گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱ بخش۴: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۷۵: خط ۷۵:
<span id='link54'><span>
<span id='link54'><span>


==اصحاب صراط مستقيم مقامى عالى تر از مؤ منين دارند ==
==اصحاب صراط مستقيم، مقامى عالى تر از مؤمنين دارند ==
تازه مؤ منينى را كه چنين ثبات قدمى دارند، پائين تر از اصحاب صراط مستقيم دانسته ، وصف آنان را با آنهمه فضيلت كه برايشان قائل شد، مادون صف اصحاب صراط مستقيم دانسته ، چون در آيه (۶۸ سوره نساء) فرموده : اين مؤ منين با كسانى محشور و رفيقند كه خدا بر آنان انعام كرده ، (يعنى اصحاب صراط مستقيم )، و نفرموده : از ايشانند، و نيز فرموده : با آنان رفيقند، و نفرموده يكى از ايشانند، پس معلوم مى شود اصحاب صراط مستقيم ، يعنى «'''الذين انعم اللّه عليهم '''» مقامى عالى تر از مؤ منين دارند.
 
تازه مؤمنانى را كه چنين ثبات قدمى دارند، پایين تر از اصحاب صراط مستقيم دانسته، وصف آنان را با آن همه فضيلت كه برايشان قائل شد، مادون صف اصحاب صراط مستقيم دانسته، چون در آيه (۶۸ سوره نساء) فرموده: اين مؤ منين با كسانى محشور و رفيق اند كه خدا بر آنان انعام كرده، (يعنى اصحاب صراط مستقيم)، و نفرموده: از ايشانند، و نيز فرموده: با آنان رفيق اند، و نفرموده يكى از ايشانند. پس معلوم مى شود: اصحاب صراط مستقيم، يعنى «'''الّذين أنعم اللّه عليهم'''» مقامى عالى تر از مؤمنين دارند.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱ صفحه : ۴۹ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱ صفحه : ۴۹ </center>
نظير آيه (۶۸ - سوره نساء)، در اينكه مؤ منين را در زمره اصحاب صراط مستقيم ندانسته ، بلكه پائين تر از ايشان مى شمارد، آيه : «'''و الذين آمنوا باللّه و رسله اولئك هم الصديقون و الشهداء عند ربهم لهم اجرهم و نورهم '''» مى باشد، چون در اين آيه مؤ منين را ملحق بصديقين و شهداء كرده ، و با اينكه جزو آنان نيستند، بعنوان پاداش ، اجر و نور آنان را بايشان داده ، و فرموده : (و كسانيكه به خدا و رسولان وى ايمان آورده اند، در حقيقت آنها هم نزد پروردگارشان صديق و شهيد محسوب مى شوند، و نور و اجر ايشان را دارند).
نظير آيه (۶۸ سوره نساء)، در اين كه مؤمنين را در زمره اصحاب صراط مستقيم ندانسته، بلكه پایين تر از ايشان مى شمارد، آيه: «'''و الّذين آمنوا باللّه و رسله أولئك هم الصدّيقون و الشّهداء عند ربّهم لهم أجرهم و نورهم'''» مى باشد. چون در اين آيه، مؤمنين را به صدّيقين و شهداء ملحق كرده، و با اين كه جزو آنان نيستند، به عنوان پاداش، اجر و نور آنان را به ايشان داده و فرموده: «و كسانی كه به خدا و رسولان وى ايمان آورده اند، در حقيقت آنها هم نزد پروردگارشان صدّيق و شهيد محسوب مى شوند، و نور و اجر ايشان را دارند».
پس معلوم مى شود اصحاب صراط مستقيم ، قدر و منزلت و درجه بلندترى از درجه مؤ منين خالص دارند، حتى مؤ منينى كه دلها و اعمالشان از ضلالت و شرك و ظلم بكلى خالص است .
 
پس تدبر و دقت در اين آيات براى آدمى يقين مى آورد: باينكه مؤ منين با اينكه چنين فضائلى را دارا هستند، مع ذلك در فضيلت كامل نيستند، و هنوز ظرفيت آنرا دارند كه خود را به (الذين انعم اللّه عليهم برسانند)، و با پر كردن بقيه ظرفيت خود، همنشين با آنان شوند، و بدرجه آنان برسند، و بعيد نيست كه اين بقيه ، نوعى علم و ايمان خاصى بخدا باشد، چون در آيه «'''يرفع اللّه الذين آمنوا منكم و الذين اوتوا العلم درجات '''»، خداوند آنهائى را كه از شما ايمان آورده اند، و آنانكه علم به ايشان داده شده ، بدرجاتى بالا مى برد) دارندگان علم را از مؤ منين بالاتر دانسته ، معلوم مى شود: برترى «'''الذين انعم اللّه عليهم '''» از مؤ منين ، بداشتن همان علمى است كه خدا به آنان داده ، نه علمى كه خود از مسير عادى كسب كنند، پس اصحاب صراط مستقيم كه «'''انعم اللّه عليهم '''» بخاطر داشتن نعمتى كه خدا بايشان داده ، (يعنى نعمت علمى مخصوص )، قدر و منزلت بالاترى دارند، و حتى از دارندگان نعمت ايمان كامل نيز بالاتراند، اين هم يك صفت و امتياز در اصحاب صراط مستقيم .
پس معلوم مى شود: اصحاب صراط مستقيم، قدر و منزلت و درجه بلندترى از درجه مؤمنين خالص دارند. حتى مؤمنانى كه دل ها و اعمالشان از ضلالت و شرك و ظلم به كلّى خالص است.
 
پس تدبّر و دقّت در اين آيات براى آدمى يقين مى آورد به اين كه: مؤمنين با اين كه چنين فضائلى را دارا هستند، مع ذلك در فضيلت كامل نيستند، و هنوز ظرفيت آن را دارند كه خود را به «الّذين أنعم اللّه عليهم» برسانند، و با پُر كردن بقيه ظرفيت خود، همنشين با آنان شوند و به درجه آنان برسند. و بعيد نيست كه اين بقيه، نوعى علم و ايمان خاصى به خدا باشد. چون در آيه: «'''يرفع اللّه الّذين آمنوا منكم و الّذين أوتوا العلم درجات '''»: (خداوند، آن هایى را كه از شما ايمان آورده اند، و آنان كه علم به ايشان داده شده، به درجاتى بالا مى برد)، دارندگان علم را از مؤمنين بالاتر دانسته. معلوم مى شود: برترى «'''الّذين أنعم اللّه عليهم'''» از مؤمنين، به داشتن همان علمى است كه خدا به آنان داده، نه علمى كه خود از مسير عادى كسب كنند. پس اصحاب صراط مستقيم كه «'''أنعم اللّه عليهم '''» به خاطر داشتن نعمتى كه خدا به ايشان داده، (يعنى نعمت علمى مخصوص)، قدر و منزلت بالاترى دارند، و حتى از دارندگان نعمت ايمان كامل نيز بالاترند. اين هم يك صفت و امتياز در اصحاب صراط مستقيم.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱ صفحه : ۵۰ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱ صفحه : ۵۰ </center>
<span id='link55'><span>
<span id='link55'><span>
==موارد استعمال صراط و سبيل در قرآن و فرق آن دو ==
==موارد استعمال صراط و سبيل در قرآن و فرق آن دو ==
مقدمه ششم اينكه خدايتعالى در كلام مجيدش مكرر نام صراط و سبيل را برده ، و آنها را صراط و سبيل هاى خود خوانده ، با اين تفاوت كه بجز يك صراط مستقيم بخود نسبت نداده ، ولى سبيل هاى چندى را بخود نسبت داده ، پس ‍ معلوم مى شود: ميان خدا و بندگان چند سبيل و يك صراط مستقيم بر قرار است ، مثلا درباره سبيل فرموده : «'''و الذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا'''»، و كسانى كه در راه ما جهاد كنند، ما بسوى سبيل هاى خود هدايتشان مى كنيم )، ولى هر جا صحبت از صراط مستقيم به ميان آمده ، آنرا يكى دانسته است ، از طرف ديگر جز در آيه مورد بحث كه صراط مستقيم را به بعضى از بندگان نسبت داده ، در هيچ مورد صراط مستقيم را بكسى از خلايق نسبت نداده ، بخلاف سبيل ، كه آنرا در چند جا بچند طائفه از خلقش نسبت داده ، يكجا آنرا برسولخدا (ص ) نسبت داده ، و فرموده : (قل هذه سبيلى ، ادعوا الى اللّه على بصيره ، بگو اين سبيل من است ، كه مردم را با بصيرت بسوى خدا دعوت كنم )، جاى ديگر آنرا به توبه كاران نسبت داده ، و فرموده : (سبيل من اناب الى ، راه آنكس كه بدرگاه من رجوع كند)، و در سوره نساء آيه (۱۱۵) آنرا به مؤ منين نسبت داده ، و فرموده : (سبيل المؤ منين ).
مقدمه ششم اينكه خدايتعالى در كلام مجيدش مكرر نام صراط و سبيل را برده ، و آنها را صراط و سبيل هاى خود خوانده ، با اين تفاوت كه بجز يك صراط مستقيم بخود نسبت نداده ، ولى سبيل هاى چندى را بخود نسبت داده ، پس ‍ معلوم مى شود: ميان خدا و بندگان چند سبيل و يك صراط مستقيم بر قرار است ، مثلا درباره سبيل فرموده : «'''و الذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا'''»، و كسانى كه در راه ما جهاد كنند، ما بسوى سبيل هاى خود هدايتشان مى كنيم )، ولى هر جا صحبت از صراط مستقيم به ميان آمده ، آنرا يكى دانسته است ، از طرف ديگر جز در آيه مورد بحث كه صراط مستقيم را به بعضى از بندگان نسبت داده ، در هيچ مورد صراط مستقيم را بكسى از خلايق نسبت نداده ، بخلاف سبيل ، كه آنرا در چند جا بچند طائفه از خلقش نسبت داده ، يكجا آنرا برسولخدا (ص ) نسبت داده ، و فرموده : (قل هذه سبيلى ، ادعوا الى اللّه على بصيره ، بگو اين سبيل من است ، كه مردم را با بصيرت بسوى خدا دعوت كنم )، جاى ديگر آنرا به توبه كاران نسبت داده ، و فرموده : (سبيل من اناب الى ، راه آنكس كه بدرگاه من رجوع كند)، و در سوره نساء آيه (۱۱۵) آنرا به مؤ منين نسبت داده ، و فرموده : (سبيل المؤ منين ).
۱۴٬۴۱۸

ویرایش