۱۷٬۰۰۸
ویرایش
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
==معناى مكر «سيّئ»، که جز به اهل آن نمى رسد == | ==معناى مكر «سيّئ»، که جز به اهل آن نمى رسد == | ||
«'''وَ لا يَحِيقُ المَكرُ السَّیّئُ إلّا بِأهلِهِ'''» - يعنى: مكر بد نازل نمى شود و نمى رسد مگر به صاحبش، و در غير از خود او مستقر نمى شود. براى اين كه هرچند مكر بد، بسا مى شود كه به شخص مكر شده صدمه اى وارد مى آورد، وليكن چيزى نمى گذرد كه از او زايل مى شود و دوام نمى آورد، ولى اثر زشت آن، بدان جهت كه «مكر سيّئ» است، در نفس مكر كننده باقى مى ماند، و چيزى نمى گذرد كه آن اثر ظاهر گشته، گريبانش را مى گيرد و به خاطر آن مجازات مى شود. حال يا در دنيا و يا در آخرت. و به همين جهت، در مجمع البيان، آيه شريفه را تفسير كرده به اين كه: كيفر «مكر سيّئ»، جز به مرتكبش نمى رسد. | «'''وَ لا يَحِيقُ المَكرُ السَّیّئُ إلّا بِأهلِهِ'''» - يعنى: مكر بد نازل نمى شود و نمى رسد مگر به صاحبش، و در غير از خود او مستقر نمى شود. براى اين كه هرچند مكر بد، بسا مى شود كه به شخص مكر شده صدمه اى وارد مى آورد، وليكن چيزى نمى گذرد كه از او زايل مى شود و دوام نمى آورد، ولى اثر زشت آن، بدان جهت كه «مكر سيّئ» است، در نفس مكر كننده باقى مى ماند، و چيزى نمى گذرد كه آن اثر ظاهر گشته، گريبانش را مى گيرد و به خاطر آن مجازات مى شود. حال يا در دنيا و يا در آخرت. | ||
و به همين جهت، در مجمع البيان، آيه شريفه را تفسير كرده به اين كه: كيفر «مكر سيّئ»، جز به مرتكبش نمى رسد. | |||
و اين آيه شرىفه، كلامى است از باب مَثَل. نظير اين جمله كه قرآن كريم فرموده: «إنّمَا بَغيُكُم عَلَى أنفُسِكُم». و نيز فرموده: «وَ مَن نَكَثَ فَإنّمَا يَنكُثُ عَلى نَفسِهِ». | و اين آيه شرىفه، كلامى است از باب مَثَل. نظير اين جمله كه قرآن كريم فرموده: «إنّمَا بَغيُكُم عَلَى أنفُسِكُم». و نيز فرموده: «وَ مَن نَكَثَ فَإنّمَا يَنكُثُ عَلى نَفسِهِ». | ||
خط ۳۶: | خط ۳۸: | ||
«'''فَهَل يَنظُرُونَ إلّا سُنّةَ الأوّلِين'''» - «نظر» و «انتظار»، هر دو به معناى توقع است و «فاء»، براى تفريع و نتيجه است، كه جمله را از ماقبل نتيجه گيرى مى كند. و استفهام در آن انكارى است، و معنايش اين است كه: و چون مكر سيّئ مى كنند، و مكر سيّئ جز به صاحبش بر نمى گردد، پس مكاران، جز سنت جارى در امم گذشته، كه همان عذاب الهى نازل بر مكاران است، كه اثر مكر و تكذيبشان به آيات خدا بود، انتظار ديگرى را نمى كشند. | «'''فَهَل يَنظُرُونَ إلّا سُنّةَ الأوّلِين'''» - «نظر» و «انتظار»، هر دو به معناى توقع است و «فاء»، براى تفريع و نتيجه است، كه جمله را از ماقبل نتيجه گيرى مى كند. و استفهام در آن انكارى است، و معنايش اين است كه: و چون مكر سيّئ مى كنند، و مكر سيّئ جز به صاحبش بر نمى گردد، پس مكاران، جز سنت جارى در امم گذشته، كه همان عذاب الهى نازل بر مكاران است، كه اثر مكر و تكذيبشان به آيات خدا بود، انتظار ديگرى را نمى كشند. | ||
«'''فَلَن تَجِدَ لِسُنَّةِ اللّهِ تَبدِيلاً وَ لَن تَجِدَ لِسُنّةِ اللّهِ تَحوِيلاً'''» - «تبديل سنت خدا»، به اين است كه: عذاب خدا را بردارند، و به جايش عافيت و نعمت بگذارند، و «تحويل سنت»، عبارت از اين است كه: عذاب فلان قوم را كه مستحق آن مى باشند، به سوى قومى ديگر برگردانند، و سنت خدا، نه تبديل مى پذيرد و نه تحويل. براى اين كه خداى تعالى، بر صراط مستقيم است. حكم او نه تبعيض دارد و نه استثناء. همچنان كه خداى تعالى، مشركان مورد نظر آيه را در جنگ بدر به عذاب خود گرفت، و همگى را كشت. و خطاب در آيه، به رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم»، و يا به عموم شنوندگان است. | «'''فَلَن تَجِدَ لِسُنَّةِ اللّهِ تَبدِيلاً وَ لَن تَجِدَ لِسُنّةِ اللّهِ تَحوِيلاً'''» - «تبديل سنت خدا»، به اين است كه: عذاب خدا را بردارند، و به جايش عافيت و نعمت بگذارند، و «تحويل سنت»، عبارت از اين است كه: عذاب فلان قوم را كه مستحق آن مى باشند، به سوى قومى ديگر برگردانند، و سنت خدا، نه تبديل مى پذيرد و نه تحويل. | ||
براى اين كه خداى تعالى، بر صراط مستقيم است. حكم او نه تبعيض دارد و نه استثناء. همچنان كه خداى تعالى، مشركان مورد نظر آيه را در جنگ بدر به عذاب خود گرفت، و همگى را كشت. و خطاب در آيه، به رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم»، و يا به عموم شنوندگان است. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۸۴ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۸۴ </center> | ||
«'''أَوَلَمْ يَسِيرُوا فى الاَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْف كانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَ كانُوا أَشدَّ مِنهُمْ قُوَّةً'''»: | «'''أَوَلَمْ يَسِيرُوا فى الاَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْف كانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَ كانُوا أَشدَّ مِنهُمْ قُوَّةً'''»: |
ویرایش