۱۶٬۳۳۸
ویرایش
خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
«وَ الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ'''»: | «وَ الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ'''»: | ||
بعضى گفته اند: مراد از | بعضى گفته اند: مراد از «بَيت مَعمُور»، كعبه مشرّفه است. چون كعبه اولين خانه اى بود كه براى عبادت مردم بنا شد، و همواره از اولين روز بنايش تا كنون، آباد و معمور بوده است. همچنان كه قرآن كريم، درباره اش مى فرمايد: «إنّ أوّلَ بَيتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِى بِبَكّةَ مُبَارَكاً وَ هُدىً لِلعَالَمِينَ». | ||
ولى | ولى در روايات وارده آمده كه: «بيت معمور»، خانه اى است در آسمان، برابر كعبه، كه محل زيارت ملائكه است. | ||
و اگر | و اگر كلمۀ «كتاب» در اين آيه نكره و بدون الف و لام آمده، براى اين است كه اشاره كند به اين كه چنين كتابى، بى نياز از تعريف است، و اين قسم نكره آوردن، خود نوعى تعريف و مستلزم آن است. | ||
«'''وَ | «'''وَ السّقْفِ الْمَرْفُوع'''»: | ||
منظور از | منظور از «سقف برافراشته»، آسمان است. | ||
«'''وَ الْبَحْرِ المَْسجُورِ'''»: | «'''وَ الْبَحْرِ المَْسجُورِ'''»: | ||
راغب، در مفردات مى گويد: كلمه «سجر» - كه «مسجور» از آن گرفته شده - به معناى شعله ور كردن و تيز كردن آتش است. | |||
ولى صاحب مجمع البيان گفته: «مسجور، به معناى مملو است. مثلا وقتى گفته مى شود: سَجرتُ الّتنُّورَ»، معنايش اين است كه من تنور را پر از آتش كردم». | |||
بعضى هم گفته اند: مراد از | و آيه شريفه به هر دو معنا تفسير شده. مؤيد معناى اول، آيه «وَ إذَا البِحَارُ سُجِرَت'» است، و در حديث آمده كه: در روز قيامت، درياها آتشى افروخته مى شوند. | ||
بعضى هم گفته اند: مراد از «بَحر مَسجُور»، دريايى است كه آبش خشك شده و در بسترش آتش افروخته مى شود. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۷ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۷ </center> | ||
إِنَّ | «'''إِنَّ عَذَابَ رَبِّك لَوَقِعٌ * مَّا لَهُ مِن دَافِعٍ'''»: | ||
اين آيه، جواب سوگند سابق است، و مراد از عذابى كه از واقع شدنش خبر مى دهد، عذاب روز قيامت است. همان عذابى كه كفار تكذيب كنندۀ آيات خداى را، به آن تهديد مى كرد. همچنان كه آيه بعدى هم به آن اشاره مى كند و مى فرمايد: روزى كه آسمان به سرعت به حركت در مى آيد. و جملۀ «مَا لَهُ مِن دَافِع»، دلالت دارد بر اين كه اين عذاب از امورى است كه قضايش رانده شده و گريزى از وقوعش نيست. همچنان كه در جاى ديگر، همين معنا آمده، مى فرمايد: «وَ أنّ السّاعَةَ آتِيَةٌ لَا رَيبَ فِيهَا وَ أنَّ اللّهَ يَبعَثُ مَن فِى القُبُور». | |||
«'''عَذابَ رَبّكَ '''» - اگر عذاب را به ربّ رسول خدا «صلى اللّه عليه و آله و سلم» نسبت داده و فرموده است: «عذاب پروردگارت»، با اين مى توانست بفرمايد: «عَذَاب اللّه - عذاب خدا»، براى این است که رسول خدا «صلى اللّه عليه و آله و سلم» را عليه آن هايى كه دعوتش را تكذيب كردند، تأييد نمايد و آن جناب را دلگرم كند كه پروردگارش، در چنين روزى خوارش نمى سازد، و بى ياورش نمى گذارد. همچنان كه همين مضمون را در جاى ديگر آورده، مى فرمايد: «يَومَ لَا يُخزِى اللّهُ النّبِىّ وَ الّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ». | |||
«''' | «'''يَوْمَ تَمُورُ السّمَاءُ مَوْراً * وَ تَسِيرُ الْجِبَالُ سيراً'''»: | ||
كلمۀ «يَوم»، ظرف است براى جملۀ «إنّ عَذَابَ رَبّكَ لَوَاقِع»، مى فرمايد: عذاب مذكور در چنين روزى و در چنين ظرفى محقق مى شود. | |||
معناى جملۀ «تَمُورُ السِماء...» در وصف روز قيامت | |||
معناى | و كلمۀ «مور» - به طورى كه در مجمع البيان آمده - به معناى تردد و آمد و رفت چيزى چون دود است، همچنان كه دود در فضا مى پيچد و آمد و شد مى كند تا از بين برود. | ||
و | راغب هم، قريب به اين معنا را بيان كرده و گفته: «به معناى جريان سريع است». | ||
به هرحال در اين آيه شريفه، اشاره اى است به درهم پيچيده شدن عالَم آسمان ها، كه در آيه شريفه «إذَا السّمَاءُ انفَطَرَت وَ إذَا الكَوَاكِبُ انتَثَرَت»، و آيه شريفه «يَومَ نَطوِى السّمَاءُ كَطَىّ السّجِلّ لِلكُتُب»، و آيه «وَ السّماوُاتِ مُطوِيّاتٌ بِيَمِينِهِ» نيز آمده. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۸ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۸ </center> | ||
همچنان كه جمله | همچنان كه جمله «وَ تَسِيرُ الجِبَالُ سَيراً»، اشاره است به آن زلزله عظيمى كه قبل از قيام قيامت در زمين رُخ مى دهد، و قرآن كريم، در چند جا از آن ياد كرده. مانند آيه شريفه: «إذَا رُجّتِ الأرضُ رَجّاً وَ بُسّتِ الجِبَالُ بَسّاً فَكَانَت هَبَاءً مُنبَثّاً»، و آيه «وَ سُيّرَتِ الجِبَالُ فَكَانَت سَرَاباً». | ||
<span id='link6'><span> | <span id='link6'><span> | ||
ویرایش