۱۷٬۲۴۷
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۱۶ بخش۱۳: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
←وصف مؤمنين زبانى كه ايمان عاريتى دارند
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==وصف مؤمنين زبانى كه ايمان عاريتى دارند == | ==وصف مؤمنين زبانى كه ايمان عاريتى دارند == | ||
وَ مِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ ءَامَنَّا بِاللَّهِ فَإِذَا أُوذِى فى اللَّهِ جَعَلَ فِتْنَةَ النَّاسِ كَعَذَابِ اللَّهِ ... | «'''وَ مِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ ءَامَنَّا بِاللَّهِ فَإِذَا أُوذِى فى اللَّهِ جَعَلَ فِتْنَةَ النَّاسِ كَعَذَابِ اللَّهِ ...'''»: | ||
افرادى كه ايمان عاريتى دارند، از آنجايى كه ايمانشان مقيد به عافيت و سلامتى ، و تا حد ضرر و اذيت نديدن از آن است ، لذا قرآن كريم ايمانشان را به طور مطلق ايمان نخواند، و نفرمود: ((و من الناس من يومن بالله - بعضى از مردمند كه به خدا ايمان مى آورند(( بلكه فرمود: بعضى از مردمند كه مى گويند ايمان آورديم | افرادى كه ايمان عاريتى دارند، از آنجايى كه ايمانشان مقيد به عافيت و سلامتى ، و تا حد ضرر و اذيت نديدن از آن است ، لذا قرآن كريم ايمانشان را به طور مطلق ايمان نخواند، و نفرمود: ((و من الناس من يومن بالله - بعضى از مردمند كه به خدا ايمان مى آورند(( بلكه فرمود: بعضى از مردمند كه مى گويند ايمان آورديم. | ||
پس آيه مورد بحث به وجهى شبيه به آيه شريفه ((و من الناس من يعبد الله على حرف ، فان اصابه خير اطمان به ، و ان اصابته فتنه انقلب على وجهه (( است | پس آيه مورد بحث به وجهى شبيه به آيه شريفه ((و من الناس من يعبد الله على حرف ، فان اصابه خير اطمان به ، و ان اصابته فتنه انقلب على وجهه (( است. | ||
((فاذا اوذى فى الله (( - يعنى و چون به جرم اينكه به خدا ايمان آورده اذيت ببيند، | ((فاذا اوذى فى الله (( - يعنى و چون به جرم اينكه به خدا ايمان آورده اذيت ببيند، | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۵۶ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۵۶ </center> | ||
چون - به طورى كه گفته اند - كلمه ((فى (( براى سببيت است ، و در همين كلمه عنايت لطيفى از نظر لفظ هست ، كه خداى تعالى را - يعنى ايمان به خدا را - ظرف براى اذيت دادن كفار و اذيت ديدن مؤ منين قرار داده ، تا بفهماند كه اين اذيت منتسب و مستند به خداى تعالى است ، آن طور كه مظروف منسوب به ظرف است، و اين لطيفه هم با سببيت مى سازد، و هم با غرضيت ، نظير اين تعبير در آيه ((يا حسرتا على ما فرطت فى جنب الله (( و نيز در آيه ((و الذين جاهدوا فينا(( آمده است | چون - به طورى كه گفته اند - كلمه ((فى (( براى سببيت است ، و در همين كلمه عنايت لطيفى از نظر لفظ هست ، كه خداى تعالى را - يعنى ايمان به خدا را - ظرف براى اذيت دادن كفار و اذيت ديدن مؤ منين قرار داده ، تا بفهماند كه اين اذيت منتسب و مستند به خداى تعالى است ، آن طور كه مظروف منسوب به ظرف است، و اين لطيفه هم با سببيت مى سازد، و هم با غرضيت ، نظير اين تعبير در آيه ((يا حسرتا على ما فرطت فى جنب الله (( و نيز در آيه ((و الذين جاهدوا فينا(( آمده است. | ||
بعضى از مفسرين گفته اند: معناى ((ايذاء(( در خدا اين است كه : ايذاء در راه خدا باشد گويا خواسته اند بگويند مضافى در كلام بوده و حذف شده ، و آن كلمه ((سبيل (( است. | |||
شاهد بر اختلاف اين دو عنايت و اين دو اعتبار، آيه آخر همين سوره است كه مى فرمايد: ((و الذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا((، كه جهاد در راه خدا را، طريقه پيدا كردن سبل خود خوانده ، و اگر هر دو به يك معنا بود، ديگر اين آيه معناى صحيحى نداشت | ليكن بايد دانست كه عنايت كلامى مختلف است ، ايذاء در خدا جايى گفته مى شود كه علت آن ايذاء تنها و تنها ايمان به خدا باشد، تا ديگر نگويند ((ربنا الله ((، و ايذاء در راه خدا در جايى گفته مى شود كه علت اذيت طى كردن راه دين باشد، همچنان كه همين عنايت در آيه ((فالذين هاجروا و اخرجوا من ديارهم و اوذوا فى سبيلى (( به كار رفته است. | ||
شاهد بر اختلاف اين دو عنايت و اين دو اعتبار، آيه آخر همين سوره است كه مى فرمايد: ((و الذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا((، كه جهاد در راه خدا را، طريقه پيدا كردن سبل خود خوانده ، و اگر هر دو به يك معنا بود، ديگر اين آيه معناى صحيحى نداشت. | |||
«'''جعل فتنة الناس كعذاب الله«'''» - يعنى ايمان آن قدر در نظرش خوار شده كه حكم عقل را بر اينكه از آزار و اذيت بايد دورى جست ، درباره اذيت مردم و عذاب خدا به يك اندازه مى پندارد، و به همين جهت وقتى ايمانش باعث آزار ديدنش شد، با خود مى گويد: هيچ عقلى به من نگفته كه تو خودت را به خاطر ايمان به خدا به زحمت و عذاب بيفكنى ، آنگاه از ايمان چشم مى پوشد، و به شرك مى گرايد، تا مبادا مردم اذيتش كنند | |||
و حال آنكه اين پندار بسيار غلط است ، براى اينكه عذاب و شكنجه اى كه كفار به او بدهند اندك و تمام شدنى است ، بالاخره روزى از شر آنان خلاص مى شود، و لو اينكه زير | و حال آنكه اين پندار بسيار غلط است ، براى اينكه عذاب و شكنجه اى كه كفار به او بدهند اندك و تمام شدنى است ، بالاخره روزى از شر آنان خلاص مى شود، و لو اينكه زير | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۵۷ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۵۷ </center> | ||
شكنجه شان بميرد، چون همينكه مرد ديگر شكنجه اى نمى بيند، به خلاف عذاب خدا كه هم عظيم است ، و هم ابدى است ، و هلاكت دائمى در پى دارد | شكنجه شان بميرد، چون همينكه مرد ديگر شكنجه اى نمى بيند، به خلاف عذاب خدا كه هم عظيم است ، و هم ابدى است ، و هلاكت دائمى در پى دارد. | ||
«'''و لئن جاء نصر من ربك ليقولن انا كنّا معكم'''» - يعنى اگر از ناحيه خدا راه نجاتى براى شما مؤمنين واقعى رسيد، بعد از آن شدت و تنگى كه از كفار مى ديدند، مؤمنين قلابى به شما مى گويند: ما هم با شماييم، يعنى ما هم از اين گشايش سهم مى بريم. | |||
كلمه ((ليقولن (( - با ضمه لام - صيغه جمع است ، و ضميرش به مؤمنين قلابى بر مى گردد، كه در آيه به لفظ ((من (( از آنان تعبير شده ، خواهى گفت : در آيه ضمائرى ديگر به اين كلمه بر مى گردد، كه همه مفرد است ، در جواب مى گوييم اين ضمير جمع به اعتبار معناى ((من ((، و ساير ضمائر كه مفردند به اعتبار لفظ آن به آن بر مى گردد. | |||
«'''اوليس الله باعلم بما فى صدور العالمين«'''» - استفهام در اين جمله انكارى است ، كه دعوى آنان را رد مى كند، به اينكه شما گمان كرده ايد به صرف ادعاى ايمان ، خدا را فريب مى دهيد؟ نه ، خدا به آنچه كه در دلهاى مردم است آگاه است ، و مى داند كه دلهاى شما ايمان ندارد. | |||
مراد از ((عالمين (( | مراد از ((عالمين (( جماعت هايى از انسان ، و يا جماعت هايى از صاحبان عقل است ، چه انسان و چه جن ، و چه ملك . و اگر مراد از آن تمامى مخلوقات باشد چه ذوى العقول و چه آنان كه عقل ندارند، آن وقت مراد از سينه ها باطن ها خواهد بود، ولى اين احتمال بعيد است. | ||
وَ لَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ ءَامَنُوا وَ لَيَعْلَمَنَّ | «'''وَ لَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ ءَامَنُوا وَ لَيَعْلَمَنَّ الْمُنَافِقِينَ'''»: | ||
<span id='link93'><span> | <span id='link93'><span> | ||
