روایت:الکافی جلد ۱ ش ۱۳۰۱

آدرس: الكافي، جلد ۱، كِتَابُ الْحُجَّة

احمد بن ادريس عن محمد بن حسان عن علي بن خالد قال محمد و كان زيديا قال :

كُنْتُ‏ بِالْعَسْكَرِ فَبَلَغَنِي أَنَّ هُنَاكَ رَجُلٌ مَحْبُوسٌ أُتِيَ بِهِ مِنْ نَاحِيَةِ اَلشَّامِ‏ مَكْبُولاً وَ قَالُوا إِنَّهُ تَنَبَّأَ قَالَ‏ عَلِيُّ بْنُ خَالِدٍ فَأَتَيْتُ اَلْبَابَ وَ دَارَيْتُ اَلْبَوَّابِينَ وَ اَلْحَجَبَةَ حَتَّى وَصَلْتُ إِلَيْهِ فَإِذَا رَجُلٌ لَهُ فَهْمٌ فَقُلْتُ يَا هَذَا مَا قِصَّتُكَ وَ مَا أَمْرُكَ قَالَ إِنِّي كُنْتُ رَجُلاً بِالشَّامِ‏ أَعْبُدُ اَللَّهَ فِي اَلْمَوْضِعِ اَلَّذِي يُقَالُ لَهُ مَوْضِعُ‏ رَأْسِ اَلْحُسَيْنِ‏ فَبَيْنَا أَنَا فِي عِبَادَتِي إِذْ أَتَانِي شَخْصٌ فَقَالَ لِي قُمْ بِنَا فَقُمْتُ مَعَهُ فَبَيْنَا أَنَا مَعَهُ إِذَا أَنَا فِي‏ مَسْجِدِ اَلْكُوفَةِ فَقَالَ لِي تَعْرِفُ هَذَا اَلْمَسْجِدَ فَقُلْتُ نَعَمْ هَذَا مَسْجِدُ اَلْكُوفَةِ قَالَ فَصَلَّى وَ صَلَّيْتُ مَعَهُ فَبَيْنَا أَنَا مَعَهُ إِذَا أَنَا فِي‏ مَسْجِدِ اَلرَّسُولِ ص‏ بِالْمَدِينَةِ فَسَلَّمَ عَلَى‏ رَسُولِ اَللَّهِ ص‏ وَ سَلَّمْتُ وَ صَلَّى وَ صَلَّيْتُ مَعَهُ وَ صَلَّى عَلَى‏ رَسُولِ اَللَّهِ ص‏ فَبَيْنَا أَنَا مَعَهُ إِذَا أَنَا بِمَكَّةَ فَلَمْ أَزَلْ مَعَهُ حَتَّى قَضَى مَنَاسِكَهُ وَ قَضَيْتُ مَنَاسِكِي مَعَهُ فَبَيْنَا أَنَا مَعَهُ إِذَا أَنَا فِي اَلْمَوْضِعِ اَلَّذِي كُنْتُ أَعْبُدُ اَللَّهَ فِيهِ‏ بِالشَّامِ‏ وَ مَضَى اَلرَّجُلُ فَلَمَّا كَانَ اَلْعَامُ اَلْقَابِلُ إِذَا أَنَا بِهِ فَعَلَ مِثْلَ فِعْلَتِهِ اَلْأُولَى فَلَمَّا فَرَغْنَا مِنْ مَنَاسِكِنَا وَ رَدَّنِي إِلَى‏ اَلشَّامِ‏ وَ هَمَّ بِمُفَارَقَتِي قُلْتُ لَهُ سَأَلْتُكَ بِالْحَقِّ اَلَّذِي أَقْدَرَكَ‏ عَلَى مَا رَأَيْتُ إِلاَّ أَخْبَرْتَنِي مَنْ أَنْتَ فَقَالَ أَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى‏ قَالَ فَتَرَاقَى اَلْخَبَرُ حَتَّى اِنْتَهَى إِلَى‏ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلْمَلِكِ‏ اَلزَّيَّاتِ‏ فَبَعَثَ إِلَيَّ وَ أَخَذَنِي وَ كَبَّلَنِي فِي اَلْحَدِيدِ وَ حَمَلَنِي إِلَى‏ اَلْعِرَاقِ‏ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ فَارْفَعِ اَلْقِصَّةَ إِلَى‏ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اَلْمَلِكِ‏ فَفَعَلَ وَ ذَكَرَ فِي قِصَّتِهِ مَا كَانَ فَوَقَّعَ فِي قِصَّتِهِ قُلْ لِلَّذِي أَخْرَجَكَ مِنَ‏ اَلشَّامِ‏ فِي لَيْلَةٍ إِلَى‏ اَلْكُوفَةِ وَ مِنَ‏ اَلْكُوفَةِ إِلَى‏ اَلْمَدِينَةِ وَ مِنَ‏ اَلْمَدِينَةِ إِلَى‏ مَكَّةَ وَ رَدَّكَ مِنْ‏ مَكَّةَ إِلَى‏ اَلشَّامِ‏ أَنْ يُخْرِجَكَ مِنْ حَبْسِكَ هَذَا قَالَ‏ عَلِيُّ بْنُ خَالِدٍ فَغَمَّنِي ذَلِكَ مِنْ أَمْرِهِ وَ رَقَقْتُ لَهُ وَ أَمَرْتُهُ بِالْعَزَاءِ وَ اَلصَّبْرِ قَالَ ثُمَّ بَكَّرْتُ عَلَيْهِ فَإِذَا اَلْجُنْدُ وَ صَاحِبُ اَلْحَرَسِ‏ وَ صَاحِبُ اَلسِّجْنِ وَ خَلْقُ اَللَّهِ فَقُلْتُ مَا هَذَا فَقَالُوا اَلْمَحْمُولُ مِنَ‏ اَلشَّامِ‏ اَلَّذِي تَنَبَّأَ اُفْتُقِدَ اَلْبَارِحَةَ فَلاَ يُدْرَى أَ خَسَفَتْ بِهِ اَلْأَرْضُ أَوِ اِخْتَطَفَهُ‏ اَلطَّيْرُ

ترجمه

کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۳, ۴۴۳

از محمد بن حسان از على بن خالد (محمد گفته زيدى مذهب بوده است) گويد: من در عسكر بودم (قاموس گفته: عسكر نام سامره است و عسكريين، على بن محمد الرضا و پسرش حسن بدان منسوبند) و به من خبر رسيد كه در اينجا مردى زندانى است كه او را كت بسته از سوى شام آورده‏اند و گفتند او دعوى پيغمبرى كرده است. على بن خالد گويد: من به درِ زندان او آمدم و با دربانان و نگهبانان سازش كردم تا خود را به او رسانيدم و ديدم مردى است با فهم، به او گفتم: اى مرد داستان تو چيست؟ گفت: من مردى بودم در شام و خدا را در جايى به نام محل رأس الحسين (ع) عبادت مى‏كردم، در اين ميان كه مشغول عبادت خود بودم بناگاه شخصى آمد و به من گفت: با ما برخيز، من با او برخاستم، در اين ميان كه با او بودم بناگاه ديدم در مسجد كوفه هستم، به من گفت: اين مسجد را مى‏شناسى؟ گفتم: آرى اين مسجد كوفه است. گويد: نماز خواند و من با او نماز خواندم، در همين ميان كه با او بودم بناگاه در مسجد رسول اندر شدم كه در مدينه است و او بر رسول خدا (ص) سلام داد و من هم سلام دادم و نماز خواند و من هم با او نماز خواندم و صلوات به رسول خدا (ص) فرستاد، در اين ميان كه من با او بودم بناگاه خود را در مكه ديدم و با او بودم تا مناسك را انجام داد و من هم با او مناسك خود را انجام دادم و در اين ميان كه با او بودم بناگاه به همان جا رسيدم كه در آن خدا را عبادت مى‏كردم كه در شام است و آن مرد رفت، و چون سال ديگر رسيد بناگاه من او را ديدم كه همان كار سال اول را كرد و چون از مناسك خود فارغ شديم و مرا به شام برگردانيد و قصد جدا شدن از من كرد، به او گفتم: من از تو به حق كسى كه تو را بر آنچه ديدم توانا كرده است خواهش دارم و سوگند مى‏دهم كه به من خبر دهى چه كسى هستى؟ در پاسخ گفت: من محمد بن على بن موسى هستم، گفت: اين خبر بالا گرفت تا به محمد بن عبد الملك زيّات رسيد (وزير معتصم بوده و پس از وى وزير پسرش واثق، پدر او در بغداد زيت فروش بوده است) و او به دنبال من فرستاد و مرا گرفت و در آهن كند كرد و به عراق آورد. گويد: من به او گفتم: تو داستان خود را به محمد بن عبد الملك بنويس، اين كار را كرد و آنچه شده بود براى او نوشت. محمد بن عبد الملك در زير داستانش نگارش كرد كه به آن كه تو را در يك شب از شام به كوفه و از كوفه به مدينه و از مدينه به مكه برده و از مكه به شام برگردانده بگو از اين زندانت بيرون آورد. على بن خالد گويد: من از اين پيشامد او غمنده شدم و براى او دلم سوخت و او را دستور به تحمل و صبر دادم، گويد: سپس بامداد نزد او رفتم و ديدم لشكريان و رئيس شهربانى و زندانيان و خلق خدا گرد هم فراهم شده‏اند، گفتم: اين وضع چيست؟ گفتند: آنكه از شام آورده بودند و به خود پيغمبرى بسته بود ديشب ناپديد شده است و كسى نداند كه به زمين فرو رفته و يا پرنده‏اى او را ربوده است‏

مصطفوى‏, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۲, ۴۱۳

على بن خالد گويد: محمد كه زيدى مذهب بود، گفت: من در سامرا بودم كه با خبر شدم مردى در اينجا زندانى است كه او را كت بسته از طرف شام آورده‏اند و ميگويند ادعاء نبوت كرده است. على بن خالد گويد: من پشت در زندان رفتم و با دربانان و پاسبانان مهربانى كردم، تا توانستم خود را باو برسانم، او را مردى فهميده ديدم، باو گفتم: اى مرد! داستان تو چيست؟ گفت: من مردى بودم كه در شام جايى كه نامش موضع رأس الحسين است عبادت ميكردم، در آن ميان كه مشغول عبادت بودم شخصى نزد من آمد و گفت: برخيز برويم، من همراه او شدم، ناگاه خود را در مسجد كوفه ديدم، بمن گفت: اين مسجد را ميشناسى؟ گفتم: آرى مسجد كوفه است، پس او نماز گزارد و من هم با او نماز گزاردم در آن هنگام كه همراه او بودم، ناگاه ديدم در مسجد پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله در مدينه ميباشم، او بپيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله سلام داد، منهم سلام دادم و نماز گزارد، منهم با او نماز گزاردم و بر پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله صلوات فرستاد، باز در همان اثناء كه همراه او بودم، خود را در مكه ديدم و پيوسته مناسكش را انجام مى‏داد و منهم همراه او انجام مناسك مى‏كردم كه ناگاه خود را در جايى كه عبادت خدا مى‏كردم در شام ديدم. چون سال آينده شد، باز بيامد و مانند سال گذشته با من رفتار كرد، در آنجا چون از مناسك فارغ شديم و مرا بشام بازگردانيد و خواست از من جدا شود، باو گفتم: تقاضا ميكنم بحق كسى كه ترا بر آنچه من ديدم توانا ساخته كه بمن بگوئى تو كيستى! فرمود؟ من محمد بن على بن موسايم، اينخبر شهرت يافت تا بگوش محمد بن عبد الملك زيات (وزير معتصم كه پدرش روغن زيت فروش بوده) رسيد، او نزد من فرستاد و مرا گرفت و در زنجير كرد و بعراق فرستاد. من باو گفتم: گزارش داستان خود را بمحمد بن عبد الملك برسان، او هم چنان كرد و هر چه واقع شده بود در گزارش خود نوشت، محمد در پاسخ او نوشت: بهمان كسى كه ترا در يك شب از شام بكوفه و از كوفه بمدينه و از مدينه بمكه و از مكه بشام برد، بگو از زندانت خارج كند. على بن خالد گويد: داستان او مرا اندوهگين كرد و بحالش رقت كردم و دلداريش دادم و امر بصبرش نمودم، سپس صبح زود نزدش رفتم، ديدم سربازان و سرپاسبان و زندانبان و خلق اللَّه انجمن كرده‏اند، گفتم چه خبر است؟ گفتند: مرديكه ادعاء نبوت كرده بود و او را از شام آورده بودند، ديشب در زندان گم شده، معلوم نيست بزمين فرو رفته يا پرنده‏ئى او را ربوده است.

محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۲, ۶۸۷

احمد بن ادريس، از محمد بن حسّان، از على بن خالد روايت كرده است- و محمد گفت كه: على بن خالد، زيدى مذهب بود- و روايت اين است كه: على بن خالد گفت كه: من در سرّ من رأى بودم و خبر به من رسيد كه در اينجا مردى محبوس است كه او را از طرف شام آورده‏اند با غُل و زنجير و گفتند كه: او ادّعاى پيغمبرى كرده است. على بن خالد مى‏گويد كه: بر درِ آن مكان آمدم و با دربانان و حاجبان مدارايى نمودم و خوش آمد گفتم، تا آن‏كه به آن مرد رسيدم، ديدم مردى است كه او را فهم بسيارى هست. گفتم كه: اى مرد، قصّه تو چيست، و امر تو چون است و چه كار كرده‏اى؟ گفت: من مردى بودم كه در شام خدا را عبادت مى‏نمودم، در موضعى كه آن را موضع سرِ امام حسين عليه السلام مى‏گويند. در بين اين‏كه من مشغول عبادت خود بودم، ناگاه شخصى به نزد من آمد و گفت: «برخيز و با ما همراه شو». من برخاستم و همراه او شدم و در آن بين كه با او بودم، ناگاه ديدم كه در مسجد كوفه‏ام. به من گفت كه: «اين مسجد را مى‏شناسى؟» گفتم: آرى، اين مسجد كوفه است. آن مرد محبوس مى‏گويد كه: او نماز به جا آورد و من با او نماز كردم، و در بينى كه با او بودم، ديدم كه در مسجد رسول خدا صلى الله عليه و آله در مدينه‏ام، پس بر رسول خدا صلى الله عليه و آله سلام كرد و من سلام كردم و نماز كرد و من با او نماز كردم، و بر رسول خدا صلى الله عليه و آله صلوات فرستاد و در آن بين كه همراه او بودم، ديدم كه در مكّه‏ام. و متّصل با او بودم تا آن‏كه افعال حجّ خود را به جا آورد و من افعال حجّ خويش را همراه او به جا آوردم، و در بين اين‏كه همراه او بودم، ناگاه ديدم كه در موضعى هستم كه خدا را در آن موضع عبادت مى‏كنم در شام و آن مرد رفت و از من در گذشت. پس چون سال آينده شد، ناگاه ديدم كه آن مرد پيدا شد و مثل كار غريب اوّل كه در سال پيش كرده بود، كرد و مرا با خود به آن موضع كه برده بود آورد و چون از افعال حجّ خويش فارغ شديم و مرا به شام برگردانيد، و خواست كه از من جدا شود، گفتم كه: تو را سؤال مى‏كنم به حقّ آن خدايى كه تو را بر آنچه ديدم قدرت داده و دست بر نمى‏دارم، مگر آن‏كه مرا خبر دهى كه تو كيستى؟ فرمود كه: «من محمد بن على بن موسى‏ام». آن مرد محبوس گفت كه: پس اين خبر بلند شد و شهرت كرد تا به محمد بن عبدالملك زيّات كه در شام والى بود رسيد، و به سوى من فرستاد و مرا گرفت و در غُل و زنجير مقيّد گردانيد، و مرا به جانب عراق فرستاد. على بن خالد مى‏گويد كه: من به آن مرد شامى گفتم كه: اين قصّه را به محمد بن عبد الملك بنويس. پس آن مرد چنان كرد و در قصّه خويش آنچه را كه واقع شده بود، ذكر نمود. محمد بن عبدالملك در باب جواب قصّه او فرمانى نوشت كه بگو به آن كسى كه در يك شب تو را از شام بيرون برد به سوى كوفه و از كوفه به سوى مدينه و از مدينه به سوى مكّه و تو را از مكّه به شام برگردانيد، تا تو را از اين حبس بيرون آورد. على بن خالد مى‏گويد كه: چون جواب را خواندم، مرا از حال و كار او غمناك كرد و براى او رقّت كردم و گريستم و او را امر كردم كه خود را تسلّى دهد و صبر كند. على مى‏گويد كه: روز ديگر صبح زود به نزد او رفتم، ديدم كه لشكر و پاسبان و زندانبان و خلق خدا در آنجا جمع شده‏اند، گفتم: چه خبر است و باعث اين اجتماع چيست؟ گفتند: آن مردى كه او را از شام آورده بودند كه ادّعاى پيغمبرى كرده بود، ديشب ناپديد شده و هيچ‏كس نمى‏داند كه آيا خدا او را به زمين فرو برده يا مرغ او را ربوده است؟