۱۶٬۳۳۸
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۱۵ بخش۴۲: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
قِيلَ لهََا ادْخُلى الصرْحَ... | «'''قِيلَ لهََا ادْخُلى الصرْحَ...'''»: | ||
كلمه «'''صرح '''» به معناى قصر و هر بنايى است بلند و مشرف بر ساير بناها، و نيز به معناى محلى است كه آن را تخت كرده باشند و سقف هم نداشته باشد و كلمه «'''لجة '''» به معناى آب بسيار زياد است و كلمه «'''ممرد'''» اسم مفعول از تمريد است كه به معناى صاف كردن است و كلمه «'''قوارير'''» به معناى شيشه است . | كلمه «'''صرح '''» به معناى قصر و هر بنايى است بلند و مشرف بر ساير بناها، و نيز به معناى محلى است كه آن را تخت كرده باشند و سقف هم نداشته باشد و كلمه «'''لجة '''» به معناى آب بسيار زياد است و كلمه «'''ممرد'''» اسم مفعول از تمريد است كه به معناى صاف كردن است و كلمه «'''قوارير'''» به معناى شيشه است . | ||
| خط ۱۸۹: | خط ۱۸۹: | ||
==هم قسم شدن مفسدان براى قتل صالح عليه السّلام واهل او، و مكر خدا و هلاك ساختن آنان == | ==هم قسم شدن مفسدان براى قتل صالح عليه السّلام واهل او، و مكر خدا و هلاك ساختن آنان == | ||
قَالُوا تَقَاسمُوا بِاللَّهِ لَنُبَيِّتَنَّهُ وَ أَهْلَهُ ثُمَّ لَنَقُولَنَّ لِوَلِيِّهِ مَا شهِدْنَا مَهْلِك أَهْلِهِ وَ إِنَّا | «'''قَالُوا تَقَاسمُوا بِاللَّهِ لَنُبَيِّتَنَّهُ وَ أَهْلَهُ ثُمَّ لَنَقُولَنَّ لِوَلِيِّهِ مَا شهِدْنَا مَهْلِك أَهْلِهِ وَ إِنَّا لَصادِقُونَ'''»: | ||
كلمه «'''تقاسم '''» به معناى شركت در سوگند است . و كلمه «'''تبييت '''»، به معناى سوء قصد در شب است . و كلمه «'''اهل '''» به معناى آن كسى است كه : يك خانه ، او و مثل او را در خود جمع مى كند و يا خويشاوندى و يا دين آنان را جمع مى نمايد، (پس اهل خانه و اهل دين و اهل بيت ، به معناى كسانى است كه يك خانه و يك دين و يك دودمان آنها را با هم جمع كند) و شايد مراد از «'''اهله '''» در آيه مورد بحث ، همسر و فرزندان باشد، به قرينه اينكه بعد از آن مى فرمايد: «'''ثم نقول لوليه ما شهدنا - آنگاه به وليش مى گوييم ما ناظر نبوديم '''» و جمله «'''و انا لصادقون '''» عطف است بر جمله «'''ما شهدنا'''» و در حقيقت جزو مقول قول و تتمه كلام است . | كلمه «'''تقاسم '''» به معناى شركت در سوگند است . و كلمه «'''تبييت '''»، به معناى سوء قصد در شب است . و كلمه «'''اهل '''» به معناى آن كسى است كه : يك خانه ، او و مثل او را در خود جمع مى كند و يا خويشاوندى و يا دين آنان را جمع مى نمايد، (پس اهل خانه و اهل دين و اهل بيت ، به معناى كسانى است كه يك خانه و يك دين و يك دودمان آنها را با هم جمع كند) و شايد مراد از «'''اهله '''» در آيه مورد بحث ، همسر و فرزندان باشد، به قرينه اينكه بعد از آن مى فرمايد: «'''ثم نقول لوليه ما شهدنا - آنگاه به وليش مى گوييم ما ناظر نبوديم '''» و جمله «'''و انا لصادقون '''» عطف است بر جمله «'''ما شهدنا'''» و در حقيقت جزو مقول قول و تتمه كلام است . | ||
| خط ۲۰۰: | خط ۲۰۰: | ||
ولى اين وجه دلپسندى نيست و بيهوده خود را به زحمت انداختن است و البته وجوه ديگرى هم هست كه در آن بيش از اين وجه ، خود را به زحمت انداخته اند، در حالى كه هيچ لزومى ندارد كه جمله را حال بگيريم ، تا به زحمت بيفتيم . | ولى اين وجه دلپسندى نيست و بيهوده خود را به زحمت انداختن است و البته وجوه ديگرى هم هست كه در آن بيش از اين وجه ، خود را به زحمت انداخته اند، در حالى كه هيچ لزومى ندارد كه جمله را حال بگيريم ، تا به زحمت بيفتيم . | ||
وَ مَكَرُوا مَكراً وَ مَكَرْنَا مَكراً وَ هُمْ لا يَشعُرُونَ | «'''وَ مَكَرُوا مَكراً وَ مَكَرْنَا مَكراً وَ هُمْ لا يَشعُرُونَ'''»: | ||
اما «'''مكر قوم صالح '''» اين بود كه - بنا بر شهادت سياق قبلى - بر قصد سوء و كشتن صالح و اهل او تواطى و اتفاق كنند و سوگند بخورند و اما مكر خداى تعالى اين بود كه - به شهادت سياق لا حق - هلاكت همه آنان را تقدير كند. | اما «'''مكر قوم صالح '''» اين بود كه - بنا بر شهادت سياق قبلى - بر قصد سوء و كشتن صالح و اهل او تواطى و اتفاق كنند و سوگند بخورند و اما مكر خداى تعالى اين بود كه - به شهادت سياق لا حق - هلاكت همه آنان را تقدير كند. | ||
فَانظرْ كَيْف كانَ | «'''فَانظرْ كَيْف كانَ عَاقِبَةُ مَكْرِهِمْ أَنَّا دَمَّرْنَاهُمْ وَ قَوْمَهُمْ أَجْمَعِينَ'''»: | ||
كلمه «'''تدمير'''» به معناى هلاكت كردن است و چند ضمير جمع در آيه به «'''رهط'''» بر مى گردد. و اينكه فرمود: «'''عاقبت مكرشان اهلاك خود و قومشان بود'''»، جهتش اين است كه مكر آنان استدعا و اقتضاى مكر الهى را به عنوان مجازات دارد و همين مستوجب هلاكتشان و هلاكت قومشان گرديد. | كلمه «'''تدمير'''» به معناى هلاكت كردن است و چند ضمير جمع در آيه به «'''رهط'''» بر مى گردد. و اينكه فرمود: «'''عاقبت مكرشان اهلاك خود و قومشان بود'''»، جهتش اين است كه مكر آنان استدعا و اقتضاى مكر الهى را به عنوان مجازات دارد و همين مستوجب هلاكتشان و هلاكت قومشان گرديد. | ||
فَتِلْك بُيُوتُهُمْ خَاوِيَةَ بِمَا ظلَمُوا... | «'''فَتِلْك بُيُوتُهُمْ خَاوِيَةَ بِمَا ظلَمُوا...'''»: | ||
كلمه «'''خاويه '''» به معناى خالى است از ماده «'''خوى '''» به معناى خالى بودن ، و بقيه الفاظ آيه روشن است . | كلمه «'''خاويه '''» به معناى خالى است از ماده «'''خوى '''» به معناى خالى بودن ، و بقيه الفاظ آيه روشن است . | ||
وَ أَنجَيْنَا الَّذِينَ ءَامَنُوا وَ كانُوا يَتَّقُونَ | «'''وَ أَنجَيْنَا الَّذِينَ ءَامَنُوا وَ كانُوا يَتَّقُونَ'''»: | ||
در اين آيه مؤ منين را بشارت به نجات مى دهد و اگر در رديف آن فرمود «'''و كانوا يتقون '''» براى اين است كه تقوا مانند سپر است براى ايمان و نمى گذارد ايمان لطمه بخورد، همچنان كه فرموده : «'''و العاقبة للمتقين '''» و نيز فرموده : «'''و العاقبة للتقوى '''» | در اين آيه مؤ منين را بشارت به نجات مى دهد و اگر در رديف آن فرمود «'''و كانوا يتقون '''» براى اين است كه تقوا مانند سپر است براى ايمان و نمى گذارد ايمان لطمه بخورد، همچنان كه فرموده : «'''و العاقبة للمتقين '''» و نيز فرموده : «'''و العاقبة للتقوى '''» | ||
| خط ۲۴۳: | خط ۲۴۳: | ||
==حكايت اجمالى داستان دعوت لوط عليه السّلام و تكذيب قوم او و هلاكتشان == | ==حكايت اجمالى داستان دعوت لوط عليه السّلام و تكذيب قوم او و هلاكتشان == | ||
وَ لُوطاً إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَ تَأْتُونَ الْفَحِشةَ وَ أَنتُمْ تُبْصِرُونَ | «'''وَ لُوطاً إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَ تَأْتُونَ الْفَحِشةَ وَ أَنتُمْ تُبْصِرُونَ'''»: | ||
اين آيه بطورى كه بعضى گفته اند: عطف است بر محل جمله «'''ارسلنا'''» در داستان سابق به فعلى كه در تقدير است و تقدير آن چنين است «'''و لقد ارسلنا لوطا'''» همچنان كه در داستان قبلى فرمود: «'''و لقد ارسلنا الى ثمود...'''» | اين آيه بطورى كه بعضى گفته اند: عطف است بر محل جمله «'''ارسلنا'''» در داستان سابق به فعلى كه در تقدير است و تقدير آن چنين است «'''و لقد ارسلنا لوطا'''» همچنان كه در داستان قبلى فرمود: «'''و لقد ارسلنا الى ثمود...'''» | ||
