۱۷٬۰۰۲
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۱۸ بخش۱۶: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
←لازمه دوبار نازل شدن قرآن و گفتار بعضى مفسران در اين خصوص
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
و ليكن مطلبى كه سزاوار نيست در آن ترديد شود، اين است كه قرآن كريم - كه مركب از سوره ها و آياتى است - با اختلافى كه بر حسب موارد شخصى و جزیى نزولش در سياق آن هست، با اين احتمال كه يك دفعه نازل شده باشد، سازگار نيست. براى اين كه آياتى كه در باره وقايع شخصى و حوادث جزیى نازل شده، ارتباط كامل با زمان و مكان و اشخاص و احوال خاصه اى دارد كه در باره آن اشخاص و آن احوال و در آن زمان و مكان نازل شده، و معلوم است كه چنين آياتى صادق و درست در نمى آيد، مگر آن كه زمان و مكانش برسد، و واقعه اى كه در باره اش نازل شده رُخ بدهد، به طورى كه اگر از آن زمان ها و مكان ها و وقايع خاصه صرف نظر شود، و فرض شود كه قرآن يك باره نازل شده، آن وقت قهرا موارد آن آيات حذف مى شود، و ديگر بر آن ها تطبيق نمى كند. پس ممكن نيست احتمال بدهيم كه قرآن كريم به همين هيئت كه هست، دو بار نازل شده؛ يك بار دفعه و يكجا، و بار ديگر به تدريج. | و ليكن مطلبى كه سزاوار نيست در آن ترديد شود، اين است كه قرآن كريم - كه مركب از سوره ها و آياتى است - با اختلافى كه بر حسب موارد شخصى و جزیى نزولش در سياق آن هست، با اين احتمال كه يك دفعه نازل شده باشد، سازگار نيست. براى اين كه آياتى كه در باره وقايع شخصى و حوادث جزیى نازل شده، ارتباط كامل با زمان و مكان و اشخاص و احوال خاصه اى دارد كه در باره آن اشخاص و آن احوال و در آن زمان و مكان نازل شده، و معلوم است كه چنين آياتى صادق و درست در نمى آيد، مگر آن كه زمان و مكانش برسد، و واقعه اى كه در باره اش نازل شده رُخ بدهد، به طورى كه اگر از آن زمان ها و مكان ها و وقايع خاصه صرف نظر شود، و فرض شود كه قرآن يك باره نازل شده، آن وقت قهرا موارد آن آيات حذف مى شود، و ديگر بر آن ها تطبيق نمى كند. پس ممكن نيست احتمال بدهيم كه قرآن كريم به همين هيئت كه هست، دو بار نازل شده؛ يك بار دفعه و يكجا، و بار ديگر به تدريج. | ||
<span id='link141'><span> | <span id='link141'><span> | ||
==لازمه دوبار نازل شدن قرآن و گفتار بعضى مفسران در اين | ==لازمه دوبار نازل شدن قرآن و گفتار بعضى مفسران در اين باره == | ||
پس اگر بخواهيم بگوييم دو بار نازل شده، لازم مى شود كه قائل به فرق بين اين دو دفعه به اجمال و تفصيل بشويم. همان اجمال و تفصيلى كه آيه شريفه «كتاب احكمت اياته ثم فصلت من لدن حكيم خبير» و آيه «انا جعلناه قرانا عربيا لعلكم تعقلون و انه فى ام الكتاب لدينا لعلى حكيم» بدان اشاره مى كند، كه بحثش در تفسير سوره هود و زخرف گذشت، و گفتيم كه احكام و تفصيل چه معنايى دارد. | پس اگر بخواهيم بگوييم دو بار نازل شده، لازم مى شود كه قائل به فرق بين اين دو دفعه به اجمال و تفصيل بشويم. همان اجمال و تفصيلى كه آيه شريفه «كتاب احكمت اياته ثم فصلت من لدن حكيم خبير» و آيه «انا جعلناه قرانا عربيا لعلكم تعقلون و انه فى ام الكتاب لدينا لعلى حكيم» بدان اشاره مى كند، كه بحثش در تفسير سوره هود و زخرف گذشت، و گفتيم كه احكام و تفصيل چه معنايى دارد. | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۱۹۹ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۱۹۹ </center> | ||
بعضى از | بعضى از مفسران گفته اند: مراد از «نزول كتاب در ليله مباركه» اين است كه ابتداى نزول تدريجى اش در شب قدر در ماه رمضان بوده. و خلاصه ، ابتداى نزول قرآن سوره علق و يا سوره حمد بوده كه در شب قدر واقع شده. | ||
از اين گفتار به خوبى پيدا است كه گوينده آن معتقد بوده كه بين نازل شدن قرآن يكباره در شب قدر، و بار ديگر به تدريج - كه آيات سابق بر آن دلالت دارند - منافات وجود دارد، و حال | از اين گفتار به خوبى پيدا است كه گوينده آن معتقد بوده كه بين نازل شدن قرآن يكباره در شب قدر، و بار ديگر به تدريج - كه آيات سابق بر آن دلالت دارند - منافات وجود دارد، و حال آن كه خواننده عزيز متوجه شد كه هيچ منافاتى در كار نيست. | ||
علاوه بر اين كه خواننده محترم توجه دارد كه اين تفسير خلاف ظاهر آيات است. | علاوه بر اين كه خواننده محترم توجه دارد كه اين تفسير خلاف ظاهر آيات است. | ||
بعضى ديگر گفته اند: قرآن يك نوبت تماميش به آسمان دنيا نازل شده، و آن در شب قدر بوده ، و سپس از آسمان دنيا به تدريج و در طول بيست و سه سال دعوت رسول خدا | بعضى ديگر گفته اند: قرآن يك نوبت تماميش به آسمان دنيا نازل شده، و آن در شب قدر بوده ، و سپس از آسمان دنيا به تدريج و در طول بيست و سه سال دعوت رسول خدا «صلى اللّه عليه و آله و سلم» به زمين نازل شده. و اين تفسير از اخبارى استفاده شده كه در تفسير آياتى وارد شده كه مى رساند قرآن يك دفعه نازل شده - كه إن شاء اللّه - آن روايات در بحث روايتى آينده از نظر خواننده خواهد گذشت. | ||
«'''إنّا كُنّا مُنذِرِين'''» - اين جمله در جاى تعليل قرار | «'''إنّا كُنّا مُنذِرِين'''» - اين جمله در جاى تعليل قرار گرفته، و دلالت دارد بر اين كه خداى تعالى قبل از اين انذار هم، به طور مستمر انذار مى كرده، و اين خود دلالت دارد بر اين كه نزول قرآن از ناحيه خداى سبحان چيز نوظهورى نيست. چون قرآن يك انذار است، و انذار، سنت هميشگى خداى تعالى است كه همواره در امت هاى گذشته از طريق وحى به انبياء و رسولان جريان داشته، و دائما انبيايى را مبعوث مى كرده تا بشر را انذار كنند. | ||
«'''فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ'''»: | «'''فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ'''»: | ||
ضمير در «فيها» به «ليله» برمى گردد. و فرق - كه ماده اصلى «يفرق» است به معناى جدا كردن چيزى از چيز ديگر است، به طورى كه از يكديگر متمايز شوند. و در مقابل اين معنا كلمه احكام قرار دارد. پس امر حكيم عبارت است از امرى كه الفاظش از يكديگر متمايز نباشد، و احوال و خصوصياتش متعين نباشد، همچنان كه آيه | ضمير در «فيها» به «ليله» برمى گردد. و فرق - كه ماده اصلى «يفرق» است به معناى جدا كردن چيزى از چيز ديگر است، به طورى كه از يكديگر متمايز شوند. و در مقابل اين معنا كلمه احكام قرار دارد. پس امر حكيم عبارت است از: امرى كه الفاظش از يكديگر متمايز نباشد، و احوال و خصوصياتش متعين نباشد، همچنان كه آيه «وَ إن مِن شَئ إلّا عِندَنَا خَزَائِنُهُ وَ مَا نُنَزّلُهُ إلّا بِقَدَرٍ مَعلُوم» نيز به اين معنا اشاره دارد. | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۲۰۰ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۲۰۰ </center> | ||
<span id='link142'><span> | <span id='link142'><span> | ||
==مراد از جدا شدن هر امر حكيم در شب قدر == | ==مراد از جدا شدن هر امر حكيم در شب قدر == | ||
بنابراين، امور به حسب قضاى الهى داراى دو مرحله اند، يكى اجمال و ابهام، و ديگر مرحله تفصيل. «شب قدر» هم به طورى كه از آيه «فيها يفرق كل امر حكيم» برمى آيد، شبى است كه امور از مرحله احكام و ابهام به مرحله فرق و تفصيل بيرون مى آيند. و از جمله امور يكى هم قرآن كريم است، كه در شب قدر از مرحله احكام درآمده، و نازل مى شود، (يعنى در خور فهم بشر مى گردد). | بنابراين، امور به حسب قضاى الهى داراى دو مرحله اند، يكى اجمال و ابهام، و ديگر مرحله تفصيل. «شب قدر» هم به طورى كه از آيه «فيها يفرق كل امر حكيم» برمى آيد، شبى است كه امور از مرحله احكام و ابهام به مرحله فرق و تفصيل بيرون مى آيند. و از جمله امور يكى هم قرآن كريم است، كه در شب قدر از مرحله احكام درآمده، و نازل مى شود، (يعنى در خور فهم بشر مى گردد). | ||
