گمنام

تفسیر:المیزان جلد۲۰ بخش۲۸: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
 
خط ۱۵۵: خط ۱۵۵:
«'''الَّذِينَ إِذَا اكْتَالُوا عَلى النَّاسِ يَستَوْفُونَ * وَ إِذَا كالُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ'''»:
«'''الَّذِينَ إِذَا اكْتَالُوا عَلى النَّاسِ يَستَوْفُونَ * وَ إِذَا كالُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ'''»:


مصدر «اكتيال» - كه فعل «اكتَالُوا» از آن مشتق است - وقتى با حرف «مِن» متعدّى مى شود، به معناى كيل گرفتن از مردم (و يا به عبارتى، خريدن كالا با كيل تمام است). و اگر با حرف «عَلى» متعدّى شود، به معناى ضرر (و يا دادن جنس به مردم به كيل ناقص) است. و امّا كلمۀ «كيل» - كه مصدر فعل «كَالُوا» است، به معناى كيل دادن به مردم است، (كه خود من ترازو دارم). وقتى گفته مى شود: «كَالَهُ الطعَام و وَزَنهُ»، معنايش اين است كه: كالاى مردم را «وزن» و «كيل» كرد. چيزى كه هست از ميان همه طوایف عرب، اهل حجاز براى رساندن اين معنا مى گويند: «كَالَهُ الطَعَام و وزنه»؛ و ساير طوایف عرب مى گويند: «كَالَ لَهُ الطَعَامَ و وَزَنَ لَهُ = طعام و كالا را براى او كيل وزن كرد». و قرآن كريم، به طورى كه مجمع البيان گفته، به لغت اهل حجاز نازل شده.  
مصدر «اكتيال» - كه فعل «اكتَالُوا» از آن مشتق است - وقتى با حرف «مِن» متعدّى مى شود، به معناى كيل گرفتن از مردم (و يا به عبارتى، خريدن كالا با كيل تمام است). و اگر با حرف «عَلى» متعدّى شود، به معناى ضرر (و يا دادن جنس به مردم به كيل ناقص) است. و امّا كلمۀ «كيل» - كه مصدر فعل «كَالُوا» است، به معناى كيل دادن به مردم است، (كه خود من ترازو دارم).  
 
وقتى گفته مى شود: «كَالَهُ الطعَام و وَزَنهُ»، معنايش اين است كه: كالاى مردم را «وزن» و «كيل» كرد. چيزى كه هست از ميان همه طوایف عرب، اهل حجاز براى رساندن اين معنا مى گويند: «كَالَهُ الطَعَام و وزنه»؛ و ساير طوایف عرب مى گويند: «كَالَ لَهُ الطَعَامَ و وَزَنَ لَهُ: طعام و كالا را براى او كيل وزن كرد». و قرآن كريم، به طورى كه مجمع البيان گفته، به لغت اهل حجاز نازل شده.  


و كلمۀ «استيفاء» - كه فعل «يَستََوفُونَ» مشتق از آن است، به معناى گرفتن حق به طور تمام و كامل است، و كلمۀ «إخسار»، به معناى افكندن ديگران در خسارت است.
و كلمۀ «استيفاء» - كه فعل «يَستََوفُونَ» مشتق از آن است، به معناى گرفتن حق به طور تمام و كامل است، و كلمۀ «إخسار»، به معناى افكندن ديگران در خسارت است.
و معناى آيه اين است كه: وقتى از مردم كالايى مى گيرند، حق خود را به تمام و كمال دريافت مى كنند؛ ولى وقتى مى خواهند كالايى به مردم بدهند، به كيل يا وزن ناقص مى دهند، و مردم را به خسران و ضرر مى اندازند.
و معناى آيه اين است كه: وقتى از مردم كالايى مى گيرند، حق خود را به تمام و كمال دريافت مى كنند؛ ولى وقتى مى خواهند كالايى به مردم بدهند، به كيل يا وزن ناقص مى دهند، و مردم را به خسران و ضرر مى اندازند.


خط ۱۶۵: خط ۱۶۸:


بعضى ديگر گفته اند: اگر نامى از «إتزان» نياورد، براى اين بود كه «كيل» و «وزن»، هر دو وسيله خريد و فروش است؛ آوردن يكى از آن ها دلالت بر ديگرى هم دارد.
بعضى ديگر گفته اند: اگر نامى از «إتزان» نياورد، براى اين بود كه «كيل» و «وزن»، هر دو وسيله خريد و فروش است؛ آوردن يكى از آن ها دلالت بر ديگرى هم دارد.
ولى اين توجيه درست نيست. براى اين كه اين حرف در كلمۀ «كيل» هم مى آيد، چرا در برابر «كيل»، «وزن» را ذكر كرد، ولى در برابر «اكتيال»، «إتزان» را ذكر نكرد؟ پس اين وجه خالى از تحكّم نيست.
ولى اين توجيه درست نيست. براى اين كه اين حرف در كلمۀ «كيل» هم مى آيد، چرا در برابر «كيل»، «وزن» را ذكر كرد، ولى در برابر «اكتيال»، «إتزان» را ذكر نكرد؟ پس اين وجه خالى از تحكّم نيست.


۱۶٬۸۸۰

ویرایش