الأحزاب ٦٨

رَبَّنَا آتِهِمْ‌ ضِعْفَيْنِ‌ مِنَ‌ الْعَذَابِ‌ وَ الْعَنْهُمْ‌ لَعْناً کَبِيراً

کپی متن آیه
رَبَّنَا آتِهِمْ‌ ضِعْفَيْنِ‌ مِنَ‌ الْعَذَابِ‌ وَ الْعَنْهُمْ‌ لَعْناً کَبِيراً

ترجمه

پروردگارا! آنان را از عذاب، دو چندان ده و آنها را لعن بزرگی فرما!»

|پروردگارا! آنها را دو چندان عذاب ده و لعنتشان كن، لعنتى بزرگ

«پروردگارا، آنان را دو چندان عذاب ده و لعنتشان كن لعنتى بزرگ.»

و تو ای خدا عذاب آنان را (سخت و) مضاعف ساز و به لعن و غضب بزرگ و شدید گرفتارشان گردان.

پروردگارا! آنان را از عذاب دو چندان ده، و کاملاً از رحمتت دورشان ساز.

اى پروردگار ما، عذابشان را دو چندان كن و به لعنت بزرگى گرفتارشان ساز.

پروردگار را به آنان دوچندان [سهم‌] از عذاب بده و عظیم لعنتشان کن‌

پروردگارا، آنان را از عذاب دو چندان ده- زيرا هم گمراه بودند و هم گمراه‌كننده- و آنها را لعنت كن لعنتى بزرگ.

پروردگارا! آنان را دو چندان عذاب کن، و ایشان را کاملاً از رحمت خود به دور دار (و کمترین ترحّمی بدیشان منما).

«پروردگارمان! آنان را دو چندان عذاب بده و لعنتشان کن، لعنتی بزرگ.»

پروردگارا بدیشان دو برابر فرما از عذاب و لعن کن ایشان را لعنی بزرگ‌

Lord, give them double the punishment, and curse them with a great curse.”

ترتیل:

ترجمه:

الأحزاب ٦٧	آیه ٦٨	الأحزاب ٦٩
سوره : سوره الأحزاب نزول : ٥ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٩ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«ضِعْفَیْنِ»: دو چندان. چرا که گمراه بوده‌اند و گمراه کرده‌اند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

قَالَ‌ ادْخُلُوا فِي‌ أُمَمٍ‌ قَدْ... (۶) وَ بَرَزُوا لِلَّهِ‌ جَمِيعاً فَقَالَ‌... (۳)

يَقْدُمُ‌ قَوْمَهُ‌ يَوْمَ‌... (۰) وَ يَوْمَ‌ يَعَضُ‌ الظَّالِمُ‌ عَلَى‌... (۰)

تفسیر

---

• آيات ۶۳ - ۷۳، سوره احزاب
• وصف حال كافران در عذاب قيامت و عذر آوردنشان به اينكه ما بزرگان خود را پيروىكرديم و گمراه شديم
• توضيحى درباره اينكه صلاح اعمال و غفران ذنوب را نتيجه و فرع بر((قول سديد)) آورد
• بررسى احتمالات مختلف در مراد از امانتى كه به انسان به وديعه سپرده شده است
• بيان اينكه مراد از اين امانت ولايت الهى و كمال در اعتقاد وعمل حق است و مقصود از حمل انسان دارا بودن صلاحيت و استعداد مى باشد
• پاسخ به ين پرسش كه چراى خداى حكيم و عليم چنين بار سنگينى را بر انسان ظلوم وجهول بار كرد
• معناى عرضه امانت به آسمانها و زمين و وصف انسانحامل آن به ظلوم و جهول
• اقوال مختلف مفسرين در تفسير آيه : ((انا عرضناالاءمانة ...)) و مراد از امانت و عرض آن
• بحث روايتى
• روايات و اقوالى درباره مقصود از اذيت بنىاسرائيل به موسى (عليه السلام ) در ذيل آيه : ((لا تكونوا كالذين آذوا موسى عليهالسلام ...))
• دو روايت درباره امانتى كه خدا عرضه كرد
• توضيحى درباره اينكه مقصود از آن امانت ، ولايت اميرالمؤ منين (عليه السلام ) است

---

• تفسیر آیات

تفسیر نور (محسن قرائتی)

---

تفسير نور(10جلدى)    ج‌7    408     سوره الأحزاب، آيه 68 ..... ص : 408

رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذابِ وَ الْعَنْهُمْ لَعْناً كَبِيراً «68»

پروردگارا! آنان را عذاب دو چندان ده و به لعنتى بزرگ لعنت كن.

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

---

رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذابِ وَ الْعَنْهُمْ لَعْناً كَبِيراً (68)

رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذابِ‌: پروردگارا بده ايشان را دو برابر از عذابى كه به ما داده‌اى، زيرا كه آنها هم ضالّ بودند هم مضلّ، وَ الْعَنْهُمْ لَعْناً كَبِيراً: و لعنت كن و دور فرما آنها را از رحمت خود لعنت و راندنى بزرگ، يعنى اشدّ و اعظم لعن باشد، مراد آنكه ايشان را طردى فرما كه از آن بازگشتى نباشد.

تنبيه: آيه شريفه شآمت عاقبت امر تابعين و متبوعين اهل ضلالت را بيان فرمايد كه هر دو دسته ملعون و گرفتارند به عذاب و در آنحال چون تابعين مشاهده كنند عذاب را كه به سبب متابعت رؤسا و بزرگان و فريب آنان بوده، اقرار به گمراهى خود و دعا كنند تضاعف عذاب و لعنت را براى آنان.

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

---

يَسْئَلُكَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِ قُلْ إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ اللَّهِ وَ ما يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيباً (63) إِنَّ اللَّهَ لَعَنَ الْكافِرِينَ وَ أَعَدَّ لَهُمْ سَعِيراً (64) خالِدِينَ فِيها أَبَداً لا يَجِدُونَ وَلِيًّا وَ لا نَصِيراً (65) يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ يَقُولُونَ يا لَيْتَنا أَطَعْنَا اللَّهَ وَ أَطَعْنَا الرَّسُولا (66) وَ قالُوا رَبَّنا إِنَّا أَطَعْنا سادَتَنا وَ كُبَراءَنا فَأَضَلُّونَا السَّبِيلا (67)

رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذابِ وَ الْعَنْهُمْ لَعْناً كَبِيراً (68) يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ آذَوْا مُوسى‌ فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قالُوا وَ كانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِيهاً (69)

ترجمه‌

ميپرسند از تو مردمان از قيامت بگو جز اين نيست كه علمش نزد خدا است و چه چيز آگاه ميكند تو را شايد قيامت نزديك باشد

همانا خداوند دور كرده از رحمتش كافران را و آماده كرده برايشان آتش سوزان را

جاودانيانند در آن هميشه نمى‌يابند دوستى و نه ياورى‌

روز كه زير و رو شود روى‌هاشان در آتش ميگويند اى كاش ما اطاعت كرده بوديم خدا و اطاعت كرده بوديم پيغمبر را

و گويند پروردگارا همانا ما اطاعت كرديم رئيسهامان و بزرگانمان را پس گم كردند ما را از راه‌

پروردگارا بده بآنها دو چندان از عذاب و دور كن از رحمت آنها را دور كردنى بزرگ‌اى‌

كسانيكه ايمان آورديد مباشيد مانند آنها كه آزار كردند موسى را پس مبرّى نمود او را خدا از آنچه گفتند و بود نزد خدا گرامى.

تفسير

علم بوقت رسيدن قيامت مخصوص بخدا است و نبايد كسى از آن مطّلع شود و كفّاريكه ميخواستند پيغمبر صلى اللّه عليه و اله را بهر قسم ميتوانند آزار كنند مكرّر از وقت رسيدن قيامت سؤال مينمودند لذا خداوند دستور فرموده در جواب آنها بفرمايد خدا ميداند قيامت كى برپا ميشود و تو از كجا ميدانى شايد نزديك باشد آمدن آن و از ما يدريك ببعد ممكن است جزء جوابى باشد كه پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلم بايد بآنها بدهد و ممكن است خطاب به پيغمبر باشد تا آنها بدانند كه پيغمبر نميشود بداند چه رسد بآنها و براى تسليت خاطر حضرت و تهديد آنها فرموده خداوند كافران را از رحمت خود دور و آماده فرموده براى آنها آتش مشتعل جهنّم را كه هميشه در آن مخلّد خواهند بود و آنجا دوستى ندارند كه به دردشان برسد و ياورى نيابند كه با آنها كمكى نمايد در آنروز صورتهاشان مانند گوشتى كه بسيخ ميكشند براى كباب و زير و رو ميكنند تا عمل آيد در آتش جهنم از جانبى بجانبى منتقل و زرد و سرخ و سياه ميگردد و آرزو ميكنند

---

جلد 4 صفحه 343

اى كاش ما اطاعت خدا و پيغمبر را مينموديم و براى عذرخواهى ميگويند پروردگارا ما بصرافت طبع خودمان كافر نشديم و انبياء و اولياء را آزار ننموديم ما در دنيا زير دست رؤساء و بزرگتران خودمان بوديم آنها ما را وادار بكفر و ضلالت و گمراهى نمودند و بالقاء شبهات و انواع وساوس ما را از راه راست باز داشتند پروردگارا آنها را دو برابر ما عذاب فرما يكى براى كارهاى بد خودشان يكى براى كارهاى بد ما كه بدستور آنها بوده و دور فرما آنانرا از رحمت خود دو برابر دورى ما يا دورى بى‌نهايتى و اخيرا خطاب باهل ايمان فرموده كه شما مانند بنى اسرائيل كه بانواع مختلفه حضرت موسى را آزار مينمودند نباشيد و نسبت‌هاى ناروا باو ميدادند از قبيل نداشتن آلت رجوليّت يا عنّين بودن يا مبتلا بودن بامراض جسمى چون در انظار مردم غسل نميفرمود يا آنكه او هارون را كشته يا با زنى زنا نموده كه در روايات مختلفه ذكر شده و خداوند او را از همه آن عيوب و افعال زشت منزّه و مبرّى فرمود بظاهر نمودن بدن آنحضرت براى آنها و زنده شدن هارون و اقرار بموت طبيعى و رسوا شدن تهمت زنندگان در ساير تهمتها چنانچه مبرّى فرمود ساحت مقدّس حبيبش را در موضوع زينب و شوهرش زيد بن حارثه و نسبت جنون و سحر و امثال اينها كه گذشت و بود موسى على نبيّنا و آله و عليه السلام نزد خدا موجّه و مقرّب و مستجاب الدّعوه كه هر چه ميخواست باو عطا ميفرمود و ساداتنا بالف بجاى سادتنا و كثيرا با ثاء مثلّثه بجاى كبيرا نيز قرائت شده است.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

---

وَ قالُوا رَبَّنا إِنّا أَطَعنا سادَتَنا وَ كُبَراءَنا فَأَضَلُّونَا السَّبِيلا (67) رَبَّنا آتِهِم‌ ضِعفَين‌ِ مِن‌َ العَذاب‌ِ وَ العَنهُم‌ لَعناً كَبِيراً (68)

و گفتند پروردگار ‌ما بدرستي‌ ‌که‌ ‌ما اطاعت‌ كرديم‌ رؤساء ‌خود‌ ‌را‌ و بزرگان‌ ‌خود‌ ‌را‌ ‌پس‌ ‌آنها‌ ‌ما ‌را‌ گمراه‌ كردند ‌از‌ راه‌ حق‌ و طريق‌ مستقيم‌. پروردگار ‌ما بآنها بده‌ دو برابر عذاب‌ و دور ‌از‌ رحمت‌ ‌خود‌ و مورد لعن‌ ‌خود‌ قرار ده‌ لعن‌ بسيار بزرگي‌.

اقول‌: دعايي‌ ‌که‌ ميتوان‌ ‌گفت‌ ‌که‌ ‌از‌ اهل‌ جهنم‌ و عذاب‌ مستجاب‌ ميشود همين‌ دعاء ‌است‌ ‌که‌ بزرگان‌ و پيشوايان‌ ‌آنها‌ و رؤساء ‌آنها‌ دو نحوه‌ عذاب‌ دارند يكي‌ ‌براي‌ ضلالت‌ ‌خود‌ و يكي‌ ‌براي‌ اضلال‌ ديگران‌ بلكه‌ ‌هر‌ چه‌ اتباع‌ ‌آنها‌ زيادتر باشند عذاب‌ اينها زيادتر ميگردد زيرا عذاب‌ اضلال‌ ‌هر‌ يك‌ يك‌ ‌آنها‌ ‌را‌ دارند «و ‌اينکه‌ رشته‌ سر دراز دارد» ‌تا‌ زمان‌ ظهور حضرت‌ بقيه‌ اللّه‌ ‌پس‌ مثل‌ نمرود و شداد و فرعون‌ و اولي‌ و دومي‌ و و و چه‌ اندازه‌ عذاب‌ دارند جز خداوند متعال‌ كسي‌ نميتواند درك‌ كند و تصور كند.

وَ قالُوا رَبَّنا إِنّا أَطَعنا سادَتَنا وَ كُبَراءَنا كأنه‌ ‌اينکه‌ كلام‌ عذر خواهيست‌ ‌که‌ ‌ما تقصير نداريم‌ اينها ‌ما ‌را‌ ‌به‌ ضلالت‌ انداختند لكن‌ ‌اينکه‌ عذر پذيرفته‌ نيست‌ زيرا آنچه‌ پيغمبران‌ و هاديان‌ دين‌ و علماء ‌براي‌ ‌شما‌ حجت‌ ‌را‌ تمام‌ كردند گفتيد إِنّا وَجَدنا آباءَنا عَلي‌ أُمَّةٍ وَ إِنّا عَلي‌ آثارِهِم‌ مُقتَدُون‌َ (زخرف‌ ‌آيه‌ 23) ‌ يا ‌ گفتيد عَلي‌ آثارِهِم‌ مُهتَدُون‌َ (زخرف‌ ‌آيه‌ 22) بلكه‌ بشتاب‌ رفتيد بطرف‌ ‌آنها‌ چنانچه‌ ميفرمايد إِنَّهُم‌ أَلفَوا آباءَهُم‌ ضالِّين‌َ فَهُم‌ عَلي‌ آثارِهِم‌ يُهرَعُون‌َ (صافات‌ ‌آيه‌ 69 و 70).

جلد 14 - صفحه 534

فَأَضَلُّونَا السَّبِيلَا درست‌ ‌است‌ ‌آنها‌ ‌شما‌ ‌را‌ اضلال‌ كردند اما ‌شما‌ ‌هم‌ ‌از‌ ‌آنها‌ پذيرفتيد و اطاعت‌ كرديد ‌آنها‌ ‌را‌ و گوش‌ ‌به‌ فرمايشات‌ پيشوايان‌ دين‌ نداديد بلكه‌ ‌شما‌ ‌هم‌ ‌در‌ عذاب‌ ‌آنها‌ شركت‌ كرديد ‌اگر‌ دور ‌آنها‌ ‌را‌ نگرفته‌ بوديد ‌آنها‌ ‌هم‌ نميتوانستند ‌اينکه‌ اندازه‌ فساد و ظلم‌ كنند ‌اگر‌ دور خلفاء بني‌ اميه‌ و بني‌ العباس‌ ‌را‌ نگرفته‌ بوديد كجا ميتوانستند ‌اينکه‌ اندازه‌ ظلم‌ ‌به‌ اهل‌ بيت‌ ‌رسول‌ اللّه‌ كنند ‌اگر‌ اطاعت‌ رؤساء كفر ‌را‌ نكرده‌ بودند كجا ميتوانستند ‌به‌ انبياء ‌اينکه‌ اندازه‌ اذيت‌ و جسارت‌ كنند ‌شما‌ و ‌آنها‌ دست‌ بهم‌ داديد و كرديد آنچه‌ كرديد.

رَبَّنا آتِهِم‌ ضِعفَين‌ِ مِن‌َ العَذاب‌ِ خداوند جواب‌ ‌شما‌ ‌را‌ ميدهد قال‌َ لِكُل‌ٍّ ضِعف‌ٌ وَ لكِن‌ لا تَعلَمُون‌َ (اعراف‌ ‌آيه‌ 38) ‌شما‌ كمك‌ بآنها داديد و سبب‌ شديد ‌در‌ واقع‌ فاعل‌ بالتسبيب‌ بوديد و ‌آنها‌ سبب‌ شدند ‌که‌ ‌شما‌ كرديد آنچه‌ كرديد.

فَإِنَّهُم‌ يَومَئِذٍ فِي‌ العَذاب‌ِ مُشتَرِكُون‌َ (صافات‌ ‌آيه‌ 33) وَ لَن‌ يَنفَعَكُم‌ُ اليَوم‌َ إِذ ظَلَمتُم‌ أَنَّكُم‌ فِي‌ العَذاب‌ِ مُشتَرِكُون‌َ (زخرف‌ ‌آيه‌ 39).

وَ العَنهُم‌ لَعناً كَبِيراً تمام‌ ‌شما‌ مورد لعن‌ كبير هستيد لعن‌ ‌خدا‌ و ملائكه‌ و انبياء و اولياء و مؤمنين‌ إِن‌َّ الَّذِين‌َ كَفَرُوا وَ ماتُوا وَ هُم‌ كُفّارٌ أُولئِك‌َ عَلَيهِم‌ لَعنَةُ اللّه‌ِ وَ المَلائِكَةِ وَ النّاس‌ِ أَجمَعِين‌َ (بقره‌ ‌آيه‌ 161).

برگزیده تفسیر نمونه

---

]

(آیه 68)- در اینجا این دوزخیان گمراه به هیجان می‌آیند و مجازات شدید گمراه کنندگان خود را از خدا می‌خواهند و می‌گویند: «پروردگارا! آنها را دو چندان عذاب کن» عذابی بر گمراهیشان و عذابی بر گمراه کردن ما! (رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَیْنِ مِنَ الْعَذابِ).

«و آنها را لعن کن لعن بزرگی»! (وَ الْعَنْهُمْ لَعْناً کَبِیراً).

مسلما آنها مستحق عذاب و لعن هستند ولی «عذاب مضاعف» و «لعن کبیر» به خاطر تلاش و کوششی است که برای گمراه کردن دیگران داشته‌اند.

---

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - درخواست کافرانِ پیرو در قیامت، از خداوند براى دو برابر کردن عذاب رهبران گمراهگرشان. (یوم تقلّب وجوههم ... و قالوا ربّنا إنّا أطعنا سادتنا ... ربّنا ءاتهم ضعفین من العذاب)

۲ - کافرانِ پیرو در قیامت، به ربوبیت خداوند اعتراف مى کنند. (و قالوا ... ربّنا)

۳ - کافران در قیامت، در مى یابند که منشأ عذاب، خداوند است. (ربّنا ءاتهم ضعفین من العذاب)

۴ - گمراه سازان به خاطر گمراه ساز بودن شان، عذاب دیگرى هم دارند. (ربّنا ءاتهم ضعفین من العذاب) دو عذابِ مورد نظر در آیه - چنان که مفسران نیز گفته اند - براى دو چیز است: یکى گمراهى کافران و دیگرى گمراه سازى آنان. گفتنى است که چون درخواست کافران پیرو براى عذاب رهبران رو نشده است، مى توان نکته فوق را به دست آورد.

۵ - ربوبیت خداوند، مقتضاى استدعا به درگاه او است. (ربّنا ءاتهم)

۶ - کافران پیرو، از خداوند، خواهانِ مورد لعن فراوان قرار دادن رهبران گمراه سازشان، خواهند بود. (و قالوا ... ربّنا ... و العنهم لعنًا کبیرًا) «کبیر» صفت مفعول مطلق «إلْعَن» است. در آیه، این واژه به معناى «شدت» و مراد از آن، کثرت و زیادت است.

موضوعات مرتبط

• اضلالگران: کیفر اضلالگران ۴
• اقرار: اقرار به ربوبیت خدا ۲
• خدا: آثار ربوبیت خدا ۵
• دعا: زمینه دعا ۵
• رهبران: عذاب رهبران گمراهى ۱; لعن بر رهبران ۶
• عذاب: درخواست عذاب مضاعف ۱; منشأ عذاب ۳
• قیامت: ظهور حقایق در قیامت ۳
• کافران: اقرار اخروى کافران ۲; خواسته هاى اخروى کافران ۱; خواسته هاى اخروى کافران پیرو ۶; کافران در قیامت ۲، ۳