النور ٦٠

وَ الْقَوَاعِدُ مِنَ‌ النِّسَاءِ اللاَّتِي‌ لاَ يَرْجُونَ‌ نِکَاحاً فَلَيْسَ‌ عَلَيْهِنَ‌ جُنَاحٌ‌ أَنْ‌ يَضَعْنَ‌ ثِيَابَهُنَ‌ غَيْرَ مُتَبَرِّجَاتٍ‌ بِزِينَةٍ وَ أَنْ‌ يَسْتَعْفِفْنَ‌ خَيْرٌ لَهُنَ‌ وَ اللَّهُ‌ سَمِيعٌ‌ عَلِيمٌ‌

ترجمه

و زنان از کارافتاده‌ای که امید به ازدواج ندارند، گناهی بر آنان نیست که لباسهای (رویین) خود را بر زمین بگذارند، بشرط اینکه در برابر مردم خودآرایی نکنند؛ و اگر خود را بپوشانند برای آنان بهتر است؛ و خداوند شنوا و داناست.

|و بر زنان از كار افتاده‌اى كه اميد زناشويى ندارند گناهى نيست كه پوشش خود را كنار نهند، در صورتى كه زينت نمايى نكنند، و عفت ورزيدن براى آنها بهتر است، و خدا شنواى داناست

و بر زنان از كار افتاده‌اى كه [ديگر] اميد زناشويى ندارند گناهى نيست كه پوشش خود را كنار نهند [به شرطى كه‌] زينتى را آشكار نكنند؛ و عفّت ورزيدن براى آنها بهتر است، و خدا شنواى داناست.

و زنان سالخورده که (از ولادت و عادت) باز نشسته‌اند و امید ازدواج و نکاح ندارند بر آنان باکی نیست در صورتی که اظهار تجملات و زینت خود نکنند که جامه‌های خود (یعنی لباسهای رو مانند عبا و چادر و روپوش و امثال آن) را نزد نامحرمان برگیرند، و باز هم عفت و تقوا گزینی (و بر نگرفتن جامه) بر آنان (در دین و دنیا) بهتر است، و خدا (به سخنان خلق) شنوا و (به اغراض و نیّات آنها) آگاه است.

و بر زنان از کار افتاده ای که امید ازدواجی ندارند، گناهی نیست که حجاب و روپوش خود را کنار بگذارند، در صورتی که با زیور و آرایش خویش قصد خودآرایی نداشته باشند. و پاکدامنی برای آنان بهتر است؛ و خدا شنوا و داناست.

پيرزنان كه ديگر اميد شوى‌كردنشان نيست، بى‌آنكه زينتهاى خود را آشكار كنند، اگر چادر خويش بنهند مرتكب گناهى نشده‌اند. و خوددارى‌كردن برايشان بهتر است و خدا شنوا و داناست.

و زنان یائسه‌ای که امید زناشویی ندارند، بر آنان گناهی نیست که جامه‌ها [/چادرها]یشان را فرو گذارند، به شرط آنکه زینت‌نمایی نکنند، و اینکه پاکدامنی بورزند [و چادرهایشان را فرو نگذارند] بر ایشان بهتر است، و خداوند شنوای داناست‌

و بازنشتسگان از زنان كه اميد زناشويى ندارند، بر آنان باكى و گناهى نيست كه جامه‌هاى- چادرهاى- خويش فرونهند بى‌آنكه آرايش و زيورى نمودار سازند، و اينكه خويشتن‌دارى كنند برايشان بهتر است و خدا شنوا و داناست.

زنان از کار افتاده‌ای که (به سنّ و سال نازائی رسیده‌اند و بر اثر سالخوردگی جاذبه‌ی جنسی را کاملاً از دست داده‌اند و) میل به ازدواج (با مردان، و مردان نیز رغبت به ازدواج با آنان را) ندارند، اگر لباسهای (حفظ حجاب مذکور در سوره‌ی نور آیه‌ی ، و سوره‌ی احزاب آیه‌ی ) خود را از تن به در آورند (و با جامه‌های معمولی با دیگران معاشرت کنند) گناهی بر آنان نیست (چرا که به علّت فرتوت بودن و کهنسال شدن، همچون دختران نابالغ گشته‌اند) در صورتی که (هدف آنان خودآرائی و نمایش وسائل آرایش در برابر مردم نبوده و به بهانه‌ی برداشتن لباس حجاب) زینت را نشان ندهند. (با همه‌ی این احوال، چون پیران سرمشق جوانان هستند) اگر عفّت را رعایت کنند (و خویشتن را بپوشانند) برای ایشان بهتر است، و خداوند شنوا و دانا است (و لذا آنچه را می‌گویند می‌شنود، و آنچه را در دل دارند و در سر می‌پرورانند می‌داند).

و بر زنان بازنشسته (و از کار افتاده)ای که (دیگر) امید زناشویی (جنسی) ندارند، پس بر آنان گناهی نیست که لباس‌های (حجاب) خود را کنار نهند، حال آنکه زینتی جالب نظر و آشکارگر نکنند؛ و (اما همان) پوشش برایشان بهتر است. و خدا بس شنوای بسیار داناست.

و بازنشستگان از زنانی که امید آمیزش ندارند پس نیست بر ایشان پروائی که بگذارند جامه‌های خود را ناآشکارکنندگان زیوری و عفّت جویند بهتر است برای ایشان و خدا است شنوای دانا

النور ٥٩	آیه ٦٠	النور ٦١
سوره : سوره النور نزول : ١٠ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الْقَوَاعِدُ»: جمع قاعد. زنان پیر و فرتوتی که از حیض باز ایستاده‌اند و نازا شده و میل زناشوئی و جاذبه جنسی را کاملاً از دست داده باشند. «لا یَرْجُونَ نِکاحاً»: امیدی به ازدواج ندارند، چرا که دیگر بدانان رغبتی نیست و آتش دلدادگی و دلباختگی خودشان در دلشان فرو مرده است. «أَن یَضَعْنَ ثِیابَهُنَّ»: این که لباسهای خود را زمین بگذارند. مراد (خِمار) و (جَلابیب) مذکور در سوره نور آیه ، و سوره احزاب آیه است که روسری و چارقد و مقنعه و جامه‌های رویین می‌باشد. «غَیْرَ»: حال است. «مُتَبرِّجاتٍ»: خارج‌شوندگان از حشمت. زنان آرایش کرده و زینت و زیبائی خود را نشان دهنده. «یَسْتَعْفِفْنَ»: عفّت پیشه کنند. مراد حفظ حجاب برابر سوره نور آیه ، و سوره احزاب آیه است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ قُلْ‌ لِلْمُؤْمِنَاتِ‌ يَغْضُضْنَ‌... (۴)

تفسیر

• آيات ۵۸ - ۶۴، سوره نور
• بيان آياتى كه متضمن پاره اى از احكام و آداب معاشرت است
• بيان يك استثنا از عموم حكم حجاب
• معناى اينكه فرمود: ((فاذا دخلتم بيوتن فسلموا على انفسكم ))
• نهى از بى اعتنايى كردن به دعوت و فراخوانىرسول اللّه (صلى اللّه عليه و آله ) و شانه خالى كردن از احضار و تكليف او (لا تجعلوادعاء الرسول ...)
• (رواياتى در باره مفاد و شاءن نزول پاره از از آيات گذشته )

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - حجاب و پوشش براى زنان سالخورده و ناامید از زناشویى و بى میل به امور جنسى واجب نیست. (و القوعد من النساء الّ-تى لایرجون نکاحًا فلیس علیهنّ جناح أن یضعن ثیابهنّ) «ثوب» (مفرد «ثیاب») به معناى پیراهن است; ولى مقصود از آن در آیه شریفه - به قرینه آیه قبل که درباره درآوردن پیراهن در وقت خواب و استراحت است - روپوش و پوشش هاى مخصوص زنان مسلمان است; نه این که به معناى عریان شدن باشد.

۲ - اجتناب از آرایش و خودآرایى، شرط جواز حجاب نداشتن زنان سالخورده و نا امید از زناشویى است. (و القوعد من النساء الّ-تى لایرجون نکاحًا فلیس علیهنّ جناح أن یضعن ثیابهنّ غیر متبرّجت بزینة) ۳ - آرایش و خودآرایى زنان - حتى سالخوردگان نا امید از زناشویى - در برابر نامحرمان ممنوع است. (و القوعد من النساء الّ-تى لایرجون نکاحًا ... غیر متبرّجت بزینة)

۴ - ناامیدى از زناشویى و بى میلى نسبت به امور جنسى، نشان سالخوردگى زنان و مجوز فرونهادن حجاب و پوشش براى آنان است. (و القوعد من النساء الّ-تى لایرجون نکاحًا ... غیر متبرّجت بزینة) جمله «الّ-تى لایرجون نکاحاً» صفت و قید توضیحى براى «و القواعد من النساء» و بیان کننده مقصود از آن است.

۵ - آرایش و خودآرایى زنان در برابر نامحرمان، امرى مهم و غیر قابل اغماض در نظام اسلامى (و القوعد من النساء الّ-تى لایرجون نکاحًا ... غیر متبرّجت بزینة) ممنوعیت زنان سالخورده و بى میل به امور جنسى از خودآرایى، مى تواند گویاى مطلب یاد شده باشد.

۶ - غریزه و جاذبه هاى جنسى، از نیرومندترین غریزه ها و جاذبه ها است. (و القوعد من النساء الّ-تى لایرجون نکاحًا ... غیر متبرّجت بزینة) پیشگیرى از طغیان غریزه جنسى و روابط ناسالم جنسى فلسفه مهم حجاب و پوشش زنان است. بنابراین ممنوعیت زنان سالخورده از خودآرایى در برابر نامحرمان، مى رساند که غریزه جنسى و جاذبه هاى آن، آنقدر نیرومند است که ممکن است خودآرایى سالخوردگان نیز غریزه جنسى انسان را تحریک کرده و به طغیان وادارد.

۷ - احکام و قوانین اسلام، مطابق با ضرورت ها و واقعیت هاى موجود در زندگى و متناسب با توانایى ها و مقدورات بشرى است. (و القوعد من النساء الّ-تى لایرجون نکاحًا فلیس علیهن جناح أن یضعن ثیابهنّ غیر متبرّجت بزینة) سخت گیرى اسلام نسبت به مسأله حجاب و پوشش زنان و استثنا کردن زنان سالخورده و آسان گرفتن بر آنان در این مسأله نشانگر مطلب یاد شده است.

۸ - حجاب و پوشش براى زنان سالخورده و بى رغبت به زناشویى، بهتر و سودمندتر از بى حجاب و بى پوشش بودن آنان است. (و القوعد من النساء ... لیس علیهنّ جناح أن یضعن ثیابهنّ ... و أن یستعففن خیر لهنّ) برداشت یاد شده، مبتنى بر این است که مقصود از «عفت» خویشتن دارى زنان سالخورده از فرو نهادن حجاب و پوشش خود باشد که در جمله پیش از آن سخن به میان آمده است.

۹ - حجاب و پوشش زنان، نشان عفت آنان و حافظ پاکدامنى ایشان (و القوعد من النساء ... فلیس علیهنّ جناح أن یضعن ثیابهنّ ... و أن یستعففن خیر لهنّ) آیه شریفه به زنان سالخورده، یادآور مى شود که رعایت حجاب براى آنان بهتر از بى حجابى است - هر چند آنان مجاز به ترک حجاب اند - و خداوند از این مسأله به «عفت گزینند و خویشتن دارى کنند» تعبیر فرموده است. این تعبیر مى تواند گویاى این حقیقت باشد که حجاب، نشان عفت و حافظ پاکدامنى زنان است.

۱۰ - عفت و پاکدامنى براى زنان - حتى سالخوردگان - در جهت خیر و صلاح خود آنان است. (و أن یستعففن خیر لهنّ)

۱۱ - خداوند، سمیع (شنوا) و علیم (دانا) است. (و اللّه سمیع علیم)

۱۲ - توجه و اعتقاد به شنوایى و دانایى خداوند، بازدارنده آدمى از گناه و قانون شکنى است. (و القوعد من النساء الّ-تى لایرجون نکاحًا فلیس علیهن جناح أن یضعن ثیابهنّ ... و اللّه سمیع علیم) جمله «و اللّه سمیع علیم» استینافیه تعلیلیه و در مقام تهدید زنانى است که احیاناً بخواهند از حکم حجاب و عفاف سرپیچى کنند و یا از موارد استثنا، سوء استفاده کنند. از این رو آمدن چنین جمله اى و یادآورى صفت شنوایى و دانایى خداوند، مى تواند اشاره به نکته یاد شده باشد.

۱۳ - «عن أبى عبداللّه(ع) انه قرأ «أن یضعن ثیابهنّ» قال الخمار والجلباب ...; امام صادق(ع) در پى تلاوت آیه «أن یضعن ثیابهنّ» فرمود: مراد روسرى و روپوش است...». ۱- کافى، ج ۵، ص ۵۲۲، ح ۱; نورالثقلین، ج ۳، ص ۶۲۳، ح ۲۳۷.

موضوعات مرتبط

• احکام ۱، ۲، ۳، ۴، ۱۳: ویژگیهاى احکام ۷
• اسماء و صفات: سمیع ۱۱; علیم ۱۱
• پیرزن: حجاب پیرزن ۱، ۲، ۴، ۸; زینت پیرزن ۳; محدوده حجاب پیرزن ۱۳
• پیرى: نشانه هاى پیرى ۴
• تکلیف: قدرت در تکلیف ۷
• حجاب: احکام حجاب ۱، ۱۳; اهمیت حجاب ۸، ۹; شرایط ترک حجاب ۲
• دین: دن و عینیت ۷
• ذکر: آثار ذکر شنوایى خدا ۱۲; آثار ذکر علم خدا ۱۲
• زن : احکام زینت زن ۳
• زینت: اجتناب از زینت ۲
• عفت: اهمیت عفت ۱۰; خیریت عفت ۱۰; نشانه هاى عفت ۹
• عقیده: آثار عقیده به شنوایى خدا ۱۲; آثار عقیده به علم خدا ۱۲
• غریزه جنسى: قدرت غریزه جنسى ۶
• قانون: موانع قانون شکنى ۱۲
• گناه: موانع گناه ۱۲
• نامحرم: زینت در برابر نامحرم ۵
• یأس: یأس از ازدواج ۴