الزخرف ٥٢

أَمْ‌ أَنَا خَيْرٌ مِنْ‌ هٰذَا الَّذِي‌ هُوَ مَهِينٌ‌ وَ لاَ يَکَادُ يُبِينُ‌

ترجمه

مگر نه این است که من از این مردی که از خانواده و طبقه پستی است و هرگز نمی‌تواند فصیح سخن بگوید برترم؟

|بلكه من از اين مردى كه بى‌مقدار است و قادر بر بيان نيست بهترم

آيا [نه‌] من از اين كس كه خود بى‌مقدار است و نمى‌تواند درست بيان كند بهترم؟

بلکه من (به ریاست و سلطنت) بهترم تا چنین مرد فقیر خواری که هیچ منطق و بیان روشنی ندارد؟

مگر نه این است که من از این کسی که خوار و بی مقدار است و نمی تواند روشن و گویا سخن گوید، بهترم؟

آيا من بهترم يا اين مرد خوار ذليل كه درست سخن‌گفتن نتواند؟

بلکه من بهترم از این کسی که بی‌مقدار است، و نزدیک نیست که سخن واضح بگوید

بلكه من بهترم از اين [مرد] كه خوار و زبون است و نمى‌تواند سخن را روشن بيان كند.

اصلاً من برترم از این مردی که حقیر و ضعیف (و از خانواده‌ی پائین و از طبقه پستی) است و هرگز نمی‌تواند گویا سخن بگوید و مراد خویش را روشن بیان دارد.

«یا من بهترم از این کس ]:موسی[ که (هم) او بسی بی‌مقدار است و نزدیک به این (هم) نیست (که خود را و افکارش را) نشان دهد؟»

بلکه من بهترم از آن که او است زبون و نیارد که گویا گردد

الزخرف ٥١	آیه ٥٢	الزخرف ٥٣
سوره : سوره الزخرف نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَمْ»: بلکه. «مَهِینٌ»: حقیر. پست. مراد فرعون، فقیر و بی‌پول و بی‌دار و دسته و عشیره و قبیله و لشکر و سپاه و جاه و مقام است. «لا یَکَادُ یُبِینُ»: نمی‌تواند فصیح صحبت کند و مراد خود را واضح و روشن به دیگران بگوید. اشاره به لکنت زبان موسی پیش از پیغمبری است (نگا: طه / - ، قصص / ). و یا این که اشاره به اختلاف زبان عبری و قبطی است. چرا که موسی دارای زبان عبری و فرعون و فرعونیان دارای زبان قبطی بودند (نگا: قاسمی).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ احْلُلْ‌ عُقْدَةً مِنْ‌ لِسَانِي‌ (۰)

وَ يَسِّرْ لِي‌ أَمْرِي‌ (۰)

تفسیر

• آيات ۴۶ - ۵۶، سوره زخرف
• بيان آيات مربوط به ارسال موسى (ع ) به سوى فرعون و فرعونيان
• روايتى در بيان مراد از خشم و رضاى خداى تعالى

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - استکبار و فخرفروشى فرعون، در برابر حضرت موسى(ع) (أم أنا خیر من هذا الذى هو مهین)

۲ - جامعه فرعونى، داراى نظامى طبقاتى و مبتنى بر اشرافى گرى (أم أنا خیر من هذا الذى هو مهین)

۳ - لکنت زبان و نقص گفتارى موسى(ع)، به هنگام طرح دعوت در برابر فرعون* (و لایکاد یبین)

۴ - تلاش فرعون براى حقیر نمایاندن موسى(ع) و تحقیر جایگاه و موقعیت اجتماعى او (أم أنا خیر من هذا الذى هو مهین)

۵ - قوم و نژاد بنى اسرائیل، مردمى حقیر در نظر فرعونیان (من هذا الذى هو مهین) تعبیر به «مهین»، ممکن است ناظر به شخصیت ظاهرى موسى(ع) و فاصله داشتن او از طبقات اشراف و ثروتمندان باشد و نیز ممکن است اشاره به نژاد موسى(ع) باشد که از بنى اسرائیل بوده و فرعونیان خود را سرور ایشان مى پنداشتند.

۶ - قدرت و ثروت، تنها ملاک ارزش در دیدگاه فرعون و فرعونیان (قال یقوم ألیس لى ملک مصر ... أم أنا خیر من هذا الذى) برداشت یاد شده با توجه به دو نکته زیر است: الف) فرعون پس از یادآورى فرمانروایى و ثروت خویش، موسى(ع) را غیر قابل قیاس با خود مى داند و این نشان دهنده بینش فرعون در زمینه ملاک ارزش است. ب) سخنرانى فرعون و تکیه وى بر قدرت و ثروت، نشان مى دهد که در جامعه قبطى چنین دیدگاهى وجود داشته است.

۷ - موسى(ع)، داراى ظاهرى ساده و به دور از تشریفات و تشخص (الذى هو مهین) خوار شمردن موسى(ع) از سوى فرعون، نشان مى دهد که آن حضرت ظاهرى ساده و پیراسته داشته و همین نکته مستمسک فرعون قرار گرفته است.

۸ - فرعون، مدعى ناتوانى موسى(ع) از بیان مقاصد و اثبات مطالب خویش (و لایکاد یبین)

موضوعات مرتبط

• ارزشها: ملاک ارزشها ۶
• بنى اسرائیل: تاریخ بنى اسرائیل ۵; تحقیر بنى اسرائیل ۵
• ثروت: ارزش ثروت ۶
• فرعون: اختلاف طبقاتى در حکومت فرعون ۲; ادعاهاى فرعون ۸; استکبار فرعون ۱; بینش فرعون ۶; تحقیرهاى فرعون ۴; تفاخر فرعون ۱; تلاش فرعون ۴; روش برخورد فرعون ۴; قدرت طلبى فرعون ۶; ویژگیهاى حکومت فرعون ۲
• فرعونیان: بینش فرعونیان ۶; تحقیرهاى فرعونیان ۵; قدرت طلبى فرعونیان ۶
• قدرت: ارزش قدرت ۶
• موسى(ع): ادعاى عجز موسى(ع) ۸; تحقیر موسى(ع) ۴; ساده زیستى موسى(ع) ۷; قصه موسى(ع) ۳، ۴; لکنت زبان موسى(ع) ۳; موقعیت اجتماعى موسى(ع) ۴; ویژگیهاى موسى(ع) ۷