گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱۳ بخش۱۰: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
خط ۱۲۵: خط ۱۲۵:
<span id='link80'><span>
<span id='link80'><span>


==نهى از تصرف در مال يتيم وامر به وفاء به عهد ==
==نهى از تصرف در مال يتيم و امر به وفای به عهد ==
«'''وَ لاتَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلا بِالَّتى هِىَ أَحْسنُ حَتى يَبْلُغ ‌َأَشدَّهُ'''»:
«'''وَ لا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلّا بِالَّتى هِىَ أَحْسنُ حَتّى يَبْلُغ ‌َأَشُدَّهُ'''»:


اين آيه از خوردن مال يتيم نهى مى كند كه خود يكى از كبائرى است كه خداوند وعده آتش به مرتكبين آن داده وفرموده است : ((انّ الّذين ياكلون اموال اليتامى ظلما انّما ياكلون فى بطونهم نارا وسيصلون سعيرا(( واگر به جاى ((نهى از خوردن آن (( از ((نزديك شدن به آن (( نهى كرد براى اين بود كه شدت حرمت آن را بفهماند، ومعناى جمله ((الابالّتى هى احسن (( اين است كه در صورتى كه تصرف در مال يتيم به نحوى باشد كه از تصرف نكردن بهتر باشد به اين معنا كه تصرف در آن به مصلحت يتيم وباعث زياد شدن مال باشد عيب ندارد و حرام نيست ، وبلوغ اشد در جمله ((حتى يبلغ اشدّه (( اوان وآغاز اين بلوغ ورشد است كه در اين هنگام حكم يتيمى از يتيم برداشته مى شود، وديگر اورا يتيم نمى گويند، پس اينكه فرمود: نزديك مال يتيم نشويد تا بالغ شود به اين معنا است كه مال يتيم را حفظ كنيد تا بالغ شود، وچون بالغ شد به دستش بسپاريد، وبه عبارت ديگر به اين معنا است كه نزديك مال يتيم مادام كه يتيم است نشويد، در سوره انعام آيه ۱۵۲ نيز مطالبى كه مربوط به اين مقام است گذشت .
اين آيه، از خوردن مال يتيم نهى مى كند كه خود، يكى از كبائرى است كه خداوند وعده آتش به مرتكبان آن داده و فرموده است: «إنَّ الَّذِينَ يَأكُلُونَ أموَالَ اليَتَامَى ظُلماً إنَّمَا يَأكُلُونَ فِى بُطُونِهِم نَاراً وَ سَيَصلَونَ سَعِيراً».
 
و اگر به جاى «نهى از خوردن آن»، از «نزديك شدن به آن» نهى كرد، براى اين بود كه شدّت حرمت آن را بفهماند. و معناى جملۀ «إلّا بِالَّتِى هِىَ أحسَن»، اين است كه: در صورتى كه تصرف در مال يتيم به نحوى باشد كه از تصرف نكردن بهتر باشد، به اين معنا كه تصرف در آنريال به مصلحت يتيم و باعث زياد شدن مال باشد، عيب ندارد و حرام نيست.
 
و «بلوغ أشدّ» در جملۀ «حَتَّى يَبلُغَ أشُدَّه»، اوان و آغاز اين بلوغ و رشد است، كه در اين هنگام، حكم يتيمى از يتيم برداشته مى شود، و ديگر او را يتيم نمى گويند.
 
پس اين كه فرمود: «نزديك مال يتيم نشويد، تا بالغ شود»، به اين معنا است كه: مال يتيم را حفظ كنيد تا بالغ شود، و چون بالغ شد، به دستش بسپاريد. و به عبارت ديگر، به اين معنا است كه: نزديك مال يتيم مادام كه يتيم است، نشويد. در سوره «انعام»، آيه ۱۵۲ نيز، مطالبى كه مربوط به اين مقام است، گذشت.


«'''وَ أَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كانَ مَسئُولاً'''»:
«'''وَ أَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كانَ مَسئُولاً'''»:


مسؤ ول در اينجا به معناى ((مسؤ ول عنه (( است ، يعنى از آن باز خواست مى شويد، واين از باب حذف وايصالى است كه در كلام عرب جائز شمرده شده ، بعضى هم گفته اند منظور اين است كه از خود ((عهد(( مى پرسند كه فلانى با توچه معامله اى كرد، آن ديگرى چه كرد و... وهمچنين ، چون ممكن است عهد را كه يكى از اعمال است در روز قيامت مجسم سازند تا به له ويا عليه مردم گواهى دهد، يكى را شفاعت وبا يكى مخاصمه كند.
«مسؤول» در اين جا، به معناى «مَسؤُولٌ عَنه» است.، يعنى از آن بازخواست مى شويد. و اين، از باب حذف و ايصالى است كه در كلام عرب جایز شمرده شده.
 
بعضى هم گفته اند: منظور اين است كه از خود «عهد» مى پرسند كه فلانى با تو چه معامله اى كرد، آن ديگرى چه كرد و... و همچنين، چون ممكن است «عهد» را كه يكى از اعمال است، در روز قيامت مجسّم سازند تا به «لَه» و يا «عَلَيه» مردم گواهى دهد. يكى را شفاعت و با يكى مخاصمه كند.
<span id='link81'><span>
<span id='link81'><span>


۱۶٬۸۸۰

ویرایش