۱۶٬۸۸۹
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۱۹ بخش۴۲: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
←مقصود از تحريم پيامبر«ص»، آنچه را كه خدا برايش حلال كرده
| خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
==مقصود از تحريم پيامبر«ص»، آنچه را كه خدا برايش حلال كرده== | ==مقصود از تحريم پيامبر«ص»، آنچه را كه خدا برايش حلال كرده== | ||
يَا أَيهَا النَّبىُّ لِمَ | «'''يَا أَيهَا النَّبىُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَك تَبْتَغِى مَرْضات أَزْوَاجِك وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ'''»: | ||
خطابى است آميخته با | خطابى است آميخته با عتاب، كه چرا آن جناب پاره اى از حلال هاى خدا را بر خود حرام كرده ، ولى تصريح نكرده كه آنچه حرام كرده چيست و قصه چه بوده؟ چيزى كه هست، جملۀ «آيا خشنودى همسرانت را مى خواهى»، اشاره دارد بر اين كه آنچه آن جناب بر خود حرام كرده، عملى از اعمال حلال بوده، كه رسول خدا «صلى اللّه عليه و آله و سلم» آن را انجام مى داده، و بعضى از همسرانش از آن عمل ناراضى بوده، آن جناب را در مضيقه قرار مى دادند و اذيت مى كرده اند، تا آن جناب ناگزير شده سوگند بخورد كه ديگر آن عمل را انجام ندهد. | ||
پس اگر در | پس اگر در جملۀ «يَا أيّهَا النّبِىّ»، خطاب را متوجه آن جناب بدان جهت كه نبى است كرده، و نه بدان جهت كه رسول است، دلالت دارد كه مسأله مورد عتاب، مسأله شخصى آن جناب بوده، نه مسأله اى كه جزو رسالت هاى او براى مردم باشد. و معلوم است كه وقتى صحيح و مناسب بود بفرمايد: | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۵۵۳ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۵۵۳ </center> | ||
«يَا أيّهَا الرّسُولُ»، كه مسأله مورد بحث مربوط به يكى از رسالت هاى آن جناب باشد. | |||
و مراد از | و مراد از «تحريم» در جملۀ «لِمَ تُحَرّمَ مَا أحَلّ اللّهُ لَكَ»، تحريم از طرف خدا نبوده، بلكه تحريم به وسيله نذر و سوگند بوده. آيه بعدى هم بر اين معنا دلالت دارد. چون در آن جا سخن از سوگند كرده، مى فرمايد: «قَد فَرَضَ اللّهُ لَكُم تَحِلّةَ أيمَانكُم»، معلوم مى شود آن جناب با سوگند، آن حلال را بر خود حرام كرده. چون خاصيت سوگند همين است كه وقتى به عملى متعلق شود، آن را واجب مى كند، و چون به ترك عملى متعلق شود، آن عمل را حرام مى سازد. پس معلوم مى شود آن جناب سوگند به ترك آن عمل خورده، و آن عمل را بر خود حرام كرده، اما حرام به وسيله سوگند. | ||
آرى منظور از | آرى منظور از تحريم، چنين تحريمى است. نه اين كه حرمت آن عمل را براى شخص خودش تشريع كرده باشد. چون پيغمبر نمى تواند چيزى را كه خدا حلالش كرده، بر خود و يا بر همه تحريم كند، و چنين اختيارى ندارد. | ||
«''' | «'''تَبتَغِى مَرضَاتِ أزوَاجِكَ '''» - يعنى تو با اين تحريم، مى خواهى رضاى زنان خود را به دست بياورى. و اين جمله، بَدَل است از جملۀ «لِمَ تُحَرّمَ». ممكن هم هست حال از فاعل آن باشد، و اين جمله خود قرينه اى است بر اين كه عتاب مذكور در حقيقت متوجه زنان آن حضرت است، نه خود او. و جملۀ «إن تَتُوبَا إلَى اللّه فَقَد صَغَت قُلُوبُكُمَا...»، و نيز جملۀ «وَ اللّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ» اين معنا را تأييد مى كند. | ||
قَدْ فَرَض اللَّهُ لَكمْ تحِلَّةَ | «'''قَدْ فَرَض اللَّهُ لَكمْ تحِلَّةَ أَيْمَانِكُمْ وَ اللَّهُ مَوْلَاکُم وَ هُوَ الْعَلِيمُ الحَْكِيمُ'''»: | ||
راغب گفته : هر جا كلمه «'''فرض '''» در مورد رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) در قرآن آمده ، و با حرف «'''على '''» متعدى شده ، دلالت دارد بر وجوب آن عمل بر همه امت ، كه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) هم داخل آنان است ، و هر جا اين كلمه در مورد آن جناب به وسيله حرف «'''لام '''» آمده ، دلالت دارد بر اينكه آن عمل براى آن جناب ممنوع و حرام نيست ، مثلا وقتى مى بينيم فرموده : «'''ما كان على النبى من حرج فيما فرض اللّه له '''»، و يا فرموده : «'''قد فرض الله لكم تحله ايمانكم '''»، بايد بفهميم كه آن جناب در اين موارد منعى ندارد. | راغب گفته : هر جا كلمه «'''فرض '''» در مورد رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) در قرآن آمده ، و با حرف «'''على '''» متعدى شده ، دلالت دارد بر وجوب آن عمل بر همه امت ، كه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) هم داخل آنان است ، و هر جا اين كلمه در مورد آن جناب به وسيله حرف «'''لام '''» آمده ، دلالت دارد بر اينكه آن عمل براى آن جناب ممنوع و حرام نيست ، مثلا وقتى مى بينيم فرموده : «'''ما كان على النبى من حرج فيما فرض اللّه له '''»، و يا فرموده : «'''قد فرض الله لكم تحله ايمانكم '''»، بايد بفهميم كه آن جناب در اين موارد منعى ندارد. | ||
