تفسیر:المیزان جلد۱۲ بخش۹: تفاوت میان نسخه‌ها

جهت دوم اين كه: انذار اول، انذار به عذاب قطعى است كه هيچ قدرتى، آن را از ستمكاران و حتى از يك فرد ستمكار بر نمى گرداند. به خلاف انذار دومى، كه هرچند از امت ستمكار بر نمى گردد، ولى از يك فرد قابل برگشت است. و لذا مى بينيم كه خداى تعالى در انذار اولى، تعبير به «و أنذر النّاس» كرده، و در دومى فرموده: «فيقول الذين ظلموا»، و نفرموده: «فيقولون». و اين، خود شاهد بر اين است كه افرادى از عذاب دومى - كه همان عذاب استيصال است - استثناء مى شوند.  

آرى، مؤمنان هيچ وقت به چنين عذابى - كه به كلى منقرضشان كند - مبتلا نمى گردند و اين عذاب، مخصوص امت ها است كه به خاطر ظلمشان، بدان دچار مى گردند، نه تمام افراد امت. و لذا مى بينيم خداى تعالى مى فرمايد: «ثُمّ نُنَجّى رُسُلَنَا وَ الّذِينَ آمَنُوا كَذَلكَ حَقّاً عَلَينَا نُنجِ المُؤمِنينَ».

و كوتاه سخن: جملۀ: «و أنذر النّاس يوم يأتيهم العذاب»، انذار مردم به عذاب استيصال است، كه نسل ستمكاران را قطع مى كند. و در تفسير سوره يونس و غير آن، اين معنا گذشت كه خداى تعالى، در امت هاى گذشته و حتى در امّت محمدى، اين قضاء را رانده كه در صورت ارتكاب كفر و ستم، دچار انقراضشان مى كند، و اين مطلب را بارها در كلام مجيدش تكرار نموده است.

همچنان كه فرموده: «و لقد كتبنا فى الزبور من بعد الذكر أنّ الارض يرثها عبادى الصالحون».

«'''فيقول الذين ظلموا ربّنا أخّرنا الى أجل قريب نُجِب دعوتك و نَتّبع الرُسُل'''» - مقصود از ظالمين، آن هايى هستند كه دچار عذاب استيصال مى شوند و عذاب از آنان برگشت نمى كند. و مقصود آنان از اين كه گويند: «أخّرنَا الى أجل قريب»، اين است كه خدايا ما را مدت كمى مهلت بده و اندكى بر عمر ما بيفزا تا گذشته و مافات را جبران كنيم. چون اگر مقصود غير اين بود، نمى گفتند: «نُجِب دَعوَتَك وَ نَتّبِعِ الرُّسُل: دعوت تو را اجابت نموده، فرستادگان را پيروى و اطاعت كنيم».