گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱۷ بخش۲۸: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:


<span id='link234'><span>
<span id='link234'><span>
==محتواى كلى سوره مباركه زمر و زمينه نزول آن ==
==محتواى كلى سوره مباركه «زمر» ==
از خلال آيات اين سوره برمى آيد كه مشركين معاصر رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم ) از آن جناب درخواست كرده اند كه از دعوتش به سوى توحيد و از تعرض به خدايان ايشان صرف نظر كند، و گر نه نفرين خدايان گريبانش را خواهد گرفت .  
از خلال آيات اين سوره بر مى آيد كه مشركان معاصر رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم»، از آن جناب درخواست كرده اند كه از دعوتش به سوى توحيد و از تعرض به خدايان ايشان صرف نظر كند، و گرنه نفرين خدايان گريبانش را خواهد گرفت.  


در پاسخ آنان اين سوره كه به وجهى قرين سوره ((ص (( است ، نازل شده و به آن جناب تاءكيد كرده كه دين خود را خالص براى خداى سبحان كند، و اعتنايى به خدايان مشركين نكند، و علاوه بر آن به مشركين اعلام نمايد كه ماءمور به توحيد و اخلاص دين است ، توحيد و اخلاصى كه آيات و ادله وحى و عقل همه بر آن تواتر دارند. و لذا مى بينيم خداى سبحان در خلال سوره چند نوبت كلام را متوجه اين مساءله مى سازد.  
در پاسخ آنان، اين سوره كه به وجهى قرين سوره «ص» است، نازل شده و به آن جناب تأكيد كرده كه دين خود را خالص براى خداى سبحان كند، و اعتنايى به خدايان مشركان نكند. و علاوه بر آن، به مشركان اعلام نمايد كه مأمور به توحيد و اخلاص دين است. توحيد و اخلاصى كه آيات و ادلۀ وحى و عقل، همه بر آن تواتر دارند. و لذا مى بينيم خداى سبحان، در خلال سوره، چند نوبت كلام را متوجه اين مسأله مى سازد.  


مثلا در آغاز سوره مى فرمايد: ((فاعبد اللّه مخلصا له الدين (( و باز در آيه بعدى مى فرمايد: ((الا لله الدين الخالص (( سپس در وسط سوره دوباره به اين مساءله بر مى گردد و مى فرمايد: ((قل انى امرت ان اعبد اللّه مخلصا له الدين (( و باز در آيه ۱۴ مى فرمايد: ((قل اللّه اعبد مخلصا له دينى (( و در آيه ۱۵ مى فرمايد: ((فاعبدوا ما شئتم من دونه ((.
مثلا در آغاز سوره مى فرمايد: «فاعبُدِ اللّهَ مُخلِصاً لَهُ الدّين». و باز در آيه بعدى مى فرمايد: «ألا لِلهِ الدّينُ الخَالِص». سپس در وسط سوره، دوباره به اين مسأله بر مى گردد و مى فرمايد: «قُل إنّى أُمِرتُ أن أعبُدَ اللّهَ مُخلِصاً لَهُ الدّين». و باز در آيه ۱۴ مى فرمايد: «قُل اللّه أعبُدُ مُخلِصاً لَهُ دِينى». و در آيه ۱۵ مى فرمايد: «فَاعبُدُوا مَا شِئتُم مِن دُونِه».


آنگاه در آيه ۳۰ اعلام مى دارد كه : ((انك ميت و انهم ميتون ...(( و در آيه ۳۶ مى پرسد: ((اليس اللّه بكاف عبده و يخوفونك بالّذين من دونه (( و در آيه ۳۹ تهديد مى كند به اينكه : ((قل يا قوم اعملوا على مكانتكم انى عامل (( و در آيه ۶۴ مى فرمايد: ((قل افغير اللّه تامرونى اعبد ايها الجاهلون (( و همچنين اشارات ديگرى كه همه دلالت بر اين دارد كه مشركين از آن جناب خواسته بودند دست از دعوت به توحيد بردارد.
آنگاه در آيه ۳۰ اعلام مى دارد كه: «إنّكَ مَيّتٌ وَ إنّهُم مَيّتُون...»، و در آيه ۳۶ مى پرسد: «ألَيسَ اللّهُ بِكَافٍّ عَبدَهُ وَ يُخَوّفُونَكَ بِالّذِينَ مِن دُونِه». و در آيه ۳۹ تهديد مى كند به اين كه: «قُل يَا قَومِ اعمَلُوا عَلَى مَكَانَتِكُم إنّى عَامِلٌ». و در آيه ۶۴ مى فرمايد: «قُل أفَغَير اللّهِ تَأمُرُونّى أعبُدُ أيّهَا الجَاهِلُون». و همچنين، اشارات ديگرى كه همه دلالت بر اين دارد كه مشركان، از آن جناب خواسته بودند دست از دعوت به توحيد بردارد.


آنگاه به استدلال بر يكتايى خدا در ربوبيت و الوهيت پرداخته ، هم از طريق وحى و هم از طريق برهان عقلى ، و هم از راه مقايسه بين مؤ منين و مشركين ، آن را اثبات مى كند.
آنگاه به استدلال بر يكتايى خدا در ربوبيت و الوهيت پرداخته، هم از طريق وحى و هم از طريق برهان عقلى، و هم از راه مقايسه بين مؤمنان و مشركان، آن را اثبات مى كند.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۳۵۴ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۳۵۴ </center>
و مقايسه مزبور مقايسه اى لطيف است . چند نوبت مؤ منين را به بهترين اوصاف ستوده ، و به پاداشهايى كه به زودى در آخرت دارند بشارت مى دهد. و هر جا سخن از مشركين به ميان آورده - علاوه بر وبال اعمالشان ، كه در دنيا گريبانشان را مى گيرد، وبالى نظير آن وبالها كه به ساير امتهاى گذشته به كيفر تكذيب آيات خدا رسيد، و آن عبارت بود از خوارى در دنيا كه البته عذاب آخرت قابل مقايسه با آن نيست - ايشان را به خسران و عذاب آخرت بشارت مى دهد.
و مقايسه مزبور مقايسه اى لطيف است. چند نوبت، مؤمنان را به بهترين اوصاف ستوده، و به پاداش هايى كه به زودى در آخرت دارند، بشارت مى دهد. و هرجا سخن از مشركان به ميان آورده - علاوه بر وبال اعمالشان، كه در دنيا گريبانشان را مى گيرد، وبالى نظير آن وبال ها كه به ساير امت هاى گذشته به كيفر تكذيب آيات خدا رسيد، و آن عبارت بود از خوارى در دنيا، كه البته عذاب آخرت قابل مقايسه با آن نيست - ايشان را به خسران و عذاب آخرت بشارت مى دهد.


و به همين منظور در اين سوره - و مخصوصا در آخرش - روز قيامت را به روشنترين اوصافش وصف كرده ، و در همين جا سوره را خاتمه داده است .
و به همين منظور، در اين سوره - و مخصوصا در آخرش - روز قيامت را به روشن ترين اوصافش، وصف كرده، و در همين جا، سوره را خاتمه داده است.


و اين سوره به شهادت سياق آياتش در مكه نازل شده ، و چنين به نظر مى رسد كه يك دفعه نازل شده باشد، چون آيات آن بسيار به هم مربوط و متصل است .
و اين سوره، به شهادت سياق آياتش در مكه نازل شده، و چنين به نظر مى رسد كه يك دفعه نازل شده باشد. چون آيات آن، بسيار به هم مربوط و متصل است.


و اين ده آيه كه ما از اول آن آورديم ، هم از طريق وحى دعوت مى كند. و هم از طريق حجتهاى عقلى ، و نخست روى سخن را متوجه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم ) مى كند.
و اين ده آيه كه ما از اول آن آورديم، هم از طريق وحى دعوت مى كند و هم از طريق حجت هاى عقلى، و نخست روى سخن را متوجه رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم» مى كند.


«'''تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الحَْكِيمِ'''»:
«'''تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الحَْكِيمِ'''»:


كلمه ((تنزيل الكتاب (( خبر است براى مبتدايى كه حذف شده . و كلمه ((تنزيل (( مصدر به معناى مفعول است ، در نتيجه اضافه اين مصدر به كلمه ((كتاب (( اضافه صفت به موصوف خودش است . و كلمه ((من اللّه (( متعلق به تنزيل است . در نتيجه معناى آيه چنين مى شود: اين كتابى است نازل شده از طرف خداى عزيز حكيم .
كلمۀ «تَنزِيلُ الكِتَاب»، خبر است براى مبتدايى كه حذف شده. و كلمۀ «تَنزِيل»، مصدر به معناى مفعول است. در نتيجه، اضافۀ اين مصدر به كلمۀ «كتاب»، اضافۀ صفت به موصوف خودش است. و كلمه «مِنَ اللّه»، متعلق به «تنزيل» است. در نتيجه معناى آيه چنين مى شود: اين كتابى است نازل شده، از طرف خداى عزيز حكيم.


ولى بعضى از مفسرين كلمه ((تنزيل الكتاب (( را مبتدا و كلمه ((من اللّه (( را خبر آن گرفته اند. و بعيد نيست وجه اول به ذهن نزديك تر باشد.
ولى بعضى از مفسران، كلمۀ «تَنزِيلُ الكِتاب» را مبتدا و كلمۀ «مِنَ اللّه» را، خبر آن گرفته اند. و بعيد نيست وجه اول، به ذهن نزديك تر باشد.
<span id='link235'><span>
<span id='link235'><span>


==اشاره به معناى انزال و تنزيل قرآن كريم ==
==اشاره به معناى «إنزال» و «تنزيل» قرآن كريم ==
«'''إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَيْك الْكتَاب بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مخْلِصاً لَّهُ الدِّينَ'''»:
«'''إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَيْك الْكتَاب بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مخْلِصاً لَّهُ الدِّينَ'''»:


۱۶٬۳۳۸

ویرایش