گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱۶ بخش۱۳: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
خط ۹۹: خط ۹۹:
<span id='link97'><span>
<span id='link97'><span>


==رواياتى كه مى گويد امت اسلام پس از پيامبر(ص ) در بوته فتنه و آزمايش قرار مىگيرند ==
==روايات بیانگر آزمایش امت اسلام پس از پيامبر«ص» ==
و در كافى آمده كه عده اى از اصحاب ما از احمد بن محمد، از معمر بن خلاد، روايت كرده اند كه گفت : من از ابا الحسن (عليه السلام ) شنيدم كه مى فرمود: ((احسب الناس ان يتركوا ان يقولوا آمنا بالله و هم لا يفتنون ((، و كلمه بالله را اضافه مى كرد، بعدا به من فرمود: هيچ مى دانى فتنه چيست ؟ عرضه داشتم : فدايت شوم منظور فتنه در دين است ، فرمود: آن چنان آزمايش مى شوند، كه طلا مى شود، و آنچنان خالص مى گردند كه طلا مى گردد
و در كافى آمده كه عده اى از اصحاب ما از احمد بن محمد، از معمر بن خلاد، روايت كرده اند كه گفت : من از ابا الحسن (عليه السلام ) شنيدم كه مى فرمود: ((احسب الناس ان يتركوا ان يقولوا آمنا بالله و هم لا يفتنون ((، و كلمه بالله را اضافه مى كرد، بعدا به من فرمود: هيچ مى دانى فتنه چيست ؟ عرضه داشتم : فدايت شوم منظور فتنه در دين است ، فرمود: آن چنان آزمايش مى شوند، كه طلا مى شود، و آنچنان خالص مى گردند كه طلا مى گردد
و در مجمع البيان آمده كه بعضى گفته اند: معناى كلمه ((يفتنون (( اين است كه در جان و مالشان دچار بلا و امتحان مى گردند، و اين معنا از امام صادق (عليه السلام ) نيز روايت شده
و در مجمع البيان آمده كه بعضى گفته اند: معناى كلمه ((يفتنون (( اين است كه در جان و مالشان دچار بلا و امتحان مى گردند، و اين معنا از امام صادق (عليه السلام ) نيز روايت شده
و در همان كتاب در ذيل جمله ((او يلبسكم شيعا((، و نيز در تفسير كلبى آمده كه وقتى اين آيه نازل شد، رسول خدا (صلى الله اليه و آله و سلم ) برخاست و وضوى شادابى گرفت ، و به نماز ايستاد و نمازى نيكو به جاى آورد، آنگاه از خداى تعالى درخواست كرد كه عذابى از بالاى سر، و يا از زير پا نفرستد، و مسلمانان را فرقه فرقه نكند، و آنان را به جان هم نيندازد
و در همان كتاب در ذيل جمله ((او يلبسكم شيعا((، و نيز در تفسير كلبى آمده كه وقتى اين آيه نازل شد، رسول خدا (صلى الله اليه و آله و سلم ) برخاست و وضوى شادابى گرفت ، و به نماز ايستاد و نمازى نيكو به جاى آورد، آنگاه از خداى تعالى درخواست كرد كه عذابى از بالاى سر، و يا از زير پا نفرستد، و مسلمانان را فرقه فرقه نكند، و آنان را به جان هم نيندازد
در اين هنگام جبرئيل نازل شد، خبر استجابت دعاى آن حضرت را نسبت به دو درخواست اولش آورد، و گفت اما دو درخواست اخيرت مستجاب نيست ، پس رسول خدا (صلى الله اليه و آله و سلم ) گفت : اى جبرئيل اگر بنا شود خداوند امت مرا به جان يكديگر بيندازد، ديگر از من امتى باقى نمى ماند پس برخاست و دوباره دعا را از سرگرفت ، در استجابتش آيه ((الم . احسب الناس ان يتركوا(( و آيه بعدى اش نازل شد، و گفت : هيچ چاره اى از فتنه نيست ، چون امت بعد از پيغمبرش ‍ بايد آزمايش شود، تا راستگو از دروغگو جدا گردد، براى اينكه ديگر وحيى نيست ، تا با آن مشخص شوند، ناگزير شمشير مى ماند، و اختلاف كلمه تا روز قيامت
در اين هنگام جبرئيل نازل شد، خبر استجابت دعاى آن حضرت را نسبت به دو درخواست اولش آورد، و گفت اما دو درخواست اخيرت مستجاب نيست ، پس رسول خدا (صلى الله اليه و آله و سلم ) گفت : اى جبرئيل اگر بنا شود خداوند امت مرا به جان يكديگر بيندازد، ديگر از من امتى باقى نمى ماند پس برخاست و دوباره دعا را از سرگرفت ، در استجابتش آيه ((الم . احسب الناس ان يتركوا(( و آيه بعدى اش نازل شد، و گفت : هيچ چاره اى از فتنه نيست ، چون امت بعد از پيغمبرش ‍ بايد آزمايش شود، تا راستگو از دروغگو جدا گردد، براى اينكه ديگر وحيى نيست ، تا با آن مشخص شوند، ناگزير شمشير مى ماند، و اختلاف كلمه تا روز قيامت
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۶۴ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۶۴ </center>
و در نهج البلاغه آمده كه مردى در محضر على بن ابى طالب (عليه السلام ) برخاست و گفت ، ما را از معناى فتنه خبر بده ، و بفرما آيا خودت معناى آن را از رسول خدا (صلى الله اليه و آله و سلم ) پرسيده اى ؟ على (عليه السلام ) فرمود: وقتى آيه ((الم . احسب الناس ‍ ان يتركوا ان يقولوا آمنا و هم لا يفتنون (( نازل شد، من فهميدم كه مادام كه رسول خدا (صلى الله اليه و آله و سلم ) در بين ما است ، فتنه اى به ما نازل نمى شود، از رسول خدا (صلى الله اليه و آله و سلم ) پرسيدم ، اين فتنه چيست ، كه خدا از آن به تو خبر داده ؟ فرمود: يا على امت من به زودى بعد از من در بوته فتنه و آزمايش قرار مى گيرند
و در نهج البلاغه آمده كه مردى در محضر على بن ابى طالب (عليه السلام ) برخاست و گفت، ما را از معناى فتنه خبر بده ، و بفرما آيا خودت معناى آن را از رسول خدا (صلى الله اليه و آله و سلم ) پرسيده اى ؟  
 
على (عليه السلام ) فرمود: وقتى آيه ((الم . احسب الناس ‍ ان يتركوا ان يقولوا آمنا و هم لا يفتنون (( نازل شد، من فهميدم كه مادام كه رسول خدا (صلى الله اليه و آله و سلم ) در بين ما است ، فتنه اى به ما نازل نمى شود، از رسول خدا (صلى الله اليه و آله و سلم) پرسيدم ، اين فتنه چيست ، كه خدا از آن به تو خبر داده ؟ فرمود: يا على امت من به زودى بعد از من در بوته فتنه و آزمايش قرار مى گيرند
 
و در كتاب توحيد از على (عليه السلام ) روايت آمده كه در ضمن حديثى طولانى كه در پاسخ سوالات مردى از آن جناب از آيات قرآنى است ، فرموده : در آيه ((من كان يرجوا لقاء الله فان اجل الله لات ((، مقصود از ((من كان يومن (( كسى است كه ايمان داشته باشد، به اينكه روزى مبعوث مى شود، و وعده خدا از ثواب و عقاب خواهد آمد، پس لقاء در اين آيه به معناى ديدن با چشم نيست ، بلكه مراد از آن بعث است ، پس ‍ هر جا كه در كتاب خدا به كلمه ((لقاء - ديدار(( برخوردى معنايش ‍ را بفهم ، و بدان كه منظور آن بعث و قيامت است
و در كتاب توحيد از على (عليه السلام ) روايت آمده كه در ضمن حديثى طولانى كه در پاسخ سوالات مردى از آن جناب از آيات قرآنى است ، فرموده : در آيه ((من كان يرجوا لقاء الله فان اجل الله لات ((، مقصود از ((من كان يومن (( كسى است كه ايمان داشته باشد، به اينكه روزى مبعوث مى شود، و وعده خدا از ثواب و عقاب خواهد آمد، پس لقاء در اين آيه به معناى ديدن با چشم نيست ، بلكه مراد از آن بعث است ، پس ‍ هر جا كه در كتاب خدا به كلمه ((لقاء - ديدار(( برخوردى معنايش ‍ را بفهم ، و بدان كه منظور آن بعث و قيامت است
مؤ لف : مراد امام (عليه السلام ) اين است كه ديدن به چشم را نفى كند، و آيه را با لازمه معنا، معنا كرده است ، نه اينكه معناى لقاء بعث باشد
 
مؤلف: مراد امام (عليه السلام ) اين است كه ديدن به چشم را نفى كند، و آيه را با لازمه معنا، معنا كرده است ، نه اينكه معناى لقاء بعث باشد
و در تفسير قمى در ذيل آيه ((من كان يرجوا لقاء الله (( آمده كه هر كس لقاى خدا را دوست بدارد
و در تفسير قمى در ذيل آيه ((من كان يرجوا لقاء الله (( آمده كه هر كس لقاى خدا را دوست بدارد
و در معناى جمله ((و من جاهد(( آمده كه يعنى بر سر لذات و شهوات و گناهان با نفس خود مبارزه كند: ((فانما يجاهد لنفسه ان الله لغنى عن العالمين (( به نفع خود مبارزه كرده ، چون خدا بى نياز از عالميان است ، و در معناى جمله ((و وصينا الانسان بوالديه حسنا(( آمده كه مراد از والدين ، پدر و مادر تنى است
و در معناى جمله ((و من جاهد(( آمده كه يعنى بر سر لذات و شهوات و گناهان با نفس خود مبارزه كند: ((فانما يجاهد لنفسه ان الله لغنى عن العالمين (( به نفع خود مبارزه كرده ، چون خدا بى نياز از عالميان است ، و در معناى جمله ((و وصينا الانسان بوالديه حسنا(( آمده كه مراد از والدين ، پدر و مادر تنى است
و نيز در همان كتاب در ذيل آيه ((و قال الذين كفروا للذين آمنوا اتبعوا سبيلنا و لنحمل خطاياكم (( فرمود: كفار به مؤ منين مى گفتند بياييد با ما باشيد، و دست از دين خود برداريد، براى اينكه آن قيامتى كه از آن مى ترسيد چيزى نيست ، و بفرضى هم كه حق باشد، ما گناهان شما را بدوش خود مى كشيم ، و گردن مى گيريم ، خداوند هم دو بار ايشان را عذاب مى كند، يكى به خاطر گناهان خودشان ، و بارى ديگر به گناهان ديگران
و نيز در همان كتاب در ذيل آيه ((و قال الذين كفروا للذين آمنوا اتبعوا سبيلنا و لنحمل خطاياكم (( فرمود: كفار به مؤ منين مى گفتند بياييد با ما باشيد، و دست از دين خود برداريد، براى اينكه آن قيامتى كه از آن مى ترسيد چيزى نيست ، و بفرضى هم كه حق باشد، ما گناهان شما را بدوش خود مى كشيم ، و گردن مى گيريم ، خداوند هم دو بار ايشان را عذاب مى كند، يكى به خاطر گناهان خودشان ، و بارى ديگر به گناهان ديگران
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۶۵ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۶۵ </center>
=== دو روايت در ذيل : ===
== دو روايت در ذيل: «ليحملن اثقالهم و اثقالا مع اثقالهم»==
((ليحملن اثقالهم و اثقالا مع اثقالهم ((
و در الدر المنثور است كه ابن ابى شيبه در كتاب المصنف ، و ابن منذر، از ابى حنيفه، روايت آورده اند كه گفت ابوجهل و بزرگان قريش افرادى را كه نزد رسول خدا (صلى الله اليه و آله و سلم ) رفته ، و مسلمان مى شدند، مى ديدند، و مى گفتند: محمد (صلى الله اليه و آله و سلم ) شراب را حرام كرده ، و زنا و هر عملى كه عرب انجام مى داد تحريم نموده ، از دين او برگرديد، و ما گناه شما را به گردن مى گيريم ، پس اين آيه نازل شد: ((ليحملن اثقالهم و اثقالا مع اثقالهم ((
و در الدر المنثور است كه ابن ابى شيبه در كتاب المصنف ، و ابن منذر، از ابى حنيفه ، روايت آورده اند كه گفت ابوجهل و بزرگان قريش افرادى را كه نزد رسول خدا (صلى الله اليه و آله و سلم ) رفته ، و مسلمان مى شدند، مى ديدند، و مى گفتند: محمد (صلى الله اليه و آله و سلم ) شراب را حرام كرده ، و زنا و هر عملى كه عرب انجام مى داد تحريم نموده ، از دين او برگرديد، و ما گناه شما را به گردن مى گيريم ، پس اين آيه نازل شد: ((ليحملن اثقالهم و اثقالا مع اثقالهم ((
 
و نيز در همان كتاب آمده كه احمد از حذيفه روايت كرده كه گفت : مردى در عهد رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) از مردم گدايى كرد، مردم چيزى به او ندادند، تا آنكه يك نفر چيزى به او داد، مردم هم دادند، حضرت فرمود: كسى كه كار خيرى را فتح باب كند، و مردم هم آن را انجام دهند، هم اجر خودش را به او مى دهند، و هم اجر كسانى كه از او پيروى كردند، بدون اينكه از اجر آنان چيزى كاسته شود. و همچنين كسى كه عمل شرى را فتح باب كند، و ديگران هم به پيروى او آن كار را مرتكب شوند، هم وزر گناه خود او را به او مى دهند، و هم وزر كسانى را كه پيروى اش كردند، بدون اينكه از وزر آنان بكاهند
و نيز در همان كتاب آمده كه احمد از حذيفه روايت كرده كه گفت : مردى در عهد رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) از مردم گدايى كرد، مردم چيزى به او ندادند، تا آنكه يك نفر چيزى به او داد، مردم هم دادند، حضرت فرمود: كسى كه كار خيرى را فتح باب كند، و مردم هم آن را انجام دهند، هم اجر خودش را به او مى دهند، و هم اجر كسانى كه از او پيروى كردند، بدون اينكه از اجر آنان چيزى كاسته شود. و همچنين كسى كه عمل شرى را فتح باب كند، و ديگران هم به پيروى او آن كار را مرتكب شوند، هم وزر گناه خود او را به او مى دهند، و هم وزر كسانى را كه پيروى اش كردند، بدون اينكه از وزر آنان بكاهند
مؤ لف : اين مضمون در رواياتى ديگر نيز آمده ، و در بعضى از آنها جمله ((و ليحملن اثقالهم و اثقالا مع اثقالهم (( به آن تفسير شده است
 
مؤلف: اين مضمون در رواياتى ديگر نيز آمده ، و در بعضى از آنها جمله ((و ليحملن اثقالهم و اثقالا مع اثقالهم (( به آن تفسير شده است




۱۶٬۲۹۰

ویرایش