ص ٣

کَمْ‌ أَهْلَکْنَا مِنْ‌ قَبْلِهِمْ‌ مِنْ‌ قَرْنٍ‌ فَنَادَوْا وَ لاَتَ‌ حِينَ‌ مَنَاصٍ‌

ترجمه

چه بسیار اقوامی را که پیش از آنها هلاک کردیم؛ و به هنگام نزول عذاب فریاد می‌زدند (و کمک می‌خواستند) ولی وقت نجات گذشته بود!

چه بسيار نسل‌هايى را پيش از آنها به هلاكت رسانديم كه فرياد بر مى‌آوردند، ولى وقت گريز گذشته بود

چه بسيار نسلها كه پيش از ايشان هلاك كرديم كه [ما را] به فرياد خواندند، و[لى‌] ديگر مجال گريز نبود.

ما پیش از اینها طوایف بسیاری را به هلاکت رسانیدیم و آن هنگام فریادها کردند و هیچ راه نجاتی بر آنها نبود.

چه بسیار اقوامی که پیش از آنان هلاک کردیم که [وقت نزول عذاب] فریاد کمک خواهی سر دادند، در حالی که وقت گریز و یافتن پناه گاه نبود؛

چه بسا مردمى را كه پيش از آنها به هلاكت رسانيديم. آنان فرياد برمى‌آوردند ولى گريزگاهى نبود.

چه بسیار نسلها که پیش از ایشان نابودشان کردیم و فریاد خواستند اما زمان، زمان گریز [و رهایی‌] نبود

بسا نسلها را كه پيش از آنان هلاك كرديم، پس فرياد برآوردند و آن هنگام گاه گريختن و رهايى نبود.

پیش از ایشان اقوام زیادی بوده‌اند که ما آنان را (به خاطر کفر و شرک و ستم و گناه) هلاک کرده‌ایم و (به هنگام نزول عذاب) فریاد برآورده‌اند و شیون سر داده‌اند، ولی (چه سود دیر شده است و) زمان نجات و خلاص باقی نمانده است.

چه بسیار از نسل‌ها (که) پیش از ایشان هلاک(شان) کردیم. پس (ما را) به فریاد خواندند، حال آنکه دیگر مجال گریزی نبود.

چه بسا نابود کردیم پیش از ایشان از قرنی که بانگ زدند و نیست گاه رهائی‌

ص ٢	آیه ٣	ص ٤
سوره : سوره ص نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١١ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«قَرْنٍ»: (نگا: انعام / مریم / و ). «مَنَاصٍ»: فرار. نجات. سلامت. «لاتَ»: لاء نفی جنس است همراه با (تَ) زائد. «لاتَ حِینَ مَنَاصٍ»: اینک وقت گریز نیست. اکنون زمان نجات نمی‌باشد.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

حَتَّى‌ إِذَا أَخَذْنَا مُتْرَفِيهِمْ‌... (۰) فَلَمَّا أَحَسُّوا بَأْسَنَا إِذَا هُمْ‌... (۰)

لاَ تَرْکُضُوا وَ ارْجِعُوا إِلَى‌ مَا... (۰)

تفسیر

• آيات ۱ - ۱۶ سوره ص
• محتواى كلى سوره مباركه ص
• توضيح معناى آيه : والقرآن ذى الذكر بل الذين كفروا فى عزة و شقاق
• بيان سخنان اشراف و بزرگان كفار در ردّ دعوت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وسفارش به ادامه پرستش آلهه
• اعراض از سخنان آنان و تهديد و تحقيرشان
• رواياتى درباره شاءن نزول آيات : وعجبوا ان جائهم منذر منهم وقال الكافرون ... و درباره ص

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - نابودى بسیارى از امت ها و ملت هاى کافر پیش از امت عرب جاهلى، از سوى خداوند (کم أهلکنا من قبلهم من قرن) «قرن» به امت و مردمى گفته مى شود که در یک عصر و زمان زندگى کنند.

۲ - خوى سرکشى، تکبر، حق ناپذیرى و ستیزه جویى، عامل نابودى بسیارى از امت ها و ملت هاى گذشته (بل الذین کفروا فى عزّة و شقاق . کم أهلکنا من قبلهم من قرن) آیه شریفه، درصدد بیان این حقیقت است که آنچه موجب ایمان نیاوردن کافران صدراسلام شد، همان سبب کفر بسیارى از امت ها و ملت هاى گذشته گردید.

۳ - نقش اراده خداوند در تحولات تاریخ (کم أهلکنا من قبلهم من قرن)

۴ - نابودى امت ها و ملت هاى کفرپیشه تاریخ، درس عبرتى براى همه کفرپیشگان است. (کم أهلکنا من قبلهم من قرن) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که آیه شریفه با یادآورى نابودى کافران گذشته، درصدد تهدید کفرپیشگان و اخطار به آنان است.

۵ - فریاد استغاثه و کمک خواهى کافران گذشته به هنگام عذاب، بى نتیجه بود و آنان نجات نیافتند. (فنادوا و لات حین مناص) «مناص» به معناى ملجأ و راه گریز است.

۶ - فرار و نجات از عذاب الهى، براى کافران ممکن نیست. (فنادوا و لات حین مناص)

موضوعات مرتبط

• امتها: آثار حق ستیزى امتهاى پیشین ۲; آثار عصیان امتهاى پیشین ۲; تاریخ امتها ۱; عبرت از امتهاى پیشین ۴; عوامل هلاکت امتهاى پیشین ۲; هلاکت امتهاى پیشین ۱
• تاریخ: منشأ تحولات تاریخ ۳
• خدا: آثار اراده خدا ۳
• عبرت: عوامل عبرت ۴
• عذاب: اهل عذاب ۶
• کافران: بى تأثیرى استمداد کافران ۵; حتمیت عذاب کافران ۶; عذاب کافران ۵