جَان

آیات شامل این کلمه

«جانّ» از همان «جنّ» به معناى موجود ناپیدا است; زیرا مارهاى کوچک و باریک غالباً به صورت مخفیانه و ناپیدا در لابلاى علف ها و شیارهاى باریک زمین، حرکت مى کنند و خود را مخفى مى دارند.

ریشه کلمه

• جنن‌ (۲۰۱ بار)

قاموس قرآن

[رحمن:39] جانّ هفت بار در قرآن آمده است دو دفعه درباره عصاى موسى و پنج بار در مقابل انسان و انس. در قاموس و اقرب گويد: جانّ اسم جمع جنّ است. لذا هر دو يكى اند. دقّت در قرآن نشان مى‏دهد كه آن دو غير هم نيستند زيرا جانّ و انس مقابل هم آمده‏اند انس يك نوع بيش نيست هكذا جانّ و جنّ فرق همان است كه گفته شد مثلا فرموده [اسراء:88] و نيز آمده [رحمن:56] على هذا آنچه در مجمع و كشّاف و نهايه و غيره آمده: جتنّ پدر جنّ است و آنچه راغب گفته: جانّ نوعى از جنّ، مدرك صحيحى ندارد. درباره عصاى موسى آمده [نمل:10] قصص 31 . در اقرب الموارد گويد: جاّن مار سفيد و سياه چشمى است بى آزار اغلب در خانه‏ها يافت مى‏شود عبارت قاموس نيز چنين است و فقط قيد (سفيد) را ندارد، صحاح مطلق مار و مجمع مار كوچك گفته و علت اين تسميه شايد مخفى بودن آن باشد معناى آيه اين است چون آن را ديد مانند مار مى‏كند برگشت گريزان. ناگفته نماند درباره عصاى موسى كه در طور هنگام بعثت مبدّل به مار شد يك دفعه حيّة و دو دفعه جاّن نقل شده است مثل [طه:20] مى‏دانيم كه حيّة، مار كوچك و يا مار معمولى است. ولى هنگام نشان دادن معجزه در پيش فرعون ثعبان گفته شده كه به معنى اژدها است مثل [اعراف:107]، [شعراء:32]، اين دو چگونه جمع مى‏شود؟ به نظر نگارنده: هنگام بعثت مار شدن كافى بود زيرا همين لازم بود كه موسى متوّجه اين حقيقت بشود ولى در نزد فرعون براى ارعاب و اتمام حجّت لازم بود كه به اژدها مبدل شود مخصوصاً موقع بلعيدن ابزار ساحران. مجمع البيان و الميزان معتقد است كه موقع بعثت نيز عصا به اژدها مبدّل شده و در سوره نمل و شعراء كه جاّن نقل شده نظر به حركت آن است نه بزرگى جثّه‏اش آنجا كه فرمود «رَأَها تَهْتَزُّ كَاَنَّها جانٌّ»عصا در اهتراز به جانّ تشبيه شده و گرنه در واقع اژدها بود. نا گفته نماند در سوره طه چنانكه گذشت «حيّة» آمده است و از اهتراز و غيره خبرى نيست و اگر موقع وحى اژدها بود لازم بود گفته شود «فَاِذا هِىَ ثُعبانٌ» چنانكه در اعراف و شعراء هست. على هذا آنچه ما گفتيم مقرون به صحّت است و در سوره نمل و قصص اگر جانّ مشبه به واقع شود تشبيه شى‏ء بنفسه لازم نمى‏آيد زيرا ضمير «كَاَنَّها» به عصا راجع است .

کلمات نزدیک مکانی

وَ لا فَبِأَي آلاَء رَبّکُمَا تُکَذّبَان لَم إِنْس کَأَنّهَا وَلّى مُدْبِرا تَهْتَزّ رَآهَا قَبْلَهُم فَلَمّا يَطْمِثْهُن يُعَقّب عَصَاک يَا أَلْق مُتّکِئِين کَأَنّهُن يُعْرَف الْيَاقُوت عَلَى الْمُجْرِمُون ذَنْبِه مُوسَى رَفْرَف عَن بِسِيمَاهُم يُسْأَل الْحَکِيم الطّرْف أَن قَاصِرَات أَقْبِل فَيَوْمَئِذ فِيهِن تَخَف

تکرار در هر سال نزول

در حال بارگیری...