تفسیر:المیزان جلد۸ بخش۲۲: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
خط ۲۶: خط ۲۶:
همچنان كه خود قرآن كريم، اين معنا را به بيانات مختلف و هرچه رساتر توصيه فرموده، و در آيه «إن الارض لله يورثها من يشاء من عباده و العاقبة للمتقين»، فرارسيدن روزى را كه بشر به حد كمال خود رسيده باشد، وعده و نويد مى دهد.
همچنان كه خود قرآن كريم، اين معنا را به بيانات مختلف و هرچه رساتر توصيه فرموده، و در آيه «إن الارض لله يورثها من يشاء من عباده و العاقبة للمتقين»، فرارسيدن روزى را كه بشر به حد كمال خود رسيده باشد، وعده و نويد مى دهد.


«'''ثم بعثنا من بعدهم موسى باياتنا'''» - اين جمله اجمال داستان موسى (عليه السلام ) است ، و از جمله (( و قال موسى يا فرعون (( شروع به تفصيل آن مى كند. در اينجا ناگفته نگذاريم كه گر چه ، اين گونه داستانهاى قرآنى را داستان موسى و نوح و داستان هود و يا صالح مى ناميم ولى در حقيقت اين داستانها داستان اقوام و مللى است كه اين بزرگواران در ميانشان مبعوث شده اند، چون در اين داستانها جريان حال آن اقوام و رفتارى كه با پيغمبران خود كرده اند و سرانجام انكارشان و اينكه عذاب الهى همه شان را از بين برده و منقرضشان نمود ايراد شده ، و لذا مى بينيم تمامى اين داستان ها به آياتى ختم شده كه كيفيت نزول عذاب و هلاكت آنان را بيان مى كند.
«'''ثم بعثنا من بعدهم موسى بآياتنا'''» - اين جمله، اجمال داستان موسى «عليه السلام» است، و از جمله «و قال موسى يا فرعون»، شروع به تفصيل آن مى كند.  
 
در اين جا، ناگفته نگذاريم كه گرچه اين گونه داستان هاى قرآنى را، داستان موسى و نوح و داستان هود و يا صالح مى ناميم، ولى در حقيقت، اين داستان ها داستان اقوام و مللى است كه اين بزرگواران در ميانشان مبعوث شده اند. چون در اين داستان ها، جريان حال آن اقوام و رفتارى كه با پيغمبران خود كرده اند و سرانجام انكارشان و اين كه عذاب الهى، همه شان را از بين برده و منقرضشان نمود ايراد شده. و لذا مى بينيم تمامى اين داستان ها به آياتى ختم شده كه كيفيت نزول عذاب و هلاكت آنان را بيان مى كند.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۸ صفحه : ۲۶۹ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۸ صفحه : ۲۶۹ </center>
اگر خواننده عزيز بياد داشته باشد در آغاز كلام هم اين معنا را خاطر نشان ساخته و گفته بوديم كه غرض از اين آيات بيان حال مردم از حيث قبول عهد الهى و رد آن است تا براى مردم و مخصوصا امت اسلام انذار و مايه عبرت بوده باشد. و نيز گفته بوديم كه بطور كلى سوره هايى كه اولش ‍ (( الف - لام - ميم (( آمده در يك غرض مشتركند، و آن همين انذار و تذكر مردم است .  
اگر خواننده عزيز به ياد داشته باشد، در آغاز كلام هم، اين معنا را خاطر نشان ساخته و گفته بوديم كه غرض از اين آيات، بيان حال مردم از حيث قبول عهد الهى و رد آن است، تا براى مردم و مخصوصا امت اسلام انذار و مايه عبرت بوده باشد.  
 
و نيز گفته بوديم كه به طور كلى، سوره هايى كه اولش ‍«الف - لام - ميم» آمده، در يك غرض مشترك اند، و آن، همين انذار و تذكر مردم است.  


پس اينكه فرمود: (( ثم بعثنا من بعدهم معنايش (( اين است كه : بعد از انبيايى كه ذكر كرديم يعنى نوح ، هود، صالح ، لوط و شعيب (( موسى را به سوى فرعون و قوم او(( يعنى پادشاه مصر و اشرافيانى كه دور او بودند فرستاديم .
پس اين كه فرمود: «ثم بعثنا من بعدهم»، معنايش اين است كه: «بعد از انبيايى كه ذكر كرديم، يعنى نوح، هود، صالح، لوط و شعيب»، موسى را به سوى فرعون و قوم او»، يعنى پادشاه مصر و اشرافيانى كه دور او بودند، فرستاديم.


البته لفظ (( فرعون (( اسم پادشاه مصر نبوده ، بلكه لقبى بوده مانند (( خديو(( كه مصرى ها بطور كلى پادشاهان خود را به آن لقب مى خوانده اند، همچنانكه روميان پادشاهان خود را (( قيصر(( و ايرانيان (( كسرى (( و چينى ها (( فغفور(( لقب مى داده اند، و اما اينكه اسم فرعون معاصر با موسى بن عمران (عليهماالسلام ) و آن شخصى كه به دست موسى غرق شده چه بود؟ قرآن درباره آن تصريح نكرده است .
البته لفظ «فرعون»، اسم پادشاه مصر نبوده، بلكه لقبى بوده مانند «خديو»، كه مصرى ها به طور كلى پادشاهان خود را به آن لقب مى خوانده اند. همچنان كه روميان، پادشاهان خود را «قيصر» و ايرانيان، «كسرى» و چينى ها، «فغفور» لقب مى داده اند. و اما اين كه اسم فرعون معاصر با موسى بن عمران «عليهما السلام» و آن شخصى كه به دست موسى غرق شده، چه بود، قرآن درباره آن تصريح نكرده است.


اينكه فرمود: (( باياتنا(( مقصود از اين آيات همان معجزاتى است كه خداوند به موسى كرامت فرموده ، بعضى ها را در اوائل بعثت از قبيل انداختن عصا و اژدها شدن آن و بيرون كردن دست از گريبان و روشن شدن بين انگشتانش ، و برخى ديگر را در مواقع ديگر مانند طوفان و ملخ و شپش و وزغ و خون ، و قرآن كريم براى هيچ پيغمبرى ، به اندازه موسى (عليه السلام ) معجزه نقل نكرده .
اين كه فرمود: «بآياتنا»، مقصود از اين آيات، همان معجزاتى است كه خداوند به موسى كرامت فرموده. بعضى ها را در اوائل بعثت، از قبيل انداختن عصا و اژدها شدن آن و بيرون كردن دست از گريبان و روشن شدن بين انگشتانش، و برخى ديگر را در مواقع ديگر، مانند طوفان و ملخ و شپش و وزغ و خون. و قرآن كريم، براى هيچ پيغمبرى، به اندازه موسى «عليه السلام»، معجزه نقل نكرده.


«'''فظلموا بها فانظر كيف كان عاقبة المفسدين'''» - يعنى ظلم كردن به آياتى كه برايشان فرستاده شد، و اما اينكه چگونه ظلم كردند به آن آيات ؟ خداى تعالى خودش در خلال داستان ، آن را بيان مى فرمايد، البته معلوم است كه ظلم به هر چيزى به تناسب خود آن چيز است و ظلم به آيات همان تكذيب و انكار آن است ، و ذكر عاقبت فساد انگيزى به منظور عبرت گرفتن مردم بوده ، تا بدانند اگر فرعونيان منقرض شدند براى اين بوده كه در زمين فساد مى كردند و بنى اسرائيل را خوار و ذليل و زيردست خود كرده بودند.  
«'''فظلموا بها فانظر كيف كان عاقبة المفسدين'''» - يعنى ظلم كردن به آياتى كه برايشان فرستاده شد. و اما اين كه چگونه ظلم كردند به آن آيات؟ خداى تعالى، خودش در خلال داستان، آن را بيان مى فرمايد. البته معلوم است كه ظلم به هر چيزى، به تناسب خود آن چيز است و ظلم به آيات، همان تكذيب و انكار آن است، و ذكر عاقبت فساد انگيزى به منظور عبرت گرفتن مردم بوده، تا بدانند اگر فرعونيان منقرض شدند، براى اين بوده كه در زمين فساد مى كردند و بنى اسرائيل را خوار و ذليل و زيردست خود كرده بودند.  


لذا در متن كلامى كه خداوند از موسى نقل كرده پيشنهادى كه از فرعون كرد اين بود كه (( فارسل معى بنى اسرائيل (( و همچنين در سوره (( طه (( اينچنين دارد (( فارسل معنا بنى اسرائيل و لا تعذبهم ((.
لذا در متن كلامى كه خداوند از موسى نقل كرده، پيشنهادى كه از فرعون كرد، اين بود كه: «فأرسل معى بنى إسرائيل». و همچنين در سوره «طه»، اين چنين دارد: «فأرسل معنا بنى إسرائيل و لا تعذبهم».
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۸ صفحه : ۲۷۰ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۸ صفحه : ۲۷۰ </center>
<span id='link163'><span>
<span id='link163'><span>