الصّبْح

آیات شامل این کلمه

ریشه کلمه

• صبح‌ (۴۵ بار)

قاموس قرآن

به عقيده راغب صبح و صباح هر دو اول روز و وقت پيدا شدن سرخى آفتاب در افق است. ولى اقرب صباح را اول روز و صبح را فجر يا اول روز گفته قاموس نيز و احتمال مى‏دهد. صحاح فقط فجر است. به نظر مى‏آيد قول دوم درست‏تر باشد تا صبح و صباح مترادف نباشد [هود:81]، [مدثر:34]. قسم به صبح آنگاه كه اشكار شود [تكوير:18]. سوگند به صبح آنگاه كه وسعت گيرد. [صافات:177]. چون عذاب به ساحت و محيطشان نازل گردد روز انذار شدگان نا گوار خواهد بود. اين لفظ در قرآن فقط يكبار آمده است. اصباح:به كسر اول مصدر است به معنى صبح نيز آمده (اقرب (مجمع) [انعام:96]. و آن در آيه به معنى صبح است. معنى: شكافنده صبح است و شب را محل سكون و آرامش قرار داد. اين نيز در قرآن يكبار آمده است. بعضى آن را اصباح به فتح اول خوانده‏اند كه جمع صبح است. مصبح: اسم فاعل است يعنى‏آن كه وارد وقت صبح مى‏شود [حجر:83]. آنگاه كه وارد صيح مى‏شدند صيحه آنها را گرفت. مصباح: اسم آلت است به معنى چراغ. [نور:35] و جمع آن مصابيح است [فصّلت:12]. به نظرم علت اين تسميه آن است كه چراغ شب تاريك را با نور خود نظير صبح مى‏كند. اصبَحَ: ارز افعال مقاربه است. به معنى صار (گرديد) مثل [مائده:30]. يعنى: او را كشت و از زيانكاران گرديد. [كهف:45]. تمام موارد اين صيغه در قرآن به معنى صار و گرديدن است مگر بعضى از قبيل «حينَ تُمْسُونَ وَ حينَ تَصْبِحُونَ» كه به معنى داخل شدن در صباح است. ايضاً صيغه‏هاى اسم فاعل آن نحو [قلم:17]. * [ملك:5]، [فصّلت:12]. بنابر آنچه در «رجوم» گذشت مراد از مصابيح تيرهاى شهاب و سنگهاى سرگردان فضا هستند كه در اثر تماس با گازهاى جوّى مشتعل شده و از بين مى‏روند. منظور از آنها نه نجوم است و نه كواكب.

• ال

کلمات نزدیک مکانی

وَ إِذَا أَ لَيْس فَلَمّا بِقَرِيب مَوْعِدَهُم الصّبْح اللّيْل إِن جَاء إِنّه أَصَابَهُم أَمْرُنَا أَدْبَر عَسْعَس مَا جَعَلْنَا إِنّهَا أَسْفَر إِذ تَنَفّس لَإِحْدَى مُصِيبُهَا لَقَوْل نَذِيرا رَسُول الْکُنّس الْقَمَر الْکُبَر عَالِيَهَا ذِي کَرِيم الْجَوَار لِلْبَشَر سَافِلَهَا امْرَأَتَک إِلاّ أَحَد

تکرار در هر سال نزول

در حال بارگیری...