تفسیر:المیزان جلد۱۳ بخش۳۱: تفاوت میان نسخه‌ها

==اختلاف مردم در مدت اقامت اصحاب كهف در غار==

«'''قل اللّه اعلم بما لبثوا له غيب السماوات و الارض ...'''»:

پس جمله «قل اللّه اعلم بما لبثوا» مشعر به اين است كه مدتى را كه در آيه قبلى براى لبث اصحاب كهف بيان نموده نزد مردم مسلم نبوده ، لذا رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) ماءمور شده است ، با ايشان احتجاج كند، ودر احتجاج خود به علم خدا تمسك جسته بفهماند كه خدا از ما مردم بهتر مى داند.

جمله «له غيب السموات و الارض» تعليل و بيان اين جهت است كه چطور خدا داناتر به مدت لبث ايشان است. و لام در آن مفيد اختصاص ملكى است، و مراد اين است كه خداى تعالى تنها مالك آنچه در آسمانها و زمين است مى باشد، و تنها اواست كه مالك غيب است و چيزى از او فوت نمى شود، هر چند كه آسمان و زمين از بين بروند. و وقتى كه مالك غيب عالم باشد و ملكيتش هم به حقيقت معناى ملكيت باشد و وقتى داراى كمال بصر و سمع است، پس او از هر كس ‍ ديگر داناتر به مدت لبث اصحاب كهف است كه خود يكى از مصاديق غيب است.

و بنابراين، اين كه فرمود: «ابصر به و اسمع»، با در نظر گرفتن اين كه صيغه «افعل به»، صيغه تعجب است، معنايش اين است كه: چقدر بينا و شنوا است. و اين خود كمال سمع و بصر خداى را مى رساند، و جمله اى است كه تعليل را تتميم مى كند. گويا گفته است چطور داناتر به لبث آنان نباشد در حالى كه مالك ايشان كه يكى از مصاديق غيب اند مى باشد، و حال ايشان را ديده و مقالشان را شنيده است.

از اينجا معلوم مى شود اين كه بعضى گفته اند «لام» در جمله «له غيب»، لام اختصاص علمى است ، يعنى براى خداى تعالى است علم به اين مطلب ، وعلم به تمام مخلوقات را هم مى رساند، چون وقتى كسى عالم به غيب و امور خفى عالم است امور ديگر را به طريق اولى مى داند»، نظريه درستى نيست ، براى اينكه ظاهر جمله «ابصر به و اسمع»، اين است كه منظور از آن تاءسيس مطلب باشد، نه تاءكيد آن و همچنين ظاهر لام «له» مطلق ملك است، نه تنها ملك علمى.