حَاق

آیات شامل این کلمه

«حاق» از مادّه «حوق» در اصل به معناى «وارد شدن و نازل شدن واصابت کردن و احاطه نمودن» است، بعضى گفته اند که اصل آن «حق» (به معناى تحقق یافتن) بوده است که «قاف» اول تبدیل به «واو» و سپس به «الف» شده است!

«حاقَ بِهِمْ» به معناى «وارد شد بر آنها» مى باشد. اما بعضى مانند: «قرطبى» در ذیل آیه مورد بحث، و «فرید وجدى» در تفسیرش، به معناى احاطه کردن گرفته اند، و مى توان معناى جامعى براى آن ذکر کرد، که هم وارد شدن را بگیرد و هم احاطه کردن را.

ریشه کلمه

• حيق‌ (۱۰ بار)

قاموس قرآن

احاطه. فرا گرفتن. [غافر:45] آل عمران را عذاب بد فرا گرفت در اقرب الموارد هست [فاطر:43 ]حيله بد احاطه نمى‏كند و نمى‏رسد مگر اهل آن را . راغب گويد: گفته‏اند اصل آن حقّ است قاف اوّل به يا قلب شده است . بنابراين بايد معنى ثبوت و لزوم در آن ملحوظ باشد چنانكه در اقرب هست «حاقَ بِهِمُ الْاَمْرُ: لزمهم و وجب عليهم». در قرآن مجيد فعل ماضى آن 9 بار و فعل مضارعش يك بار آمده و همه با باء متعدى شده است و افعال ماضى همه درباره عذابهائى است كه منكرين انبیاء را محو نابود كرد و در گرفتارى موقّتى به كار نرفته است و شايد مراد از احاطه در «لا يحيق المكر السّى‏ءِ» هم احاطه هميشگى باشد كه با معنى ثبوت و لزوم مناسب است .

کلمات نزدیک مکانی

وَ مَا بِهِم کَانُوا بِه يَسْتَهْزِءُون سَيّئَات عَمِلُوا اللّه لَهُم مِن بِآل مَکَرُوا فِرْعَوْن کَسَبُوا بَدَا عَنْهُم الْعِلْم سُوء مَصْرُوفا بِآيَات الْعَذَاب النّار لَيْس يَجْحَدُون عِنْدَهُم يُعْرَضُون فَأَصَابَهُم يَأْتِيهِم يَظْلِمُون فَلَمّا بِمَا فَإِذَا رَأَوْا لَقَد إِذ قِيل فَرِحُوا عَلَيْهَا فَوَقَاه قَال لَئِن يَوْم مَس أَنْفُسَهُم بِالْعِبَاد الْيَوْم أَذَقْنَا أَلا شَيْء أَهْلَکْنَا غُدُوّا يَحْتَسِبُون بِمُسْتَيْقِنِين بَأْسَنَا بِالْبَيّنَات الْإِنْسَان بَصِير الّذِين يَحْبِسُه رُسُلُهُم جَاءَتْهُم أَفْئِدَتُهُم

تکرار در هر سال نزول

در حال بارگیری...