تفسیر:المیزان جلد۲۰ بخش۲۲: تفاوت میان نسخه‌ها

__TOC__

==آيات ۱ - ۴۱، سوره نازعات ==

سوره نازعات مكى است و چهل و شش آيه دارد

وَ السبِحَتِ سبْحاً(۳)

فَالسبِقَتِ سبْقاً(۴)

قُلُوبٌ يَوْمَئذٍ وَاجِفَةٌ(۸)

أَبْصرُهَا خَشِعَةٌ(۹)

فَإِنمَا هِىَ زَجْرَةٌ وَحِدَةٌ(۱۳)

فَإِذَا هُم بِالساهِرَةِ(۱۴)

هَلْ أَتَاك حَدِيث مُوسى (۱۵)

فَأَرَاهُ الاَيَةَ الْكُبرَى (۲۰)

فَحَشرَ فَنَادَى (۲۳)

وَ أَغْطش لَيْلَهَا وَ أَخْرَجَ ضحَاهَا(۲۹)

وَ الاَرْض بَعْدَ ذَلِك دَحَاهَا(۳۰)

أَخْرَجَ مِنهَا مَاءَهَا وَ مَرْعَاهَا(۳۱)

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۲۸۹ </center>

ترجمه آيات  

بيان آيات  

در اين سوره خبرهاى موكدى از وقوع قيامت آمده ، و از طريق تدبير ربوبى كه نتيجه اش تقسيم شدن مردم به دو طايفه بهشتى و دوزخى است ، بر وقوع آن استدلال كرده ، و در آخر با اشاره به اينكه از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) مى پرسيدند كه قيامت چه وقت است ؟ و با پاسخ به اين سؤ ال سوره را ختم مى كند، و از سياق اين سوره بر مى آيد كه در مكه نازل شده است .

مفسرين در تفسير اين آيات پنجگانه اختلاف عجيبى به راه انداخته اند، ولى همه آنان اتفاق دارند بر اينكه پنج سوگند است از خداى تعالى ، و بيشترشان گفته اند جواب قسم حذف شده ، و تقدير كلام اقسم بالنازعات و اقسم بالناشطات ... است ، و معنايش اين است كه من به اين نامبرده ها سوگند مى خورم كه شما بطور يقين مبعوث خواهيد شد.

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۲۹۱ </center>

و نيز منافات ندارد كه بنا به بيان گذشته ما، ملائكه واسطه در تدبير باشند، و از سوى ديگر چنانچه از كلام خداى تعالى استفاده مى شود بعضى از ملائكه و يا همه آنان دائما در حال عبادت و تسبيح و سجده باشند، مانند آيه «'''و من عنده لا يستكبرون عن عبادته و لا يستحسرون يسبحون الليل و النهار لا يفترون '''»، و آيه «'''ان الذين عند ربك لا يستكبرون عن عبادته و يسبحونه و له يسجدون '''».

براى اينكه ممكن است ملائكه در حين انجام ماموريت خداى تعالى و تدبير امور دنيا سجده و تسبيح را هم انجام بدهند، همچنان كه چه بسا اين عدم منافات از آيه زير استشمام مى شود و لله يسجد ما فى السموات و ما فى الارض من دابه و الملائكه و هم لا يستكبرون .

معناى اينكه درباره قيامت فرمود: «'''يوم ترجف الراجفه تتبعها الرادفة '''»

كلمه «'''راجفه '''» به صيحه هاى عظيمى تفسير شده كه در آن تردد و اضطرابى باشد، و كلمه «'''رادفه '''» به صيحه متاخر تابع تفسير شده ، در نتيجه بنابراين تفسير، دو آيه مورد بحث با دو نفخه صور تطبيق مى شود، كه آيه زير هم بر آنها دلالت دارد، مى فرمايد: «'''و نفخ فى الصور فصعق من فى السموات و من فى الارض الا من شاء اللّه ثم نفخ فيه اخرى فاذا هم قيام ينظرون '''».

<span id='link193'><span>

==حكايت سخن كفار در استبعاد معاد ==

اين آيه اخبار و حكايت گفتار آنان در دنيا است ، كه از در استبعاد مى گفتند: مگر ممكن است كه ما دوباره برگرديم ، مى خواهد اشاره كند به اينكه اينها كه در قيامت قلوبشان اضطراب و ديدگانشان خشوع دارد، همانهايند كه در دنيا بعث را منكر بودند، و تا در دنيا بودند چنين و چنان مى گفتند.

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۳۰۱ </center>

و كلمه «'''حافره '''» - بطورى كه گفته اند: به معناى اول و ابتداى هر چيز است ، و استفهام در آيه انكارى است ، و منشا آن استبعاد است و معنايش اين است كه اين طايفه مى گويند: آيا ما راستى راستى بعد از مرگ به حالت اولمان كه همان حالت زندگى است بر مى گرديم ؟ و بعضى گفته اند: حافره به معناى محفوره است ، و محفوره زمين قبر است ، و معناى جمله اين است كه : آيا ما بعد از مردن از قبورمان بر مى گرديم و زنده مى شويم ؟!.

بعضى هم گفته اند: اين آيه از اعتراف كفار به مساءله مبعوث شدن در قيامت خبر مى دهد، و كلام كلام كفار بعد از زنده شدن است ، و استفهامشان از روى تعجب است ، گويا وقتى زنده مى شوند و مى بينند آنچه را كه مى بينند، تعجب نموده صحنه را عجيب و غريب دانسته ، مى پرسند راستى اين مائيم كه بعد از مردن زنده شده ايم ، و اين معناى خوبى است اگر با ظاهر سياق مخالف نباشد.

اين جمله تكرار همان استفهام و تاءكيد آن است ، وقتى زنده شدن بعد از مرگ عجيب باشد، با پوسيده شدن استخوانها و تفرق اجزاء عجيب تر است ، و كلمه «'''نخر'''» - به دو فتحه - به معناى پوسيده شدن و متلاشى گشتن است ، گفته مى شود: «'''نحر العظم - ينخر - نخرا'''» و اسم فاعل آن ،هم ناخر مى آيد و هم نخر.

كلمه «'''تلك '''» اشاره است به معناى رجعتى كه از جمله «'''لمردودون فى الحافره '''» استفاده مى شود، و كلمه «'''كره '''» هم به معناى رجعت و برگشتن است ، و اگر برگشتن را خاسره خوانده ، يا از باب مجازگويى است و خاسر حقيقى صاحب كره و برگشت است ، و يا اينكه كلمه «'''خاسره '''» به معناى صاحب خسران است ، و به هر حال معناى عبارت ، اين است كه گفتند: اين رجعت - يعنى بر گشتن بعد از مرگ بسوى زندگى - رجعتى است كه براى صاحبش خسران آور است .

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۳۰۲ </center>

پس دو آيه مورد بحث در معناى آيه زير است كه مى فرمايد: «'''و ما امر الساعه الا كلمح البصر او هو اقرب '''».

[[رده:تفسیر المیزان]]