الْعِزّة

آیات شامل این کلمه

«عزّت» در اصل نقطه مقابل «ذلّت» است، و در اینجا به معناى غرور و «نخوت» مى باشد; ولى «راغب» در «مفردات»، این واژه را به معناى قدرت شکست ناپذیر تفسیر کرده و مى گوید: گاهى مجازاً به معناى غرور و نخوت نکوهیده آمده است.

و به گفته «راغب» در «مفردات» در اصل، آن حالتى است که انسان را مقاوم و شکست ناپذیر مى سازد.

«عِزَّة» به گفته «راغب» در «مفردات»، حالتى است که مانع مغلوب شدن انسان مى گردد (حالت شکست ناپذیرى) و در اصل، از «عِزاز» به معناى سر زمین صلب و محکم و نفوذناپذیر، گرفته شده است... و آن بر دو گونه است: گاه، «عزّت ممدوح» و شایسته است، چنان که ذات پاک خدا را به «عزیز» توصیف مى کنیم، و گاه، «عزت مذموم»، و آن نفوذ ناپذیرى در مقابل حق، و تکبر از پذیرش واقعیات مى باشد، و این عزت، در حقیقت ذلت است!

ریشه کلمه

• عزز (۱۱۹ بار)

قاموس قرآن

عزّت به معنى توانائى است مقابل ذلّت. در اقرب الموارد گويد: «عَزَّهُ عَزّاً: قَوّاهُ - عَزَّالرَّجُلُ عَزّاً وَ عِزَّةً: صارَ عَزيزاً قَوى بَعْدَ ذِلَّةٍ». راغب گفته: عزّت حالتى است كه از مغلوب بودن انسان مانع مى‏شود. گويند: «اَرْضٌ عَزازٌ» زمين سخت. طبرسى نيز اصل آن را از عزاز الارض مى‏داند. از كلمات اهل لغت بدست مى‏آيد: شى‏ء كمیاب را از آن جهت عزيز و عزيز الوجود گويند كه آن در حالت توانائى قرار گرفته و رسيدن به آن سخت است. [نساء:139]، آيا عزّت و توانائى را در پيش كفّار مى‏جويند؟! عزّت همه‏اش مال خداست. [مريم:81]. ظاهراً فاعل «لِيَكُونُوا» «آلِهَةً» است يعنى: جز خدا معبودهائى گرفتند تا براى آنها عزّت و توانائى شوند! در آيه: [ص:23]. آن را غلبه معنى كرده‏اند يعنى:گفت مرا بر آن ميش كفيل كن و در سخن بر من غلبه كرد، به نظرم آن استعمال در لازم معنى است كه غلبه لازم عزّت است. راغب گويد: بعضى گفته‏اند: از من در مخاطبه و مخاصمه قوى‏تر شد. تعزيز: به معنى تقويت است مثل [يس:14]. يعنى با فرستاده سوم آنها را تقويت كرديم. ناگفته نماند: فعل عزّ لازم و متعدّى هر دو به كار رفته ولى عزّز ظاهراً فقط متعدى استعمال شده است. * [آل عمران:26]. آيه صريح است در اينكه دادن و پس گرفتن حكومت و نيز عزّت و ذلت در دست خداست، ولى چون كارهاى خدا از روى حكمت و علت است و جزافى نيست بايد علت ذلّت و عزّت را در خود شخص جستجو کرد لذا می‏بینیم قرآن پیوسته ذلت را از آن كفّار و بدكاران مى‏داند در اثر كفر و بدكارى [بقره:61]. * [بقره:206]. ظاهراً مراد از عزّت توانائى ظاهرى است چنانكه از ما قبل آيه «وَ اِذا تَوَلّى سَعى فِى الْاَرْضِ لِيُفْسِدَ فيها...» استفاده مى‏شود يعنى: چون گوئى از خدا بترس توانائى و حكومتش او را به نافرمانى وا ميدارد و با اتّكاء به قدرت خويش از قبول حق امتناع مى‏كند. راغب گويد: در اينجا به طور استعاره به حميّت و اباء مذموم، عزّت گفته شده. همچنين است قول اقرب الموارد. * [ص:2]. در اين آيه مثل آيه سابق عزت به كفّار و بدكاران نسبت داده شده. ظاهراً مراد از آن در آيه امتناع و تكبّر و عزّت ادعائى است و نكره آمدن آن قرينه اين احتمال است يعنى: كفّار از قبول قرآن در امتناع و مخالف‏اند آيه [منافقون:8]. روشن مى‏كند كه عزّت واقعى مطلقاً مال خدا و رسول و مؤمنان است. * [فاطر:10]. ايضاً نساء:139 - يونس:65، عزّت همه دست خدا است و هر كس طالب عزّت باشد بايد از خدا بخواهد. عزّتهاى ظاهرى و اعتبارى دنيا نيز در دست خداست كه ميدهد و مى‏ستاند و اگر كسى به ديگرى عزّت بدهد آن هم به اذن و مشيّت خداست.

• ال

کلمات نزدیک مکانی

وَ جَمِيعا لِلّه الْعِزّة فَإِن فَلِلّه يُرِيد عِنْدَهُم يَبْتَغُون کَان إِلَيْه إِن يَصْعَد مَن أَ النّشُور قَد کَذٰلِک نَزّل هُو الْمُؤْمِنِين الْکَلِم أَخَذَتْه بِالْإِثْم عَمّا مِن رَب قَوْلُهُم اللّه لا لِرَسُولِه عَلَيْکُم رَبّک دُون فَحَسْبُه مَوْتِهَا يَصِفُون الطّيّب سُبْحَان اتّق يَحْزُنْک الْأَذَل سَلاَم يُبْصِرُون جَهَنّم لَه عَلَى السّمِيع فَسَوْف مِنْهَا لِلْمُؤْمِنِين أَبْصِر الْمُرْسَلِين الْأَعَزّ الْعَلِيم لَبِئْس الْعَظِيم قِيل أَلا الْمِهَاد لَيُخْرِجَن لٰکِن إِذَا فِي أَوْلِيَاء الْفَوْز بَعْد الْعَمَل الْمُنَافِقِين الْأَرْض الْمَدِينَة الْفَسَاد الْکِتَاب الْکَافِرِين إِلَى الصّالِح يَعْلَمُون رَجَعْنَا يَرْفَعُه يَتّخِذُون

تکرار در هر سال نزول

در حال بارگیری...