الصافات ٣٩

وَ مَا تُجْزَوْنَ‌ إِلاَّ مَا کُنْتُمْ‌ تَعْمَلُونَ‌

کپی متن آیه
وَ مَا تُجْزَوْنَ‌ إِلاَّ مَا کُنْتُمْ‌ تَعْمَلُونَ‌

ترجمه

و جز به آنچه انجام می‌دادید کیفر داده نمی‌شوید،

|و جز در برابر آنچه مى‌كرديد جزا نمى‌يابيد

و جز آنچه مى‌كرديد جزا نمى‌يابيد!

و جز به کردارتان مجازات نمی‌شوید.

و جز آنچه که همواره انجام می دادید، پاداش داده نمی شوید،

جز در برابر اعمالتان كيفر نخواهيد ديد.

و جز بر حسب آنچه کرده‌اید، جزا نمی‌یابید

و جز آنچه مى‌كرديد پاداش داده نشويد.

و جز در برابر کارهائی که می‌کرده‌اید کیفر داده نمی‌شوید.

و جز آنچه می‌کرده‌اید جزا نمی‌یابید!

و کیفر نشوید جز آنچه بودید می‌کردید

And you will be repaid only for what you used to do.

ترتیل:

ترجمه:

الصافات ٣٨	آیه ٣٩	الصافات ٤٠
سوره : سوره الصافات نزول : ٣ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٧ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مَا تُجْزَوْنَ ...»: (نگا: یس / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ‌ لِلْفُقَرَاءِ وَ... (۱)

تفسیر

---

• آيات ۱۲ - ۷۰ سوره صافّات
• حكايت انکار و استهزاء معاد، توسط مشرکان
• مراد از محشور شدن کافران با ازواج خود، در دوزخ چیست؟
• وجه تعبير به «هدايت»، در راندن کافران به سوی جحیم
• کافران در قیامت، از چه چیز بازخواست می شوند؟
• جایگاه ویژه و مقام والای «مُخلَصین»، در بهشت برین
• توصيف شراب بهشتى و حوريانى كه براى «مُخلَصين» آماده مى شود
• گفتگوى اهل بهشت، با يكديگر
• توصیف شجرۀ «زقّوم»، و عذاب های دوزخ
• بحث روايتى

---

• تفسیر آیات

تفسیر نور (محسن قرائتی)

---

وَ ما تُجْزَوْنَ إِلَّا ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ «39» إِلَّا عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ «40»

و جز آن چه انجام داده‌ايد، كيفر نمى‌بينيد. مگر بندگان خالص شده‌ى خدا (كه از كيفر بر كنارند).

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

---

وَ ما تُجْزَوْنَ إِلاَّ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (39)

وَ ما تُجْزَوْنَ‌: و جزا داده نشويد، إِلَّا ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ‌: مگر آنچه بوديد كه مى‌كرديد، يعنى پاداش شما بر وفق اعمال و بر قدر اعمال شماست.

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

---

فَحَقَّ عَلَيْنا قَوْلُ رَبِّنا إِنَّا لَذائِقُونَ (31) فَأَغْوَيْناكُمْ إِنَّا كُنَّا غاوِينَ (32) فَإِنَّهُمْ يَوْمَئِذٍ فِي الْعَذابِ مُشْتَرِكُونَ (33) إِنَّا كَذلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ (34) إِنَّهُمْ كانُوا إِذا قِيلَ لَهُمْ لا إِلهَ إِلاَّ اللَّهُ يَسْتَكْبِرُونَ (35)

وَ يَقُولُونَ أَ إِنَّا لَتارِكُوا آلِهَتِنا لِشاعِرٍ مَجْنُونٍ (36) بَلْ جاءَ بِالْحَقِّ وَ صَدَّقَ الْمُرْسَلِينَ (37) إِنَّكُمْ لَذائِقُوا الْعَذابِ الْأَلِيمِ (38) وَ ما تُجْزَوْنَ إِلاَّ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (39) إِلاَّ عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ (40)

ترجمه‌

پس لازم شد بر ما وعده پروردگار ما همانا ما چشندگانيم‌

پس گمراه كرديم شما را همانا ما بوديم گمراهان‌

پس بدرستيكه آنها در چنين روز در عذاب شريكانند

همانا ما اين چنين رفتار ميكنيم با گناهكاران‌

بدرستيكه آنها بودند كه وقتى گفته ميشد بآنها نيست معبودى جز خداوند تكبّر و سركشى مينمودند

و ميگفتند آيا همانا ما ترك‌كنندگان باشيم خدايان خود را براى شاعرى ديوانه‌

نه چنين است بلكه آورد دين حقّ را و تصديق نمود پيمبران را

همانا شما هر آينه چشندگان عذاب دردناكيد

و جزا داده نميشويد جز آنچه بوديد كه ميكرديد

مگر بندگان خدا كه خالص شدگانند.

تفسير

بعد از معارضه گمراه‌شدگان با گمراه كنندگان كه در آيات سابقه ذكر شد گمراه كنندگان اوّلا اقرار نموده‌اند كه ما مستحق عذاب شديم و لازم شد كه بچشيم طعم آتش جهنّم را كه خداوند قول داده بود بكفار بچشاند و ثانيا اعتراف كرده‌اند كه ما گمراه‌شدگان را گمراه نموديم چون خودمان گمراه بوديم خواستيم آنها را هم مثل خودمان كنيم تا امثال ما در دنيا كم نباشند ولى خدا بآنها عقل داده بود نبايد گوش بحرف ما بدهند بايد بعقل خودشان رجوع نمايند و دريابند بطلان قول ما را و خدا فرموده هر دو دسته امروز با يكديگر در عذاب شريكند نهايت آنكه گمراه كنندگان بيشتر براى گناه گمراه شدن و گمراه كردن و بعدا خدا ميفرمايد ما كلّيّه گناهكاران را باين نحو مجازات ميكنيم كه عذر غير موجّه آنها را نمى‌پذيريم چه رسد بمشركين مكّه چون آنها اشخاصى بودند كه وقتى پيغمبر صلى اللّه عليه و اله بآنها فرمود بگوئيد لا اله الا اللّه رستگار شويد تكبّر و سركشى و تعصّب بيجا و عناد و لجاج وادار نمود آنها را كه بگويند آيا ما دست از بتها و معبودهاى خود و پدرانمان برداريم بقول يكنفر شاعر ديوانه با آنكه ديده بودند معجزات او را و او دين حق ثابت محقّق بادلّه و براهين عقليّه آورده بود و تصديق نموده بود انبياء سابق را بقول و بوجود خود و كتابش چون منطبق بودند با معرّفى ايشان از آندو در كتب خودشان و بطريقه‌اش كه دعوت بتوحيد نمود چنانچه انبياء عليهم السلام مينمودند و از اعاظم ايشان حضرت ابراهيم و اسمعيل عليهما السلام جدّ اعلاى اينها بودند كه مؤسّس توحيد در عالم شدند و اين ناخلفان‌

---

جلد 4 صفحه 430

مشرك شدند پس ميگوئيم بايد بچشيد عذاب اليم آتش دائم جهنّم را و دم نزنيد اين جزاى اعمال شما است كه مرتكب شديد نه زيادتر از آن چون خداوند زياده از ميزان استحقاق جزا نميدهد مگر به بندگان خالص شده از لوث معاصى كه بفضل خود بآنها زيادتر از ميزان استحقاق هم جزاء ميدهد و بنابراين استثناء متّصل و مستثنا مفهوم از كلام است يا خطاب بعموم بندگان ميباشد و محتمل است منقطع باشد يعنى شما معذّب خواهيد بود ليكن بندگانيكه خالص نمودند وجود خود و نيّات خودشان را براى عبادت و اطاعت خدايا خدا ايشانرا موفّق بخلوص نيّت فرموده براى خود مثاب و مأجورند بتفصيلى كه بيايد انشاء اللّه تعالى.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

---

وَ ما تُجزَون‌َ إِلاّ ما كُنتُم‌ تَعمَلُون‌َ (39)

و جزاء داده‌ نميشويد مگر آنچه‌ ‌که‌ بوديد عمل‌ ميكرديد.

سرتاسر قرآن‌ فرياد ميزند ‌که‌ خداوند ذره‌اي‌ ظلم‌ نميكند زيرا عادل‌ ‌است‌ و زائد ‌بر‌ استحقاق‌ عذاب‌ نميفرمايد وَ ما ظَلَمناهُم‌ وَ لكِن‌ ظَلَمُوا أَنفُسَهُم‌ هود آيه 103 وَ ما ظَلَمناهُم‌ وَ لكِن‌ كانُوا أَنفُسَهُم‌ يَظلِمُون‌َ نحل‌ آيه 119 وَ ما ظَلَمناهُم‌ وَ لكِن‌ كانُوا هُم‌ُ الظّالِمِين‌َ زخرف‌ آيه 76 إِن‌َّ اللّه‌َ لا يَظلِم‌ُ مِثقال‌َ ذَرَّةٍ نساء آيه 44 إِن‌َّ اللّه‌َ لا يَظلِم‌ُ النّاس‌َ شَيئاً وَ لكِن‌َّ النّاس‌َ أَنفُسَهُم‌ يَظلِمُون‌َ يونس‌ آيه 45 وَ لا يَظلِم‌ُ رَبُّك‌َ أَحَداً كهف‌ آيه 47 و ‌غير‌ ‌ذلک‌ ‌من‌ الآيات‌ و بالجمله‌ زائد ‌بر‌ استحقاق‌ عذاب‌ نميفرمايد بلكه‌ بسا ‌از‌ بسياري‌ عفو ميفرمايد مثل‌ عصات‌ مؤمنين‌ ‌که‌ ميفرمايد وَ ما أَصابَكُم‌ مِن‌ مُصِيبَةٍ فَبِما كَسَبَت‌ أَيدِيكُم‌ وَ يَعفُوا عَن‌ كَثِيرٍ شوري‌ آيه 29 بلي‌ ‌در‌ طرف‌ مثوبات‌ و اعمال‌ صالحه‌ بسا اضعاف‌ مضاعف‌ خداوند اجر ميدهد مَن‌ جاءَ بِالحَسَنَةِ فَلَه‌ُ عَشرُ أَمثالِها وَ مَن‌ جاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلا يُجزي‌ إِلّا مِثلَها وَ هُم‌ لا يُظلَمُون‌َ انعام‌ آيه 161 انسان‌ بايد ‌در‌ دنيا ‌خود‌ ‌را‌ باين‌ امراض‌ و ‌اينکه‌ معاصي‌ مبتلا نكند و ‌اگر‌ مبتلا شد ‌تا‌ ‌در‌ دنيا ‌است‌ معالجه‌ كند بتوبه‌ و انابه‌ ‌که‌ ميفرمايد إِنَّمَا التَّوبَةُ عَلَي‌ اللّه‌ِ لِلَّذِين‌َ يَعمَلُون‌َ السُّوءَ بِجَهالَةٍ ثُم‌َّ يَتُوبُون‌َ مِن‌ قَرِيب‌ٍ وَ لَيسَت‌ِ التَّوبَةُ لِلَّذِين‌َ يَعمَلُون‌َ السَّيِّئات‌ِ حَتّي‌ إِذا حَضَرَ أَحَدَهُم‌ُ المَوت‌ُ قال‌َ إِنِّي‌ تُبت‌ُ الآن‌َ وَ لَا الَّذِين‌َ يَمُوتُون‌َ وَ هُم‌ كُفّارٌ أُولئِك‌َ أَعتَدنا لَهُم‌ عَذاباً أَلِيماً نساء آيه 21 و 22 و باعمال‌ صالحه‌ ‌که‌ ميفرمايد إِن‌َّ‌-‌ الحَسَنات‌ِ يُذهِبن‌َ السَّيِّئات‌ِ هود آيه 116 و بتوسلات‌.

برگزیده تفسیر نمونه

---

]

(آیه 39)- ولی گمان نکنید که خداوند انتقامجو است و می‌خواهد انتقام

ج4، ص140

پیامبرش را از شما بگیرد چنین نیست شما «جز به آنچه انجام می‌دادید کیفر داده نمی‌شوید» (وَ ما تُجْزَوْنَ إِلَّا ما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ).

در حقیقت همان اعمال شماست که در برابر شما مجسم می‌شود و با شما می‌ماند و شما را شکنجه و آزار می‌دهد.

---

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - عذاب دردناک مشرکان و کافران مستکبر در دوزخ، تجسم اعمال خود آنان و متناسب با رفتار ایشان است. (لذائقوا العذاب الألیم . و ما تجزون إلاّ ما کنتم تعملون) آیه شریفه، در واقع پاسخ سؤالى است که از آیه قبل برمى آید و آن این که: چرا عذاب مشرکان مستکبر، عذابى دردناک است و آیا این عذاب عادلانه است؟

۲ - عذاب دردناک دوزخ، کیفرى عادلانه و متناسب با رفتار شرک آلود و استکبار در برابر حق (العذاب الألیم . و ما تجزون إلاّ ما کنتم تعملون)

۳ - مجازات هاى الهى در قیامت، عادلانه و متناسب با اعمال و رفتار خود انسان هااست. (و ما تجزون إلاّ ما کنتم تعملون)

۴ - مشرکان و کافران، مخاطبان شریعت و مکلف به فروع دین اند.* (و ما تجزون إلاّ ما کنتم تعملون) تأکید خداوند بر مجازات کافران و مشرکان متناسب با رفتارشان، گویاى این حقیقت است که آنان نیز همچون مؤمنان و معتقدان به اصول دین، مخاطبان شریعت و مکلف به فروع دین هستند.

موضوعات مرتبط

• استکبار: کیفر استکبار ۲
• جهنم: موجبات جهنم ۲
• حق: کیفر حق ناپذیرى ۲
• خدا: عدالت خدا ۳; کیفرهاى خدا ۳
• شرک: کیفر شرک ۲
• عذاب: عذاب دردناک ۱; مراتب عذاب ۱
• عمل: تجسم عمل ۱
• کافران: تکلیف کافران ۴; عذاب اخروى کافران ۱
• کیفر: تناسب کیفر با گناه ۱، ۲، ۳; عدالت در کیفر ۲
• مستکبران: عذاب اخروى مستکبران ۱
• مشرکان: تکلیف مشرکان ۴; عذاب اخروى مشرکان ۱
• نظام کیفرى :۱، ۳