستان ۶; برج سازى در مصرباستان ۷; تاریخ مصرباستان ۷; تمدن مصرباستان ۷
• مصریان باستان: معبود مصریان باستان ۴
• موسى(ع): تهمت دروغگویى به موسى(ع) ۸; دعوتهاى موسى(ع) ۱، ۲; روش برخورد با موسى(ع) ۱۰; قصه موسى(ع) ۲، ۸، ۱۰; هدایتگرى موسى(ع) ۱۰
• هامان: برج سازى هامان ۵; مسؤولیت هامان ۵; مصالح برج هامان ۵