گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱ بخش۴: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱۲۱: خط ۱۲۱:


==معنى صراط مستقيم با نتيجه گيرى از مقدمات ذكر شده ==
==معنى صراط مستقيم با نتيجه گيرى از مقدمات ذكر شده ==
حال كه اين هفت مقدمه روشن گرديد، معلوم شد كه صراط مستقيم راهى است بسوى خدا، كه هر راه ديگرى كه خلايق بسوى خدا دارند، شعبه اى از آنست ، و هر طريقى كه آدمى را بسوى خدا رهنمائى مى كند، بهره اى از صراط مستقيم را دارا است ، باين معنا كه هر راهى و طريقه اى كه فرض شود، بان مقدار آدمى را بسوى خدا و حق راهنمائى مى كند، كه خودش از صراط مستقيم دارا و متضمن باشد، اگر آن راه بمقدار اندكى از صراط مستقيم را دارا باشد، رهرو خود را كمتر بسوى خدا مى كشاند، و اگر بيشتر داشته باشد، بيشتر مى كشاند، و اما خود صراط مستقيم بدون هيچ قيد و شرطى رهرو خود را بسوى خدا هدايت مى كند، و مى رساند، و بهمين جهت خدايتعالى نام آنرا صراط مستقيم نهاد، چون كلمه صراط بمعناى راه روشن است ، زيرا از ماده (ص ر ط) گرفته شده ، كه بمعناى بلعيدن است ، و راه روشن كانه رهرو خود را بلعيده ، و در مجراى گلوى خويش فرو برده ، كه ديگر نمى تواند اين سو و آن سو منحرف شود، و نيز نمى گذارد كه از شكمش بيرون شود.
 
حال كه اين هفت مقدمه روشن گرديد، معلوم شد كه «صراط مستقيم» راهى است به سوى خدا، كه هر راه ديگرى كه خلايق به سوى خدا دارند، شعبه اى از آن است، و هر طريقى كه آدمى را به سوى خدا رهنمایى مى كند، بهره اى از صراط مستقيم را دارا است. به اين معنا كه هر راهى و طريقه اى كه فرض شود، به آن مقدار آدمى را به سوى خدا و حق راهنمایى مى كند كه خودش از صراط مستقيم دارا و متضمن باشد. اگر آن راه به مقدار اندكى از صراط مستقيم را دارا باشد، رهرو خود را كمتر به سوى خدا مى كشاند و اگر بيشتر داشته باشد، بيشتر مى كشاند.
و امّا خود صراط مستقيم، بدون هيچ قيد و شرطى، رهرو خود را به سوى خدا هدايت مى كند و مى رساند. و به همين جهت، خدای تعالى نام آن را «صراط مستقيم» نهاد. چون كلمه «صراط»، به معناى راه روشن است، زيرا از ماده (ص ر ط) گرفته شده، كه به معناى بلعيدن است. و راه روشن كأنّه رهرو خود را بلعيده و در مجراى گلوى خويش فرو برده، كه ديگر نمى تواند اين سو و آن سو منحرف شود، و نيز نمى گذارد كه از شكمش بيرون شود.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱ صفحه : ۵۳ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱ صفحه : ۵۳ </center>
و كلمه (مستقيم ) هم بمعناى هر چيزى است كه بخواهد روى پاى خود بايستد، و بتواند بدون اينكه بچيزى تكيه كند بر كنترل و تعادل خود و متعلقات خود مسلط باشد، مانند انسان ايستاده اى كه بر امور خود مسلط است ، در نتيجه برگشت معناى مستقيم بچيزى است كه وضعش تغيير و تخلف پذير نباشد، حال كه معناى صراط آن شد، و معناى مستقيم اين ، پس صراط مستقيم عبارت ميشود از صراطى كه در هدايت مردم و رساندنشان بسوى غايت و مقصدشان ، تخلف نكند، و صد در صد اين اثر خود را به بخشد، همچنانكه خدايتعالى در آيه شريفه : (فاما الذين آمنوا باللّه و اعتصموا به ، فسيد خلهم فى رحمة منه و فضل ، و يهديهم اليه صراطا مستقيما، و اما آنهائيكه به خدا ايمان آورده و از او خواستند تا حفظشان كند، بزودى خدايشان داخل رحمت خاصى از رحمت هاى خود نموده ، و بسوى خويش هدايت مى كند، هدايتى كه همان صراط مستقيم است )، آن راهى را كه هرگز در هدايت رهرو خود تخلف ننموده ، و دائما بر حال خود باقى است ، صراط مستقيم ناميده .
و كلمه «مستقيم» هم، به معناى هر چيزى است كه بخواهد روى پاى خود بايستد، و بتواند بدون اين كه به چيزى تكيه كند، بر كنترل و تعادل خود و متعلّقات خود مسلّط باشد. مانند انسان ايستاده اى كه بر امور خود مسلّط است. در نتيجه، برگشت معناى مستقيم به چيزى است كه وضعش تغيير و تخلّف پذير نباشد.
حال كه معناى «صراط» آن شد، و معناى «مستقيم» اين، پس صراط مستقيم عبارت می شود از صراطى كه در هدايت مردم و رساندنشان به سوى غايت و مقصدشان تخلّف نكند، و صد در صد اين اثر خود را ببخشد، همچنان كه خدای تعالى در آيه شريفه: «فأمّا الّذين آمنوا باللّه و اعتصموا به، فسيدخلهم فى رحمة منه و فضل و يهديهم إليه صراطا مستقيما»: (و امّا آن هایی كه به خدا ايمان آورده و از او خواستند تا حفظشان كند، به زودى خدايشان داخل رحمت خاصى از رحمت هاى خود نموده، و به سوى خويش هدايت مى كند. هدايتى كه همان صراط مستقيم است). آن راهى را كه هرگز در هدايت رهرو خود تخلّف ننموده، و دائما بر حال خود باقى است، صراط مستقيم ناميده.
<span id='link60'><span>
<span id='link60'><span>
==خداوند سنت و طريقه مستقيم خود را دائمى و غيرقابل تخلف و تغيير معرفى مى كند ==
==خداوند سنت و طريقه مستقيم خود را دائمى و غيرقابل تخلف و تغيير معرفى مى كند ==
و نيز در آيه : «'''فمن يرد اللّه ان يهديه ، يشرح صدره للاسلام ، و من يرد ان يضله يجعل صدره ضيقا حرجا، كانما يصعد فى السماء، كذلك يجعل اللّه الرجس على الذين لا يؤ منون ، و هذا صراط ربك مستقيما'''»، (كسيكه خدايش بخواهد هدايت كند، سينه اش را براى اسلام گشاده مى سازد، و كسيكه خدايش بخواهد گمراه كند،سينه اش را تنگ و بى حوصله مى سازد، بطوريكه گوئى بآسمان بالا مى رود، آرى اين چنين خداوند پليدى را بر آنان كه ايمان ندارند مسلط مى سازد، و اين راه مستقيم پروردگار تو است ) طريقه مستقيم خود را غير مختلف و غير قابل تخلف معرفى كرده ، ونيز در آيه : (قال هذا صراط على مستقيم ، ان عبادى ليس لك عليهم سلطان ، الا من اتبعك من الغاوين ، فرمود اين صراط مستقيم من است ، و من خود را بدان ملزم كرده ام ، بدرستى بندگان من كسانيند، كه تو نمى توانى بر آنان تسلط يابى ، مگر آن گمراهى كه خودش باختيار خود پيروى تو را بپذيرد)، سنت و طريقه مستقيم خود را دائمى ، و غير قابل تغيير معرفى فرموده ، و در حقيقت مى خواهد بفرمايد: «'''فلن تجد لسنة اللّه تبديلا، و لن تجد لسنة اللّه تحويلا'''»، (براى سنت خدا نه تبديلى خواهى ياف ت ، و نه دگرگونى )، پس از آنچه كه ما درباره صراط مستقيم گفتيم پنج نكته بدست آمد.
و نيز در آيه : «'''فمن يرد اللّه ان يهديه ، يشرح صدره للاسلام ، و من يرد ان يضله يجعل صدره ضيقا حرجا، كانما يصعد فى السماء، كذلك يجعل اللّه الرجس على الذين لا يؤ منون ، و هذا صراط ربك مستقيما'''»، (كسيكه خدايش بخواهد هدايت كند، سينه اش را براى اسلام گشاده مى سازد، و كسيكه خدايش بخواهد گمراه كند،سينه اش را تنگ و بى حوصله مى سازد، بطوريكه گوئى بآسمان بالا مى رود، آرى اين چنين خداوند پليدى را بر آنان كه ايمان ندارند مسلط مى سازد، و اين راه مستقيم پروردگار تو است ) طريقه مستقيم خود را غير مختلف و غير قابل تخلف معرفى كرده ، ونيز در آيه : (قال هذا صراط على مستقيم ، ان عبادى ليس لك عليهم سلطان ، الا من اتبعك من الغاوين ، فرمود اين صراط مستقيم من است ، و من خود را بدان ملزم كرده ام ، بدرستى بندگان من كسانيند، كه تو نمى توانى بر آنان تسلط يابى ، مگر آن گمراهى كه خودش باختيار خود پيروى تو را بپذيرد)، سنت و طريقه مستقيم خود را دائمى ، و غير قابل تغيير معرفى فرموده ، و در حقيقت مى خواهد بفرمايد: «'''فلن تجد لسنة اللّه تبديلا، و لن تجد لسنة اللّه تحويلا'''»، (براى سنت خدا نه تبديلى خواهى ياف ت ، و نه دگرگونى )، پس از آنچه كه ما درباره صراط مستقيم گفتيم پنج نكته بدست آمد.
۱۶٬۲۶۹

ویرایش