تفسیر:المیزان جلد۱۹ بخش۲۷: تفاوت میان نسخه‌ها

«'''يبتغون فضلا من اللّه و رضوانا'''» - كلمه فضل به معناى رزق است ، مى فرمايد از خا نه و ديار خود بيرون شدند تا از خدا رزقى براى دنيا و رضوانى براى آخرتشان طلب كنند.

«'''و ينصرون اللّه و رسوله '''» - يعنى خدا و رسولش را با آن اموال و با جانهايشان يارى كنند.

«'''اولئك هم الصادقون '''» - اينهايند راستگويان . اين جمله راستگويى مهاجرى نى را كه چنين صفاتى داشته اند تصديق مى كند.

شرح آيه : «'''و الذين تبوؤ ا الدار و الايمان ...'''» كه متضمن مدح انصار در چشمنداشتنشان به اموالى كه بين مهاجران تقسيم شده مى باشد

وَ الَّذِينَ تَبَوَّءُو الدَّارَ وَ الايمَنَ مِن قَبْلِهِمْ يحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَيهِمْ ...

بعضى از مفسرين گفته اند: اين آيه مطلبى جديد را بيان مى كند، مى خواهد انصار را كه از فى ء سهم نخواستند مدح فرمايد، تا دلگرم شوند. و جمله «'''الذين تبووا الدار'''» مبتداء است ، و خبر آن جمله «'''يحبون '''» مى باشد، و منظور ازاين كسان همان انصارند، و مراد از «'''تبوى دار'''» تعمير خانه گلى نيست ، بلكه كنايه است از تعمير بناى مجتمع دينى ، به طورى كه همه صاحبان ايمان در آن مجتمع گرد آى ند. و كلمه «'''ايمان '''» عطف است بر كلمه «'''الدار'''». و منظور از «'''تبوى ايمان '''» و تعمير آن ، رفع نواقص ايمان از حيث عمل است ، چون ايمان دعوت به سوى عمل صالح مى كند، و اگر جوجوى باشد كه صاحب ايمان نتواند عمل صالح كند، چنين ايمانى در حقى قت ناقص ‍ است ، و وقتى كامل مى شود كه قبلا جوى درست شده باشد كه هر صاحب ايمانى بتواند دعوت ايمان خود را لبيك گويد، و مانعى بر سر راهش نباشد.

بعضى از مفسرين احتمال داده اند كه ايمان عطف بر كلمه «'''دار'''» نباشد، بلكه عطف باشد بر مساءله تبوى دار، و فعلى كه عامل در آن است حذف شده ، و تقدير آيه چنين باشد: «'''و الذين تبوؤ ا الدار و آثروا الايمان '''».

بعضى ديگر گفته اند: جمله «'''و الذين تبوؤ ا...'''» عطف است بر كلمه «'''مهاجرين '''».

بنابراين نظريه ، انصار هم در فى ء شريك مهاجرين خواهند بود. اين مفسر سپس گفته اگر كسى اشكال كند در روايت آمده ((رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) فى ء بنى النضير را تنها به مهاجرين داد، و به انصار نداد، مگر به سه نفر از فقراى ايشان )) در پاسخ مى گوييم اين روايت خود دليل بر عطف است ، نه استيناف ، براى اينكه اگر جائز نبوده به انصار بدهد، به آن سه نفر هم نمى داد، و حتى به يك نفر هم نمى داد، پس اينكه به بعضى داده خود دليل بر شركت انصار با مهاجرين است . چيزى كه هست از آنجا كه امر فى ء ارجاع به رسول اللّه (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) شده ، او مى توانسته به هر نحو كه صلاح بداند به مصرف برساند، و آن روز و در شرايط آن روز مصلحت ديده آن طور تقسيم كند.

از نظر ما هم مناسب تر آن است كه جمله «'''و الذين تبووا...'''» و همچنين جمله بعدى را كه مى فرمايد: «'''و الذين جاءوا من بعدهم '''» عطف بر كلمه «'''المهاجرين '''» بگيريم ، نه استيناف ، براى اينكه كلمه «'''للفقراء'''» بيان مصاديق سهم سبيل اللّه است .

بلكه روا يتى هم كه مى فرمايد: «'''به سه نفر از انصار سهم داد'''» همان طور كه آن مفسر گفت خود مؤ يد اين نظريه است ، براى اينكه اگر سهيم در فى ء تنها مهاجرين بودند و بس ، به سه نفر از انصار سهم نمى داد، و اگر فقراى انصار هم مانند مهاجرين سهم مى بردند، با در نظر گرفتن اينكه به شهادت تاريخ بسيارى از انصار فقير بودند بايد به همه فقراى انصار سهم مى داد، نه فقط به سه نفر، و همان طور كه ديديم به تمامى مهاجرين سهم داد، (و خلاصه كلام اين شد كه اولا اختيار فى ء به رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) سپرده شد، و در ثانى ذكر مهاجرين صرفا به منظور بيان مصداق بوده ، نه اينكه مهاجرين سهم داشته اند، و ثالثا جمله «'''و الذين ...'''» عطف به ما قبل است ، و جمله اى جديد نيست ).

پس بنا بر اين ، ضمير «'''هم '''» در جمله «'''و الذين تبووا الدار و الايمان من قبلهم '''» به مهاجرين بر مى گردد.

و مراد، قبل از آمدنشان و هجرتشان به مدينه است .