تفسیر:المیزان جلد۱۹ بخش۴۰: تفاوت میان نسخه‌ها

<span id='link355'><span>

در آغاز سوره، نخست خطاب را متوجه رسول خدا «صلى اللّه عليه و آله و سلم» مى كند، چون اوست كه به سوى امت فرستاده شده و پيشواى امت است. پس مى شود مطالب مربوط به همه امت را به شخص او خطاب كرد، و اين گونه خطاب ها در استعمال شايع است. خطابى است مخصوص بزرگ قوم، و مقدم بر همه آنان، ولى منظور عموم پيروان و زيردستان اوست. پس ديگر وجه و دليلى ندارد كه مثل بعضى از مفسران بگوييم: تقدير آيه «يا أيّهَا النّبِىّ قُل لأمّتِكَ إذَا طَلّقتُمُ النّسَاء» است. يعنى اى پيامبر! به امتت بگو كه وقتى زنان را طلاق داديد، چنين و چنان كنيد.

و منظور از اين دستور، نگه دارى زن است. چون زن در اين مدت، حق نفقه و سكنا را دارد، و همسرش بايد مخارجش را بدهد، و نمى تواند از خانه بيرونش كند. البته حقى هم شوهر به او دارد و آن، اين است كه مى تواند به طلاق خود رجوع نموده، زندگى با او رااز سر گيرد.

و جمله «وَ لا يَخرُجنَ» نهى از بيرون رفتن خود زنان از خانه است، همچنان كه جمله قبلى، نهى شوهران بود از بيرون كردن آنان.

و مراد از اين كه فرمود: «امساك و نگهدارى زن به طور معروف باشد»، اين است كه اگر شوهر خواست برگردد، و از جدايى با زن صرفنظر كند، بايد كه از آن به بعد با او نيكوكارى نموده، حقوقى را كه خدا براى زن بر مرد واجب كرده، رعايت نمايد. و مراد از «مفارقت به نحو معروف» هم، اين است كه حقوق شرعيه زن را احترام بگذارد. پس تقدير كلام چنين مى شود: «فَأمسِكُوهُنّ بِمَعرُوفٍ مِنَ الشّرعِ أو فَارِقُوهُنّ بِمَعرِوفٍ مِنَ الشِرعِ».

«'''ذَلِكُم يُوعَظُ بِهِ مَن كَانَ يُؤمِنُ بِاللّه وَ اليَوم الآخِر'''» - كلمه «ذَلِكَ» اشاره به مطالب قبل است. مى فرمايد: اين امر به تقوا و پرهيز از خدا، و اقامه شهادت براى خدا، و اين نهى از تعدى درباره حدود الهى كه گفتيم چنين و چنان است. ممكن هم هست بگوييم اشاره است به همه مطالب گذشته. چه احكامى كه بيان شد، و چه امر به تقوا و به اخلاص در شهادت و نهى از تعدّى در حدود خدا. مى فرمايد: همه اين ها مطالبى است كه مؤمنان به وسيله آن ها موعظه مى شوند، به حق ركون نموده، از باطل دل كنده مى شوند، و اين تعبير در عين حال اشاره اى هم به اين معنا دارد كه اعراض از اين احكام، و يا تغيير دادن آن خارج شدن از ايمان است.